Ταινιοθήκη της Ελλάδος: Αφιέρωμα στον «άγνωστο» νέο ελβετικό κινηματογράφο

H Tαινιοθήκη της Ελλάδος και η Swiss Films, με την υποστήριξη της Πρεσβείας της Ελβετίας στην Ελλάδα, δίνουν μια μοναδική ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να γνωρίσει τον εν πολλοίς άγνωστο ελβετικό κινηματογράφο και παρουσιάζουν το αφιέρωμα «Νέος ελβετικός κινηματογράφος -Όταν η ζωή θρυμματίζει την πραγματικότητα».

Από τις 27 Ιανουαρίου έως και τις 3 Φεβρουαρίου, μέσα από την πλατφόρμα της Ταινιοθήκης online.tainiothiki.gr, συστήνουν στο ελληνικό κοινό 10 ταινίες (τρία ντοκιμαντέρ και επτά ταινίες μυθοπλασίας), της εταιρίας παραγωγής Bande à Part, με τη σκηνοθετική υπογραφή των Ούρσουλα Μέγερ, Λιονέλ Μπαγέ, Ζαν-Στεφάν Μπρον, Φρεντερίκ Μερμού και Αλέν Τανέρ. Πρωταγωνιστούν: Ιζαμπέλ Ιπέρ, Μπρούνο Γκανζ, Ναταλί Μπάιγ, Εμμανουέλ Ντεβός, Μπιλ Οζιέ και άλλοι σπουδαίοι ευρωπαίοι ηθοποιοί.

Η εταιρία παραγωγής «Bande à Part» ιδρύθηκε στην Λωζάννη το 2009. Mαζί της συνεργάστηκαν οι Ούρσουλα Μέγερ, Λιονέλ Μπαγέ, Ζαν-Στεφάν Μπρον και Φρεντερίκ Μερμού. Η ομάδα αυτή κέρδισε πολλά κινηματογραφικά βραβεία και άφησε το αποτύπωμα της στον ελβετικό κινηματογράφο. Παρά το γεγονός ότι εκπροσωπούν διαφορετικές αισθητικές προσεγγίσεις υπάρχει ένας κοινός προβληματισμός που διατρέχει το έργο τους: ένα έντονο ενδιαφέρον για την κοινωνική κατάσταση στην Ελβετία και για τις περιθωριοποιημένες ομάδες.

Οι σκηνοθέτες ξεπερνούν τους διαχωρισμούς μεταξύ των κινηματογραφικών ειδών, και όπως υπονοεί και ο τίτλος της εταιρείας, από την ομώνυμη ταινία του Ζαν Λυκ Γκοντάρ, αποτίουν φόρο τιμής στο «Νέο Κύμα». Γι’ αυτό άλλωστε περιλήφθηκαν στο πρόγραμμα και δύο ταινίες του Αλέν Τανέρο οποίος υπήρξε βοηθός του Γκοντάρ όταν ξεκίνησε την σταδιοδρομία του.

Συμφωνα με τον επιμελητή του αφιερώματος, Ingo Starz, «στο πρόσφατο παρελθόν, οι κινηματογραφιστές της Bande à Part έδωσαν μέσα από τις ταινίες τους, μια άλλη οπτική της Ελβετίας, μέσα από μια κριτική ματιά, παρουσιάζοντας την πραγματικότητα της χώρας, που απέχει πολύ από τις ειδυλλιακές αλπικές εικόνες που όλοι γνωρίζουμε. Οι δουλειές τους απεικονίζουν μια χώρα που δεν αποτελεί ειδική περίπτωση, αλλά μοιάζει σε πολλά σημεία με τους Ευρωπαίους γείτονές της. Και γι’ αυτό ακριβώς, οι ελβετοί σκηνοθέτες συζητήθηκαν τοσο διεθνώς και κέρδισαν την αναγνώριση».

Οι ταινίες

Το αφιέρωμα περιλαμβάνει επτά γαλλόφωνες ταινίες μυθοπλασίας και τρία ντοκιμαντέρ (δύο γαλλόφωνα κι ένα αγγλόφωνο) των Ούρσουλα Μέγερ, Λιονέλ Μπαγέ, Ζαν-Στεφάν Μπρον, Φρεντερίκ Μερμού και Αλέν Τανέρ. Οι περισσότερες γυρίστηκαν από το 2002 έως το 2016, με εξαίρεση τις δύο ταινίες του Αλέν Τανέρ που μας έρχονται από τις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος παρουσιάζει σε πανελλαδική πρεμιέρα επτά από αυτές.

Η Ούρσουλα Μέγερ, στο ντοκιμαντέρ της Ούτε μπάτσοι, ούτε μαύροι, ούτε λευκοί (2002) αφηγείται την εκπληκτική ιστορία του Αλεν Ντεβενί, ενός υπαξιωματικού της χωροφυλακής της Γενεύης. Εχοντας υποστεί βίαιη επίθεση σε μια αφρικανική χώρα, ο ακροδεξιός αυτός πρώην στρατιωτικός αντιλαμβάνεται την ανάγκη διαλογου και διαπολιτισμικών ανταλλαγών και βάζει τα θεμέλια για ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα με στόχο την σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ της αστυνομίας και διαφορων ξένων κοινοτήτων στην Γενεύη.

Στην ταινία της Μέγερ Σπίτι με θέα (2008) με πρωταγωνίστρια την σπουδαία Ιζαμπέλ Ιπέρ, η ειρηνική καθημερινότητα μιας οικογένειας απειλείται όταν ένας πολυσύχναστος αυτοκινητόδρομος κατασκευάζεται λίγα μόλις μέτρα από το απομονωμένο σπίτι τους στην μέση του πουθενά. Αρνούμενοι να μετακομίσουν, η Μαρτ, ο Μισέλ και τα τρία παιδιά τους, εφευρίσκουν πρωτότυπους τρόπους να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον.

Το 2008, η ταινία έλαβε μέρος στο επίσημο διαγωνιστικό του Φεστιβάλ των Καννών, και απέσπασε αρκετές διακρίσεις και βραβεία, συμπεριλαμβανομένων τριών βραβείων César. Η σκηνοθέτρια διακρίθηκε και για την ταινία της Sister που τιμήθηκε με την Ασημένια Αρκούδα στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου (Μπερλινάλε). Η ταινία αυτή, όπως και το Σπίτι με θέα, τιμήθηκαν, επίσης, με τρία βραβεία Quartzστο Swiss Film Award, και επροσώπησαν την Ελβετία στα Όσκαρ.

Ο Ζαν-Στεφάν Μπρον υπογράφει δύο ντοκιμαντέρ του αφιερώματος:

Κλίβελαντ εναντίον Γουόλ Στρίτ (2010)

Στις 11 Ιανουαρίου του 2008, ο δικηγόρος Τζος Κοέν και η ομάδα του, έχοντας προσληφθεί από το Δήμο του Κλίβελαντ, κατέθεσαν αγωγή εναντίων 21 τραπεζών, τις οποίες καθιστούσαν υπόλογες για το κύμα κατασχέσεων που σημειώθηκαν στο Κλίβελαντ, δίνοντάς του μια εικόνα ερειπωμένης πόλης. Έκτοτε, οι τραπεζίτες στην Γουολ Στριτ μετέρχονται κάθε μέσο προκειμένου να αποφύγουν να πάνε στο δικαστήριο. Η ταινία διηγείται την ιστορία αυτής της δίκης. Το ντοκιμαντέρ αποκαλύπτει, μέσα από μια ανθρωποκεντρική ματιά, τους μηχανισμούς γύρω από τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια, και το σύστημα που κλόνισε την παγκόσμια οικονομία.

Η υπόθεση Μπλόχερ (2013) είναι η ιστορία του πιο αμφιλεγόμενου πολιτικού ηγέτη της Ελβετίας. Φθινόπωρο 2011. Ο Κρίστοφ Μπλόχερ διεξάγει προεκλογική εκστρατεία προκειμένου να εξασφαλίσει τη νίκη για την ακροδεξιά, εθνικιστική του παράταξη, το Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα (SVP), το οποίο τελικά θα κερδίσει σχεδόν το 1/3 των ψηφοφόρων. Το αυτοκίνητό του, γίνεται ένα ιδανικό σημείο για τον σκηνοθέτη, το οποίο του δίνει την δυνατότητα να διηγηθεί την ιστορία εκ των έσω, σε πρώτο πρόσωπο. Καθ΄οδόν, ξεδιπλώνεται η ιστορία της ζωής του Μπλόχερ. Πώς κατάφερε ο γιος ενός φτωχού πάστορα να γίνει επιτυχημένος επιχειρηματίας με αμύθητη περιουσία, κι ένας από τους πιο ισχυρούς άντρες στην Ελβετία; Η ταινία καταγράφει το πνεύμα μιας περιόδου που, στην χτυπημένη από την Κρίση Ευρώπη, ο εθνικισμός βρίσκει πρόσφορο έδαφος.

Ο Φρεντερίκ Μερμού υπογράφει τις εξής ταινίες:

Συνένοχοι (2009)

Ο Βενσάν και η Ρεμπέκα ερωτεύτηκαν ο ένας τον άλλο, από την πρώτη στιγμή που αντάλλαξαν ματιές σε ένα ίντερνετ καφέ. Είναι μόλις 18 ετών και ζουν μια ανέμελη ζωή. Όμως δυο μηνες αργότερα, το πτώμα του αγοριού ανακαλύπτεται στον ποταμό Ροδανό, βάναυσα χτυπημένο, και η Ρεβέκα εξαφανίζεται λίγο αργότερα. Την έρευνα αναλαμβάνει ένας 48χρονος αστυνομικός. Όσα ανακαλύπτει τον ταράζουν συθέμελα, και βρίσκεται ααντιμέτωπος με μια δύσκολη απόφαση που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά την στάση του απέναντι στη ζωή.

Η γυναίκα με τη Μερσεντές (2016)

Η Ντιάν Κραμέρ έχει μία εμμονή: να ανακαλύψει τον οδηγό της καφέ Μερσεντές που χτύπησε τον γιο της και κατέστρεψε τη ζωή της. Με τα λιγοστά της υπάρχοντα, μερικά χρήματα κι ένα όπλο, πηγαίνει στο Εβιάν, όπου, όπως μαθαίνει, ζει ο οδηγός. Μόνο που μερικές φορές ο δρόμος της εκδίκησης είναι πιο περίπλοκος απ΄όσο φαίνεται...

Δύο ταινίες μυθοπλασίας θα μας δείξει και ο 45χρονος Λιονέλ Μπαγέ:

Σαν κλέφτες (2006)

Όταν ο Λιονέλ μαθαίνει τυχαία ότι η οικογένειά του κατάγεται από την Πολωνία, μια αλληλουχία γεγονότων θα αλλάξει τη ζωή του και τη ζωή της αδερφής του Λουσί, για πάντα. Τα δύο αδέρφια ξεκινούν για την Ανατολική Ευρώπη με ένα «δανεικό» αμάξι απο το Radio Suisse, χωρίς να είναι εντελώς σίγουροι αν είναι όντως απόγονοι μιας πολωνικής οικογένειας. Το μόνο σίγουρο είναι η εμπλοκή τους σε μια καταδιωξη με αυτοκίνητα στην Σλοβακία, όπως και το κλεμμένο αυτοκίνητο, ο λευκός γάμος και τα ψεύτικα διαβατήρια. Ο δρόμος για την Βαρσοβία είναι μια περιπέτεια!

Ένας άλλος άντρας (2008)

Αν και δεν έχει ιδέα από ταινίες, ο Φρανσουά γράφει κριτικές για μια μικρή τοπική εφημερίδα στην Vallée de Joux. Η Ρόζα είναι μια γνωστή κριτικός. Μια βιτσιόζικη σχέση αναπτύσσεται ανάμεσά τους, που παρακινεί τον Φρανσουά να ανακαλύψει τους εσωτερικούς μηχανισμούς της επιθυμίας: της επιθυμίας μιας γυναίκας, ενός κριτικού, και τελικά της δικής του.

Από ένα αφιέρωμα στον ελβετικό κινηματογράφο δεν θα μπορούσε να λείπει ο σημαντικός Αλέν Τανέρ. Θα δούμε δύο ταινίες του:

Η Σαλαμάνδρα (1971)

Η Ροζμοντ η Σαλαμάνδρα, είναι ένα νέο κορίτσι που τα βγάζει πέρα κάνοντας μικροδουλειές. Την υποπτεύονται οτι επιχείρησε να σκοτώσει τον θείο με τον οποίο ζει. Μια δημοσιογράφος και ένας συγγραφέας αναλαμβάνουν να διαλευκάνουν αυτό το μυστήριο, που θα αποτελέσει την βάση για ένα σενάριο τηλεταινίας...

Στη λευκή πόλη (1983)

Ο Πολ, μηχανικός σε ένα φορτηγό πλοίο, μια μέρα βγαίνει στην ξηρά, στη Λισαβώνα, και γνωρίζει την μοναξιά, την σιωπή και την μπαργούμαν Ρόζα. Μια τριγωνική σχέση αναπτύσσεται μεταξύ του Πολ, της Ρόζα και της Ελίζα, της συζύγου του Πολ, η οποία ζει σε μια πόλη στον Ρήνο. Όταν κλέβουν τα λεφτά του, ο Πολ ακολουθεί τα ίχνη του κλέφτη και τον μαχαιρώνουν. Παρ’ όλ’ αυτα, και παρά την αναχώρηση της Ρόζας και την απόσταση που τον χωρίζει από την Ελίζα, ο Πολ τελικά συνέρχεται.
Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Μπρούνο Γκανζ.

Info

• Εισιτήριο: 3 ευρώ. Πακέτο 5 ταινιών: 5 ευρώ. Πακέτο 10 ταινιών: 8 ευρώ
• Οι ταινίες προβάλλονται με ελληνικούς υπότιτλους.
• Δημιουργήστε τον λογαριασμό σας στην πλατφόρμα online.tainiothiki.gr και από τις 27 Ιανουαρίου, αγοράστε εισιτήρια για τις ταινίες που σας ενδιαφέρουν. Αφού ξεκινήσετε την αναπαραγωγή κάθε ταινίας, θα έχετε 30 ώρες για να ολοκληρώσετε τη θέαση της κάθε ταινίας.