Κερκ Ντάγκλας: Η ζωή και η καριέρα του τελευταίου «μεγάλου» του Χόλιγουντ
Ο Κερκ Ντάγκλας πέρασε περισσότερες από επτά δεκαετίες στο σανίδι και τη μεγάλη οθόνη, πρωταγωνίστησε σε περίπου 100 ταινίες, από γουέστερν έως δράματα και από αστυνομικά έως πολεμικά. Πολύ συχνά έπαιζε τον ρόλο του σκληρού, αν και στην πραγματικότητα ήταν ένας πολύ φιλάνθρωπος και προοδευτικός χαρακτήρας. Και στην προσωπική του ζωή είχε έναν πολύ επιτυχημένο γάμο, με πολλές... απιστίες. Ένας άνθρωπος γεμάτος αντιφάσεις.
Ο θρύλος της έβδομης τέχνης είχε αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα υγείας από τη δεκαετία του 1990 και μετά. Υπέστη εγκεφαλικό το 1996 και καρδιακή προσβολή το 2001.
Μεγάλος γυναικάς, ο Ντάγκλας είχε διάφορες κατακτήσεις αλλά ζούσε από το 1994 με την ίδια γυναίκα, την Αν Μπάιντενς, την οποία γνώρισε το 1954 στη Γαλλία κι έγινε η δεύτερη σύζυγός του.
O Κερκ Ντάγκλας, γεννήθηκε στο Άμστερνταμ της Νέας Υόρκης το 1916. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ισούρ Ντανιέλοβιτς και γονείς του ήταν ο Χέρσελ Χάρι Ντανιέλοβιτς και η Μπράινα Μπέρθα Σάνγκελ, Εβραίοι μετανάστες από τη Λευκορωσία. Ο αδελφός του πατέρα του μετανάστευσε πρώτος στις Η.Π.Α. και χρησιμοποίησε το επίθετο Ντέμσκι, αντί του Ντανιέλοβιτς. Όταν η οικογένεια του Ντάγκλας μετακόμισε στις Η.Π.Α. χρησιμοποίησε επίσης το επίθετο Ντέμσκι. Ο Ντάγκλας μεγάλωσε αποκαλούμενος Ίζι Ντέμσκι, το οποίο άλλαξε σε Κερκ Ντάγκλας, πριν καταταγεί στο ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Προερχόμενος από φτωχή οικογένεια, ο Ντάγκλας ως παιδί πουλούσε τρόφιμα σε ανθρακωρύχους για να βοηθήσει στο σπίτι και, όπως είπε χρόνια αργότερα, άλλαξε τουλάχιστον 40 δουλειές πριν γίνει ηθοποιός. Η επιθυμία του να γίνει ηθοποιός γεννήθηκε μετά τη συμμετοχή του σε σχολικές παραστάσεις, ενώ σπούδασε στο St. Lawrence με δανεικά χρήματα που επέστρεψε δουλεύοντας ως κηπουρός ή επιστάτης.
Σπούδασε με υποτροφία και το 1941 κατετάγη στο ναυτικό, αφότου οι Η.Π.Α. μπήκαν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποστρατεύτηκε το 1944, ως τραυματίας πολέμου. Το Μαΐου του 1943, ενώ βρισκόταν στο μέτωπο, είδε μια φωτογραφία της Νταΐάνα Ντιλ, πρώην συμφοιτήτριάς του, στο εξώφυλλο του περιοδικού LIFE και είπε στους συμπολεμιστές του ότι μια μέρα επρόκειτο να την παντρευτεί. Το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς το ζευγάρι παντρεύτηκε και μαζί απέκτησαν δυο παιδιά, τον ηθοποιό Μάικλ Ντάγκλας και τον Τζόελ. Χώρισαν το 1951.
Με την πρώτη του σύζυγο και το γιο τους Τζόελ, το 1947 (@AP Photo)
Μια καριέρα 70 ετών
Ο Ντάγκλας άρχισε να δουλεύει στο ραδιόφωνο και το θέατρο, αλλά η επίσης συμφοιτήτριά του, Λόρεν Μπακόλ, τον βοήθησε να κερδίσει τον πρώτο του κινηματογραφικό ρόλο στην ταινία του 1946 «The Strange Love of Martha Ivers» δίπλα στη Μπάρμπαρα Στάνγουικ σε σκηνοθεσία του Λούις Μάιλστοουν. Ακολούθησαν μικροί ρόλοι στο «Out of the Past» του Ζακ Τουρνέρ και το «Letter to Three Wives» του Τζόζεφ Μάνκιεβιτς, μέχρι ο δρόμος του - αλλά και η προϋπηρεσία του ως παλαιστής στο σχολείο - να τον φέρει στο ρινγκ του «Champion» του Μαρκ Ρόμπσον (του μετέπειτα «Peyton Place») που τον οδήγησε και στην πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ.
Ακολούθησαν μερικές από τις πιο θρυλικές ταινίες των 50s και συνεργασίες με τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες της εποχής: το «A Detective Story» του Γουίλιαμ Γουάιλερ το 1951, το «Ace in the Hole» του Μπίλι Γουάιλντερ, το «The Big Sky» του Χάουαρντ Χοκς, το «The Bad and the Beautiful» του Βινσέντε Μινέλι το 1952 (που του χάρισε και μια δεύτερη υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου). Το 1954 ίδρυσε την εταιρία Bryna Productions, αφιερωμένη στη μητέρα του, καταφέρνοντας να αποδεσμευτεί από το σύστημα των στούντιο του Χόλιγουντ. Την ίδια χρονιά ανέλαβε το ρόλο του ναυτικού Νεντ στην κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Ιούλιου Βερν «20 Χιλιάδες Λεύγες Υπό την Θάλασσα» και το 1956 έλαβε την τρίτη και τελευταία του υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ενσάρκωση του Βίνσεντ βαν Γκογκ στην ταινία του Βινσέντε Μινέλι «Lust for Life».
Το 1957, ο ηθοποιός συνεργάστηκε για πρώτη φορά με το σκηνοθέτη Στάνλεϊ Κιούμπρικ, γυρίζοντας μια από τις σημαντικότερες ταινίες της καριέρας του, το «Σταυροί στο Μέτωπο» («Paths of Glory»), ταινία με αντιμιλιταριστικό μήνυμα που διαδραματίζεται στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η θρυλική συνεργασία τους όμως θα ερχόταν το 1960 για την ταινία «Σπάρτακος» (Spartacus). Εκτός από πρωταγωνιστής, ο Κερκ Ντάγκλας ήταν και παραγωγός της ταινίας και κατάφερε να συγκεντρώσει 12 εκατομμύρια δολάρια για την πραγματοποίησή της. Η ταινία σηματοδότησε επίσης την επιστροφή του Ντάλτον Τράμπο στο Χόλιγουντ. Ο σεναριογράφος συγκαταλεγόταν ανάμεσα στους φιλοκομμουνιστές της Μαύρης Λίστας του Χόλιγουντ και συνέχισε να υπογράφει σενάρια για μεγάλες χολιγουντιανές παραγωγές χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα. Ο Ντάγκλας μεσολάβησε στο να πιστωθεί κανονικά το όνομά του στους τίτλους έναρξης της ταινίας, η οποία έκανε τεράστια επιτυχία.
Στην ταινία "Σπάρτακος", του Στάνλεϊ Κιούμπρικ (@imdb)
Οι δεκαετίες του '60 και του '70, βρήκαν τον Κερκ Ντάγκλας να συνεχίζει τις συνεργασίες του με μεγάλους σκηνοθέτες: Με τον Ρίτσαρντ Κουάιν στο υπέροχο «Strangers When We Meet» του 1960, μια ακόμη συνεργασία με τον Βινσέντε Μινέλι στο «Two Weeks in Another Town» το 1962, με τον Τζον Φρανκενχάιμερ το 1964 στο «Seven Days in May», με τον Ελία Καζάν το 1969 στον «Συμβιβασμό». Το 1996 η ακαδημία τον βράβευσε με Τιμητικό Όσκαρ για τη συνολική συνεισφορά του στην 7η τέχνη. Τον Ιανουάριο του 1981 έλαβε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, το Μετάλλιο της Ελευθερίας. Για τη συμβολή του στη βιομηχανία κινηματογράφου, ο Ντάγκλας έχει ένα αστέρι στο νούμερο 6263 της Λεωφόρου της Δόξας του Χόλιγουντ.
Η φιλανθρωπική του δράση, το ενδιαφέρον του για τη σίτιση στις χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμες ζώνες, ο βαθύς ανθρωπισμός του, η αντίθεσή του σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού και οι πάντα καίριες απόψεις του γύρω από την Αμερική, το Χόλιγουντ και τον κόσμο, έκαναν τον μύθο του Κερκ Ντάγκλας ακόμη μεγαλύτερο, όταν τα χρόνια περνούσαν και η ηλικία του άγγιζε τον αιώνα.
«Ο κόσμος μού μιλάει συνεχώς για τα παλιά. Λένε ότι οι παλιές ταινίες ήταν καλύτερες, ότι οι παλιοί ηθοποιοί ήταν σπουδαίοι. Αλλά εγώ δεν το πιστεύω. Το μόνο που μπορώ να πω για τα παλιά είναι ότι βρίσκονται στο παρελθόν», είχε πει.
Ένας γάμος γεμάτος απιστίες
Με την Αν Μπάιντεν έζησαν παντρεμένοι για 65 χρόνια. Ένας γάμος που έγινε υπόδειγμα για το Χόλιγουντ, παρότι ο Κερκ Ντάγκλας, ο οποίος πέθανε χθες σε ηλικία 103 ετών, δεν σταμάτησε ποτέ να έχει τις ερωτικές του περιπέτειες.
Το ζευγάρι, το 1954 (@AP Photo)
Γνωρίστηκαν το 1953, όταν εκείνος ήταν ήδη ένας από τους πιο μεγάλους σταρ του Χόλιγουντ. Ο Κερκ Ντάγκλας παραξενεύτηκε όταν η μετέπειτα σύζυγός του απέρριπτε την πρότασή του να βγουν. Η Μπάιντενς εργαζόταν και εκείνη στη βιομηχανία του κινηματογράφου, στην προώθηση ταινιών, και ζούσε στο Παρίσι. Τη γνωριμία της με τον Ντάγκλας οφείλεται σε έναν φίλο της φωτογράφο που τους σύστησε στα γυρίσματα της ταινίας «Πράξη αγάπης« («Act οf Love»).
«Νόμιζα ότι θα πάω αυτή τη νεαρή καλλονή για δείπνο στο πιο ρομαντικό -και ακριβό- εστιατόριο του Παρισιού», έλεγε αργότερα ο Ντάγκλας για την πρώτη τους επαφή. «Όχι ευχαριστώ, νομίζω θα πάω σπίτι και θα φτιάξω μια ομελέτα», ήταν η απάντηση της Αν, που τρέλανε τον ηθοποιό. «Ήταν η πιο δύσκολη γυναίκα που γνώρισα ποτέ», είχε δηλώσει ο Ντάγκλας.
«Θέλω να πω ότι ήμουν ένας μεγάλος σταρ, την προσκάλεσα για δείπνο και εκείνη μου είπε "σας ευχαριστώ πολύ, αλλά είμαι τόσο κουρασμένη"».
Ο Ντάγκλας κατάλαβε ότι η σχέση με τον έρωτα της ζωής του, τη γυναίκα με την οποία μοιράστηκε 65 ολόκληρα χρόνια, δεν θα άλλαζε, αν εκείνος δεν άφηνε πίσω τη συμπεριφορά του σταρ. Η σχέση τους παρέμεινε πλατωνική, ώσπου σταμάτησε να μιλά για τον εαυτό του και ξεκίνησε να ακούει τι έχει να πει εκείνη, έλεγε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Όπως ο ηθοποιός είχε εξομολογηθεί, ήθελε να της αποδείξει ότι ήταν διαφορετικός από τους τυπικούς ηθοποιούς του Χόλιγουντ. Και τα κατάφερε. Το ζευγάρι παντρεύτηκε το Μάιο του 1954 και απέκτησε μαζί δύο παιδιά, τον Πίτερ και τον Έρικ. «Ως Ευρωπαία, κατάλαβα πως ήταν ουτοπικό να περιμένω την απόλυτη πίστη σε έναν γάμο», έλεγε η Μπάιντενς, με τον Ντάγκλας να μην κρύβει τις περιπέτειες με μια σειρά από ηθοποιούς.
Ο Ντάγκλας και η Μπάιντενς το 2000 (@AP Photo/Darla Khazei)
Ανάμεσα στα ειδύλλια του Ντάγκλας συγκαταλέγονται η Ρίτα Χέιγουορθ, η Πατρίσια Νιλ και η Κριστίνα Κρόφορντ. Ωστόσο, ο Ντάγκλας υποστήριζε ως την τελευταία στιγμή πως μόνο την Αν αγαπούσε και μάλιστα διαλαλούσε περήφανα πως την άκουγε πάντοτε για τα σημαντικά πράγματα στη ζωή του. Κάποτε, η επιμονή της να μην ταξιδέψει με ιδιωτικό τζετ τού έσωσε τη ζωή, όπως λέει. Το 1958 ο Ντάγκλας επρόκειτο να ταξιδέψει στη Νέα Υόρκη με ένα ιδιωτικό τζετ, μαζί με τον σκηνοθέτη Μάικ Τοντ. Η σύζυγός του επέμενε να μην δεχτεί να ταξιδέψει με το αεροπλάνο. «Είχαμε έναν μεγάλο καβγά. Της είπα “ΟΚ, δεν θα πάω”. Αλλά ήμουν έξαλλος μαζί της», έλεγε για το περιστατικό ο Κερκ Ντάγκλας Λίγο αργότερα άκουσαν την είδηση της συντριβής του αεροπλάνου.
Η τραγική απώλεια του γιου του
Εκείνο που πραγματικά δοκίμασε τον γάμο του Κερκ Ντάγκλας με την Αν Μπάιντενς, στην επέτειο των 50 χρόνων, ήταν ο θάνατος του γιου τους Έρικ. Ο ηθοποιός, που δεν κατάφερε να αποκτήσει τη φήμη του πατέρα του ή του ετεροθαλούς αδελφού του Μάικλ, είχε σοβαρά προβλήματα εξαρτήσεων από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Πέθανε το 2004, σε ηλικία μόλις 46 ετών, έπειτα από υπερβολική δόση ναρκωτικών.
«Στέκομαι πλάι στον τάφο σου και θρηνώ, αθόρυβα, να μην ταράξω τον ύπνο σου. Αναπαύσου εν ειρήνη, όμορφε γιε μου, δεν θα αργήσει η στιγμή που θα είμαστε ένα. Ενώ στέκομαι πλάι σου και μιλώ, δεν έχω μυστικά να κρύψω. Πες μου, Έρικ, τι έκανα λάθος; Τι έπρεπε να έχω κάνει για να σε κάνω δυνατό; Τώρα κάθομαι εδώ και κλαίω, περιμένοντας να σμίξω μαζί σου όταν πεθάνω». Με αυτά τα λόγια, σε μορφή ποιήματος, ο Κερκ Ντάγκλας αποχαιρετούσε πριν από 15 χρόνια τον γιο του.
Παρότι δεν έκυψε ποτέ τις απιστίες του, ο Κερκ Ντάγκλας επέμενε ότι ένας επιτυχημένος γάμος με διάρκεια είναι ρεαλιστικός. Όταν ο Μάικλ Ντάγκλας και η Κάθριν Ζέτα Τζόουνς συμπλήρωσαν 20 χρόνια γάμου, ο Κερκ Ντάγκλας τους έστειλε μια επιστολή. Μια σύσταση περισσότερο προς τον ατίθασο γιο του.
«Χαρούμενη επέτειο γάμου! Μάικλ, έμαθες ένα πολύ σημαντικό μάθημα, πως προκειμένου να παραμείνεις παντρεμένος, οφείλεις να υπακούς τη γυναίκα σου! Συνέχισε να κάνεις ό,τι κάνω και εγώ με τη γυναίκα μου», έγραφε τον περασμένο Νοέμβριο, στην επιστολή που ανάρτησε στο διαδίκτυο, η Κάθριν Ζέτα Τζόουνς.
Ο Μάικλ Ντάγκλας παραδέχθηκε πριν από κάποια χρόνια ότι διαγνώστηκε με καρκίνο στη γλώσσα μετά από στοματική επαφή με μια άλλη γυναίκα. Το ζήτημα, που φυσικά έβαλε φωτιά στα ΜΜΕ, τον οδήγησε να δηλώσει πως αισθάνθηκε ντροπή για όσα προκάλεσε κυρίως στη σύζυγό του Κάθριν Ζέτα Τζόουνς με την αποκάλυψη αυτή. «Ήταν ένα από εκείνα τα πράγματα που μετάνιωσα για όλη την ντροπή που προκάλεσα στην Κάθριν», είχε πει τότε ο ηθοποιός.