ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

Ο Ιάπωνας οδηγός ταξί: Κοστούμι, γραβάτα και (προαιρετικά) λευκά γάντια

Ο Ιάπωνας οδηγός ταξί: Κοστούμι, γραβάτα και (προαιρετικά) λευκά γάντια
AP Photo/Jae C. Hong

Η σχέση των κατοίκων της Αθήνας, με τους ταξιτζήδες της είναι σχεδόν μυθική. Ανάλογα με τον ταξιτζή που θα πάρεις το πρωί, η μέρα σου μπορεί να εξελιχθεί πολύ διαφορετικά. Όλοι, εξάλλου, έχουμε να διηγηθούμε ιστορίες για ταξιτζήδες που στις 8 το πρωί ακούνε Καζατζίδη στη διαπασών και κάνουν βαθυστόχαστες αναλύσεις για κάθε τι στο γνωστό και άγνωστο σύμπαν. Σε έναν γαλαξία πολύ πολύ μακριά, στο Τόκιο, που προετοιμάζεται και για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της επόμενης χρονιάς, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά...

Μεταξύ άλλων πραγμάτων για τα οποία είναι γνωστή, η Ιαπωνία φημίζεται και για το σέρβις της. Στα μαγαζιά και στα εστιατόρια το σέρβις είναι πάντα παραπάνω από υποδειγματικό. Τα ταξί δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση. Στα ιαπωνικά λέγεται «Ομοτενάσι», το οποίο μεταφράζεται περίπου ως «φιλοξενία», ή ακόμα καλύτερα αν και περιφραστικά «το να προσφέρεις στους πελάτες την καλύτερη δυνατή προσοχή και εξυπηρέτηση».

Περίπου σα να είσαι στο στρατό...

Ο Νοριχίτο Αρίμα είναι ταξιτζής στο Τόκιο. Εργάζεται για την εταιρεία Νιχόν Κοτσού και η βάρδιά του διαρκεί 18 συνεχόμενες ώρες. Οδηγεί με κοστούμι και γραβάτα, ενώ τα λευκά γάντια που προτιμούν αρκετοί οδηγοί, είναι προαιρετικά. Οι οδηγοί ταξί στο Τόκιο απαγορεύεται να έχουν τατουάζ και να φοράνε γυαλιά ηλίου, ενώ πρέπει να είναι πάντα φρεσκοξυρισμένοι. Πριν ξεκινήσουν τη βάρδιά τους, οι οδηγοί -κατά το 95% άντρες- κάνουν μια προσευχή μπροστά σε ένα μικρό Ναό Σίντο και περνάνε από αλκοτέστ...

«Είναι περίπου σα να είσαι στο στρατό», λέει ο Νοριχίτο στο ΑΡ.

AP 19350503895897

Πριν τη βάρδια... (@AP Photo/Jae C. Hong)

Η εταιρεία έχει επίσης ένα εγχειρίδιο για τους οδηγούς με 77 «πρέπει» και «δεν πρέπει»: Πότε και πώς να μιλάνε στους πελάτες, την καθαριότητα του αυτοκινήτου και πώς πρέπει να ανοίγουν τις πόρτες για τους επιβάτες τους. Μια από τις οδηγίες λέει ότι οι οδηγοί πρέπει να έχουν πάντα και τα δύο χέρια στο τιμόνι.

Για κάποιες από τις πόλεις που διοργάνωσαν Ολυμπιακούς Αγώνες, οι οδηγοί ταξί ήταν πονοκέφαλος: Κακά εκπαιδευμένοι (ή και καθόλου), διαλυμένα αυτοκίνητα και άθλιο σέρβις. Πριν από δέκα χρόνια στο Πεκίνο, η κυβέρνηση εξέδωσε οδηγίες προς τους ταξιτζήδες να μην φτύνουν (!), να καθαρίσουν τα ταξί τους και να μην τρώνε την ώρα που οδηγούν.

Αλλά και οι πελάτες έλαβαν αυστηρές οδηγίες για το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται: Για παράδειγμα, να περιμένουν στη σειρά τους και να μην σπρώχνονται όλοι μαζί για να πάρουν το πρώτο διαθέσιμο ταξί. Για το Πεκίνο μιλάμε πάντα, όχι για την Ελλάδα...

Σε κάθε περίπτωση όλα αυτά δεν πρόκειται να είναι έτσι κι αλλιώς πρόβλημα στους Ολυμπιακούς του Τόκιο. Οι Ιάπωνες είναι περήφανοι για τις υπηρεσίες που προσφέρουν.

«Στη δυτική νοοτροπία, το κάθε άτομο είναι ανεξάρτητο. Αλλά, εμείς οι Ιάπωνες είμαστε πιο ομογενοποιημένοι. Σκεφτόμαστε ότι κάθε ένας από εμάς είναι μέρος της κοινωνίας, της κοινότητας. Έτσι, η τιμή που λαμβάνει κάθε ομάδα, μεταφέρεται και σε κάθε μέλος της», λέει ο Νοριχίτο.

Για να μην υπερβάλουμε, πάντως, η Ιαπωνία δεν είναι τέλεια. Οι επιβάτες σπρόχνωνται σαν να μην υπάρχει αύριο για να μπουν στα τρένα και στα πεζοδρόμια οι άνθρωποι πέφτουν πάνω σε αγνώστους χωρίς να ζητήσουν συγνώμη. Το σέρβις προς τους ξένους είναι πάντα άψογο, αλλά οι ίδιοι οι Ιάπωνες συχνά παραπονούνται ότι για τους ίδιους τα πράγματα δεν είναι έτσι.

Το βασικό πρόβλημα: Οι μεθυσμένοι

Η Ιαπωνία έχει πολύ χαμηλό δείκτη εγκληματικότητας, το οποίο είναι καλό για τους ταξιτζήδες. Όμως, το νυχτερινό Τόκιο έχει μια βαθιά παράδοση για κατανάλωση άπειρου αλκοόλ κι έτσι οι μεθυσμένοι πελάτες συχνά καταλήγουν -κυριολεκτικά- στην αγκαλιά των οδηγών.

«Οι άνθρωποι μεθάνε και μερικές φορές κάνουν εμετό στο αυτοκίνητο και μετά πρέπει να το καθαρίσεις», λέει ο Νοριχίτο που έχει λύσει -εν μέρει- το πρόβλημα, κρατώντας στο αυτοκίνητό του ειδικές σακούλες εμετού σαν αυτές των αεροπλάνων. Αν η λύση αυτή δεν δουλεύει, τότε υπάρχουν δύο ενδεχόμενα: Μικρής έκτασης ζημιά, επιτόπιο καθάρισμα και συνέχεια της βάρδια, ή μεγάλη ζημιά και κατ' ευθείαν στο πλυντήριο... Αυτό συμβαίνει αρκετά συχνά, απ' ότι λέει και η πολιτική της εταιρείας είναι οι οδηγοί να μην ζητάνε χρήματα από τους μεθυσμένους πελάτες, ούτε καν το αντίτιμο της κούρσας, προς αποφυγή περεταίρω φασαρίας.

AP 19350503983481

Για όσους νομίζουν ότι η Αθήνα είναι μεγάλη και δύσκολη πόλη... (@AP Photo/Jae C. Hong)

Θα μπορούσαν βέβαια οι οδηγοί να αποφεύγουν τους μεθυσμένους πελάτες, αλλά αυτό δεν γίνεται: Το απαγορεύει ο νόμος, σύμφωνα με τον οποίο ο οδηγός είναι απόλυτα υποχρεωμένος να πάρει τον πελάτη, ιδιαίτερα εάν έχει γίνει κράτηση.

Οδηγοί με Master

Ο Νοριχίτο έχει Master και μιλάει άριστα αγγλικά. Για τους ελάχιστους οδηγούς που δεν μιλάνε αγγλικά, η εταιρεία έχει ένα τάμπλετ με όλες τις απαραίτητες φράσεις και μια ειδική τηλεφωνική γραμμή για μεταφράσεις.

Αξίζει τον κόπο όλο αυτό;

Εξαρτάται. Οι οδηγοί βγάζουν περίπου 450-550 δολάρια σε μια 18ωρη βάρδια. Κρατούν οι ίδιοι τα μισά και τα άλλα μισά πάνε στην εταιρεία. Ο Νοριχίτο λέει ότι όταν ξεκίνησε να οδηγεί ταξί, πριν από τρία χρόνια, άφησε μια πολύ βαρετή δουλειά γραφείου ως αναλυτής δεδομένων. Παραδέζεται ότι τότε δεν ήξερε ούτε ένα μικρό τμήμα του Τόκιο, μιας χαοτικής μεγαλούπολης 35 εκατομμυρίων κατοίκων. Κι όμως, αναγκάστηκε να το μάθει, πριν περάσει τις πολύ αυστηρές εξετάσεις, παρόμοιες με εκείνες που περνάνε οι οδηγοί ταξί στο Λονδίνο.

«Δεν υπάρχει εύκολη δουλειά στην Ιαπωνία, αλλά αισθάνομαι σχετικά άνετα κάνοντας αυτήν εδώ», καταλήγει. «Μου αρέσει επειδή μπορώ να δουλεύω μόνος μου. Και επειδή δεν χρειάζεται να μπλέκομαι με τις μικροπολιτικές του κάθε γραφείου».

Δεν ακούγεται πολύ άσχημο.