Θεσσαλονίκη: Μπετόβεν και Σκαλκώτας από την ΚΟΘ σε δωρεάν μετάδοση

Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης συνεχίζει τις διαδικτυακές, δωρεάν συναυλίες της και σειρά την Κυριακή 14 Μαρτίου έχουν έργα του Μπετόβεν και του Σκαλκώτα, υπό τη μουσική διεύθυνση του Διονύση Γραμμένου και με σολίστ τον Γιώργο Δεμερτζή.

H «Σουίτα για βιολί και μικρή ορχήστρα» (1929) του Νίκου Σκαλκώτα (1904-1949) γράφτηκε κατά την περίοδο της διαμονής του στο Βερολίνο και της μαθητείας του δίπλα στον Άρνολντ Σαίνμπεργκ.

Έργο τρυφερό, αλλά συνάμα τολμηρό και ιδιαίτερα απαιτητικό για τον σολίστ, αφιερώθηκε στο Ρώσο βιρτουόζο του βιολιού και αρχιμουσικό Anatol Knorre, ο οποίος το πρωτοπαρουσίασε στο Βερολίνο, τον Απρίλιο του 1930.

Η σουίτα δεν παρουσιάστηκε έκτοτε λόγω της παλιννόστησης του συνθέτη, το 1933, όταν άφησε πίσω πολλά του έργα θεωρώντας πως θα επιστρέψει σύντομα. Αυτό όμως δεν συνέβη ποτέ, με αποτέλεσμα να χαθούν πολλά διαμάντια του σπουδαίου Έλληνα δημιουργού.

Από το συγκεκριμένο έργο διασώθηκαν τα τέσσερα πρώτα από τα πέντε συνολικά μέρη του, αφού από το φινάλε βρέθηκε μόνο το μέρος του βιολιού. Ο μουσικολόγος Ιωάννης Τσελίκας ανακάλυψε τα χειρόγραφα στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο στη Νέα Υόρκη και ο Σύλλογος «Οι Φίλοι της Μουσικής» της Μεγάλης Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος "Λίλιαν Βουδούρη" μερίμνησε ώστε να αποκτηθούν. Ο Γιάννης Σαμπροβαλάκης (Κέντρο Ελληνικής Μουσικής) ενορχήστρωσε τα τέσσερα διασωθέντα μέρη, το 2015, με απόλυτο σεβασμό προς το συνθετικό και ενορχηστρωτικό ύφος του συνθέτη, με βάση την ιδιόχειρη σημείωση του Σκαλκώτα για τη διανομή της ορχήστρας και τις ελάχιστες, αλλά πολύτιμες, ενορχηστρωτικές ενδείξεις στα σολιστικά μέρη.

Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827) έγραψε την Τέταρτη Συμφωνία του το καλοκαίρι του 1806 και η πρεμιέρα της πραγματοποιήθηκε τον επόμενο χρόνο στην οικία του πρίγκιπα Φραντς Γιόζεφ φον Λόμπκοβιτς. Η διάθεση του συνθέτη την εποχή που την έγραψε ήταν ασυνήθιστα καλή, γεγονός που εν πολλοίς οφείλονταν στη σχέση που είχε αναπτύξει με την κόμισσα Τερέζα Μπρούσνβικ, στην οποία στράφηκε ερωτικά όταν αποδέχτηκε το αδιέξοδο του έρωτά του για την αδερφή της Τζοζεφίνα. Αυτά τα συναισθήματα πάθους, χαράς και απολύτρωσης αποτυπώνονται στη συμφωνία με συγκλονιστικό τρόπο.

Ο σολίστ Γιώργος Δεμερτζής είναι πολύπειρος βιολονίστας με πλήθος εκτελέσεων έργων Ελλήνων συνθετών για βιολί στο ενεργητικό του και με πλούσια σχετική δισκογραφία, που περιλαμβάνει και την ηχογράφηση με την Κ.Ο.Θ. και τον Σίμο Παπάνα του «Κοντσέρτου για 2 βιολιά και ορχήστρα» του Νίκου Σκαλκώτα, το 2008, για τη BIS Records.

Η διαδικτυακή, δωρεάν μετάδοση της συναυλίας θα γίνει την Κυριακή, 14 Μαρτίου 2021 στις 19:00 μέσα από το κανάλι της ΚΟΘ στο Youtube (TheTSSO) και τη σελίδα της στο Facebook.