ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

Το πιο φονικό μπεστ-σέλλερ του 20ου αιώνα γίνεται παράσταση στην Αθήνα

Το πιο φονικό μπεστ-σέλλερ του 20ου αιώνα γίνεται παράσταση στην Αθήνα
Η αφίση του έργου Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση

Στις παραστάσεις τους οι Rimini Protokoll, έχουν κατά καιρούς φέρει στη σκηνή τους άνεργους Αιγύπτιους μουεζίνηδες ή τους σύγχρονους Αθηναίους Προμηθείς. Αυτή τη φορά, οι πολυβραβευμένοι ντοκιμενταριστές του ευρωπαϊκού θεάτρου καταπιάνονται με το διαβόητο « Mein Kampf», το δίτομο συγγραφικό πόνημα του Αδόλφου Χίτλερ (Ο Αγών μου, 1925-26).

Η παράσταση «Ο Αγών μου, τόμοι Ι & ΙΙ» ανεβαίνει στην κεντρική σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών από τις 21 έως τις 24 Απριλίου, λίγους μήνες μετά τη συμβολική πρεμιέρα της τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Βαϊμάρη, πάλαι ποτέ προπύργιο του Γ' Ράιχ.

Το πιο καταραμένο μπεστ-σέλλερ του 20ού αιώνα, αυτός ο συνδυασμός αυτοβιογραφίας και πολιτικού μανιφέστου που έμελλε να γίνει η βίβλος του γερμανικού εθνικοσοσιαλισμού, αποτελεί το υλικό με το οποίο οι Rimini Protokoll επανέρχονται στη Στέγη, δύο χρόνια μετά το «Situation Rooms», το ζωντανό videogame-installation για το εμπόριο όπλων.

«Είναι, πράγματι "Ο Αγών μου", ένα ανάγνωσμα επικίνδυνο και προπαγανδιστικό, ή μήπως πρόκειται τελικά για ένα συνονθύλευμα κοινοτοπιών και παρανοϊκών ιδεολογημάτων; Τι διασφαλίζει η συμβολική απαγόρευση της επανέκδοσής του, τη στιγμή που σημειώνει ρεκόρ αναγνωσιμότητας ως e-book στο Ίντερνετ; Ποια είναι η ιστορική, πολιτική και λογοτεχνική του αξία; Τι τροφοδοτεί το «μύθο» του εδώ και ενενήντα ένα χρόνια; Τι, τέλος πάντων, λέει σε αυτό ο Χίτλερ;»

Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που θέτει σε δημόσια διαβούλευση η παράσταση, την περίοδο που σχεδιάζεται προκαλώντας σωρεία αντιδράσεων η επανέκδοση του «Mein Kampf», κάτι που απαγορευόταν στη Γερμανία από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου μέχρι πρόσφατα.

Πιστοί στους όρους ενός «θεάτρου της πραγματικότητας», οι Rimini Protokoll –αντί για επαγγελματίες ηθοποιούς– επιστρατεύουν ένα θίασο από ειδικούς επί του θέματος: ιστορικούς και νομικούς ειδικευμένους στο διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα, έναν συντηρητή παλιών χειρογράφων, έναν εκ γενετής τυφλό μουσικό παραγωγό, έναν Ισραηλινό δικηγόρο και έναν Τούρκο hip-hop / metalcore καλλιτέχνη και εθνολόγο.

Γνώριμη στη χώρα μας η ομάδα Rimini Protokoll, την οποία συνδημιούργησαν τρεις συμφοιτητές του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Θεατρικών Σπουδών στο Γκίσσεν της Γερμανίας –η Helgard Haug, ο Stefan Kaegi και ο Daniel Wetzel– εντοπίζει εδώ και δεκαπέντε χρόνια ιστορικά και κοινωνικοπολιτικά γεγονότα, στελεχώνοντας τα ρηξικέλευθα πρότζεκτ της, όχι με ηθοποιούς, αλλά με ειδικούς επί του εκάστοτε θέματος.

Στις παραστάσεις τους που έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα, έχουν ανεβάσει στη σκηνή ξεναγούς και φύλακες ελληνικών αρχαιολογικών χώρων («Hot spots ή Ήμουν εδώ», θέατρο Θησείον, 2004), συλλέκτες τρένων–μινιατούρων («Μnemopark», Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Θεσσαλονίκη, 2008, στο πλαίσιο του 12ων Ευρωπαϊκών Βραβείων Θεάτρου), Ινδούς τηλεφωνητές («Calcutta in a box», Bios, 2009), απολυθέντες μουεζίνηδες του Καΐρου («Radio Muezin», Πειραιώς 260, Φεστιβάλ Αθηνών 2009), οικοδόμους, ζωγράφους, αντιρρησίες συνείδησης, πολιτικούς και οικονομικούς πρόσφυγες, ακτιβιστές και δικηγόρους, που συνιστούν τους σύγχρονους Προμηθείς της Ελλάδας, εκτιθέμενους –εν είδει στατιστικού γραφήματος– στη σκηνή του Ηρωδείου («Ο Προμηθέας στην Αθήνα» Φεστιβάλ Αθηνών 2011), αλλά και ανθρώπους που η ζωή τους διαμορφώνεται από το παγκόσμιο εμπόριο όπλων («Situation Rooms», Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, 2014).