Game of Thrones: Ποιος δημιούργησε τα Ντοθράκι και τα Βαλυριανά, και που μπορείτε να τα μάθετε

Newsroom

Παρασκευή, 10 Μαϊος 2019 15:15

Game of Thrones: Ποιος δημιούργησε τα Ντοθράκι και τα Βαλυριανά, και που μπορείτε να τα μάθετε — HBO

«Βάλαρ Μοργκούλις». Μια πρόταση που ξέρουμε όλοι. Δεν αρκεί όμως. Αν θέλετε πάντως, μπορείτε να μάθετε άπταιστα Βαλυριανά, καθώς ναι είναι μια ολοκληρωμένη γλώσσα, με γραμματική, συντακτικό και πολλές χιλιάδες λέξεις και διδάσκεται και στο ίντερνετ. Ας γνωρίσουμε τώρα τον άνθρωπο που τη δημιούργησε...

«Ντακάρις», λέει η Ντενέρις Ταργκάριεν στο Ντόγκον, το νεότερο από τους δράκους της, κι εκείνος φτύνει φωτιά σε έναν εχθρό της, ο οποίος ακολούθως καίγεται ζωντανός. Η σκηνή είναι από τον τρίτο κύκλο του «Game of Thrones» και είναι πλέον θρυλική για τους φαν της σειράς. Στη σκηνή, η Ντενέρις ετοιμάζεται να πουλήσει το δράκος της, έναντι ενός στρατού ευνούχων, αλλά ο δουλέμπορος και ιδιοκτήτης του στρατού, την προσβάλει, πιστεύοντας ότι εκείνη δεν μιλάει τη γλώσσα του, τα Βαλυριανά.

Κι όμως, εκείνη τα μιλάει. Και μάλιστα άπταιστα. Και όχι μόνο τα μιλάει εκείνη, αλλά και ο δράκος της, που ακούει στην εντολή «ντρακάρις» («φωτιά του δράκου») και λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, ο δουλέμπορος έχει γίνει ψητός. «Kesy tubi jemot dāervi tepan», λέει η Ντενέρις μετά στους σκλάβους: «Σήμερα σάς δίνω την ελευθερία σας».

Μπορεί σε μας να ακούγεται σαν απλές συλλαβές συραμμένες μεταξύ τους, αλλά δεν είναι. Όλες οι φράσεις που οι πρωταγωνιστές της σειράς λένε στα Βαλυριανά (μια γλώσσα ε πολλές παραλλαγές και διαλέκτους), είναι γλωσσικά και γραμματικά σωστές.

Δημιουργήθηκαν από το γλωσσολόγο Ντέιβιντ Τζ. Πέτερσον, ο οποίος έχει φτιάξει πάνω από 50 φανταστικές γλώσσες, κυρίως για ταινίες και τηλεοπτικές σειρές. Ο Πέτερσον δημιούργησε τα Βαλυριανά σαν μια πραγματική γλώσσα, σχεδόν από το μηδέν, και μάλιστα μια ολοκληρωμένη γλώσσα, με γραμματική και κανόνες. Το μόνο που είχε πάνω στο οποίο μπορούσε να δουλέψει, ήταν μερικές λέξεις που είχε περιλάβει στα βιβλία του ο Τζορτζ Ρ.Ρ Μάρτιν, λέξεις όπως «Βάλαρ Μοργκούλις» («Όλοι πρέπει να πεθάνουν») και «Βάλαρ Ντοχαέρις» («Όλοι πρέπει να υπηρετήσουν»).

25158439 10159677217720207 4158751394950523957 n

Ο Πέτερσον δημιούργησε και μια ακόμα από τις φανταστικές γλώσσες του «Game of Thrones»: Τη γλώσσα των Ντοθράκι, η οποία μιλιέται από το χαρακτήρα που υποδύθηκε ο Τζέισον Μομόα, τον Καλ Ντρόγκο και τη φυλή του. Ο γλωσσολόγος ανέπτυξε πρώτα αυτή τη γλώσσα, παίρνοντας μέρος σε έναν ιντερνετικό διαγωνισμό που προκήρυξαν οι παραγωγοί της σειράς, πριν αυτή ξεκινήσει.

«Έκανα αίτηση, μαζί με πολλούς άλλους», λέει ο Πέτερσον στο CNNi. «Ο διαγωνισμός δεν είχε όριο στο πόσο υλικό μπορούσες να υποβάλλεις. Όταν το άκουσα αυτό, δούλεψα 18 ώρες τη μέρα για να μπορέσω να καταθέσω μια ολοκληρωμένη πρόταση. Σε ένα μήνα δημιούργησα 300 σελίδες υλικού, που περιλάμβανε γραμματική, μεταφράσεις και πολιτιστικές φράσεις».

Κέρδισε το διαγωνισμό και μετά τού ζήτησαν να φτιάξει και τα Βαλυριανά. Σήμερα, τα Ντοθράκι έχουν περίπου 4.000 επίσημες λέξεις και τα Βαλυριανά περίπου 2.000. Η δημοφιλής διαδικτυακή πλατφόρμα εκμάθησης γλωσσών Duolingo έχει περιλάβει τα Υψηλά Βαλυριανά -την αριστοκρατική διάλεκτο της γλώσσας- στις επιλογές της και μέχρι σήμερα 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ξεκινήσει να τη μαθαίνουν. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου 100.000 άνθρωποι τη μελετούν, περισσότεροι από εκείνους που μιλούν παραδοσιακές γλώσσες, όπως Ιρλανδικά και Σκωτσέζικα Γαελικά.

Πόσο καιρό παίρνει, όμως, για να φτιάξεις μια λειτουργική νέα γλώσσα; Σύμφωνα με τον Πέτερσον, χρειάζονται έξι μήνες έως ένας χρόνος για να δημιουργήσεις μια λειτουργική γραμματική, όμως η ταχύτητα των τηλεοπτικών χρόνων τον ανάγκασε να πάει πολύ πιο γρήγορα.

Δεν είναι μόνο ο χρόνος το θέμα, όμως. «Το ζήτημα με μια γλώσσα είναι ότι δεν είναι μια φυσική οντότητα, οπότε θεωρητικά μπορείς να δημιουργήσεις όλο το πράγμα στο μυαλό σου. Όμως θα το θυμάσαι; Αυτό που παίρνει τον περισσότερο χρόνο είναι να δημιουργήσει αυτό το πράγμα και μετά να το καταγράψεις με έναν τρόπο που θα σου επιτρέψει αργότερα να το ταξινομήσεις σωστά», λέει.

Πάντως, όλα ξεκινούν με τη γραμματική. Δεν αρκεί να αποφασίσεις τι ήχους θα χρησιμοποιήσεις, αλλά πώς θα τους ταιριάξεις μαζί ώστε να δημιουργούν συλλαβές και μετά λέξεις. «Όταν έχεις πλέον αυτή την πληροφορία, μετά μπορείς ο ίδιος, ή με κάποιο πρόγραμμα, άπειρες λέξεις», εξηγεί ο Πέτερσον.

Για να βοηθήσει τους ηθοποιούς του «Game of Thrones» να μάθουν να μιλούν Ντοθράκι και Βαλυριανά σωστά, ο Πέτερσον ηχογράφησε και κάθε ατάκα. Ο αγαπημένος του χαρακτήρας είναι ο Grey Worm), που ήταν και ο καλύτερος μαθητής του. «Μιλάει τη γλώσσα καλύτερα απ’ ότι τη σκέφτηκα», λέει ο Πέτερσον.

Οι δημιουργημένες γλώσσες έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς από την εποχή που το ίντερνετ μπήκε στη ζωή μας. Από τις πιο γνωστές είναι φυσικά τα Κλίνγκον, από το «Star Trek», τα οποία έχουν πάει καλτ διαστάσεις από το 1990 και ο δημιουργός τους, ο Μαρκ Όκραντ, συχνά βγάζει νέες λέξεις. Και τα Κλίνγκον είναι διαθέσιμα στο Duolingo, όπως και τα Να’βι από το «Avatar» και η γλώσσα των ξωτικών από τον «Άρχοντα των Δακτυλιδιών». Στην τελευταία περίπτωση είναι γνωστό ότι τις γλώσσες των βιβλίων του δημιούργησε από το μηδέν, ο ίδιος ο Τόλκιεν, που ήταν φιλόλογος και γλωσσολόγος και μιλούσε πολλές γλώσσες ο ίδιος.

Δεν έχει στην πραγματικότητα καμία απολύτως χρησιμότητα να μαθαίνεις μια φανταστική γλώσσα. Όχι πρακτικά τουλάχιστον. Είναι όμως ένας τρόπος να εξασκείς το μυαλό σου και να κάνεις το κέφι σου ταυτόχρονα. Και όσο πιο πολλές γλώσσες μαθαίνεις, τόσο πιο εύκολα πας στην επόμενη.