Ηλέκτρα: Η πραγματική ιστορία μιας σύγχρονης ηρωΐδας, στο θέατρο

Στα τέλη Ιουλίου 1944, βρίσκεται πεταμένο στους δρόμους και παραδίδεται στο νεκροτομείο της Αθήνας μισοκαμένο και παραμορφωμένο απ’ τα βασανιστήρια το νεκρό κορμί μιας 32χρονης γυναίκας. Η άτυχη γυναίκα είναι η Ηλέκτρα Αποστόλου, αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης και υπέρμαχος των γυναικείων δικαιωμάτων. Λίγες μέρες νωρίτερα, την Τρίτη 25 Ιουλίου 1944, είχε συλληφθεί από Έλληνες δοσίλογους, συνεργάτες των Γερμανών, και μεταφερθεί στην Ειδική Ασφάλεια. Βασανιστές και δολοφόνοι της Ηλέκτρας Αποστόλου ήταν ο διοικητής της Ειδικής Ασφάλειας υποστράτηγος Αλέξανδρος Λάμπου, ο ανθυπασπιστής Ευσέβιος Παρθενίου και ο Μηνάς Καθρέπτης. Στο ξενοδοχείο Κρυστάλ, το διαβόητο κέντρο βασανιστηρίων, θ’ αρχίσουν μια μαρτυρική ανάκριση μέχρι θανάτου, μάταια προσπαθώντας ν’ αποσπάσουν πληροφορίες για την αγωνιστική της δράση.

Η Ηλέκτρα Αποστόλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1912 και μεγάλωσε σε εύπορη αστική οικογένεια. Σε ηλικία 14 χρονών, το 1926, οργανώθηκε στην Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαίων Ελλάδος (ΟΚΝΕ), όπου διηύθυνε λίγα χρόνια αργότερα, το 1933, το τμήμα της εργαζόμενης νεολαίας της εφημερίδας της. Διετέλεσε επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Αντιφασιστικό και Αντιπολεμικό Συνέδριο των Γυναικών στο Παρίσι το 1935, υπεύθυνη της πανελλαδικής αντιστασιακής οργάνωσης Ελεύθερη Νέα και συντονίστρια αντιφασιστικών ομάδων που αποτελούνταν αποκλειστικά από γυναίκες. Έχοντας αναπτύξει σημαντική δραστηριότητα στην οργάνωση της αντίστασης, κατά τη δικτατορία του Μεταξά συνελήφθη και μεταφέρθηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Αποφυλακίσθηκε το 1938 και συνελήφθη ξανά το 1939 ετοιμόγεννη. Μόλις επτά ημερών λεχώνα μεταφέρθηκε με το βρέφος στην εξορία, στην Ανάφη, απ’ όπου απέδρασε τον Αύγουστο του 1942.

«Εγώ όταν πιάνομαι δε νιώθω καμία ανησυχία για την απολογία μου, γιατί μόλις περάσω εκείνα τα κατώφλια, βάζω στον νου μου πως δεν έχω πια μνήμη, δεν έχω αυτιά, δεν έχω γλώσσα, δεν έχω μιας μέρας παρελθόν».

Παράδειγμα αγωνιστικότητας, η Ηλέκτρα Αποστόλου πάλεψε με όλα της τα μέσα να εμπνεύσει στις γυναίκες σιγουριά για το δίκιο τους και ν’ αποδείξει ότι η απελευθέρωσή τους θα ήταν δυνατή μόνο μόνο με την ενεργό συμμετοχή τους στους κοινωνικούς αγώνες. Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας όρισε το παράσημο «Ηλέκτρα Αποστόλου» ως την έξοχη τιμητική διάκριση γυναικείου ηρωισμού.

Μετά την απελευθέρωση, το φθινόπωρο του 1945, οι τρεις εκτελεστές της Ηλέκτρας Αποστόλου και δεκάδων άλλων αγωνιστών καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη, αλλά λίγους μήνες αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι στο πλαίσιο του εμφυλιακού κλίματος.

Σκηνοθετικό Σημείωμα

Στο γενικότερο κλίμα της τρομοκρατίας και των σύγχρονων πλέον τακτικών βασανισμού, θ’ αφηγηθούμε τη νύχτα της δολοφονίας της Ηλέκτρας Αποστόλου, που έχασε τη ζωή της με τρόπο ειδεχθή, αρνούμενη να προδώσει την ιδεολογία της και να συμβιβαστεί. Η ιστορία της, έχοντας ταξιδέψει πια πέρα απ’ τα σύνορα της Ελλάδας, αποτελεί παγκόσμιο φεμινιστικό πρότυπο.

Πόσο δυνατή είναι η ελευθερία στις μέρες μας, σε τι βαθμό μπορεί ένας άνθρωπος ν’ αλλάξει την ιστορία μόνο με τη στάση ζωής του και πώς συνδέεται η έννοια της θυσίας, της κρατικής βίας με τη δημοκρατία, το κράτος και την ελευθερία του λόγου;

Η Ηλέκτρα Αποστόλου θυσίασε τη ζωή της, υπερασπιζόμενη τα ιδανικά, την ιδεολογία και τους αγώνες χιλιάδων ακόμα λαϊκών αγωνιστών, για μια κοινωνία ειρηνική κι ελεύθερη από εκμετάλλευση. Η Ηλέκτρα Αποστόλου είναι μία σύγχρονη τραγωδία. Είναι η Ηλέκτρα της εποχής μας.

Info

Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μωραΐτης

Δραματουργία-Κείμενο: Ελένη Τριανταφυλλοπούλου

Σκηνογραφία: ομάδα Sarkha

Φωτισμοί: ομάδα Sarkha

Φωτογραφίες: Karol Jarek

Trailer: Πάτροκλος Σκαφίδας

Παίζουν: Άλκηστις Νικολαΐδη, Κωνσταντίνος Μωραΐτης

Η πρεμιέρα της παράστασης έχει οριστεί για τις 23 Απριλίου 2019 στο Etcetera Theatre στο Λονδίνο. Θα ακολουθήσει περιοδεία στην Ευρώπη, που θα καταλήξει στην Αθήνα το φθινόπωρο 2019.