Όσκαρ 2019: Το Χόλιγουντ βράβευσε όσους στέκονται απέναντι στους αποκλεισμούς
Μεξικάνοι, Aφροαμερικάνοι, γυναίκες και μετανάστες. Αυτοί βραβεύτηκαν στα φετινά Όσκαρ, όλοι δηλαδή όσοι στέκονται «απέναντι» στις πολιτικές του ρατσισμού και των αποκλεισμών. Καθόλου τυχαίο, όπως καταδείχθηκε και από κάποιες ατάκες των παρουσιαστών, αλλά και από τους νικητήριους λόγους των βραβευμένων σε διάφορες κατηγορίες.
«Η ταινία είναι ένας ύμνος σε έναν άνθρωπο που ήταν μετανάστης και ανήκε στην lgbt κοινότητα και δεν αισθανόταν την ανάγκη να απολογηθεί γι αυτό. Κι εγώ είμαι μετανάστης δεύτερης γενιάς, από την Αίγυπτο, και εδώ γράφεται μέρος και της δικής μου ιστορίας», είπε ο Ράμι Μάλεκ στο σύντομο λόγο του και έδωσε ένα από τα στίγματα της χθεσινής βραδιάς.
Είχαν προηγηθεί αστεία για τον τοίχο στα σύνορα Μεξικού και ΗΠΑ («τα έσοδα από τη βραδιά ΔΕΝ θα πάνε στον τοίχο»), η τέταρτη βράβευση Μεξικανού σκηνοθέτη τα τελευταία πέντε χρόνια και μάλιστα για μια ταινία ύμνο στην πατρίδα του, και πολλά «γυναικεία» αλλά και «αφροαμερικανικά» βραβεία.
Τι θέλει να μας πει, λοιπόν, η Ακαδημία Κινηματογράφου;
Όπως προχωρούσε η βραδιά γινόταν όλο και πιο φανερό ότι μπορεί να μην είχε κεντρικό παρουσιαστή, είχε όμως κεντρική ιδέα. Και αυτή την κεντρική ιδέα ανέλαβε να τη «σερβίρει» με λέξεις ο Σπάικ Λι, όταν πήρε το βραβείο διασκευασμένου σεναρίου για την ταινία BlacKkKlansman: «Οι προεδρικές εκλογές του 2020 πλησιάζουν. Ας κινητοποιηθούμε. Ας βρεθούμε όλοι στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Ας κάνουμε την ηθική επιλογή ανάμεσα στην αγάπη και το μίσος. Ας κάνουμε το σωστό πράγμα. Ξέρετε ότι έπρεπε να το πω...»
Καταχειροκροτήθηκε.
Όπως και η ταινία Black Panther, η οποία κέρδισε τρία Όσκαρ -καλλιτεχνικής διεύθυνσης, μουσικής και ενδυματολογίας. Μια ταινία με υπέρ-ήρωες αλλά και σαφέστατο μήνυμα, μια ταινία που προτάσσει και προβάλλει την αφρικανική παράδοση, πολύ διαφορετικά από τον Σπαικ Λι μεν, ξεκάθαρα δε.
Μπορεί σε μια πρώτη ανάγνωση οι βραβεύσεις να ήταν «τυχαίες» και «σκόρπιες», αυτό παρατήρησαν τα περισσότερα ξένα ΜΜΕ άλλωστε, και να φάνηκε ότι η Ακαδημία προσπάθησε να ικανοποιήσει πολλά διαφορετικά κοινά και κατηγορίες. Όμως στην πραγματικότητα η όλη τελετή λειτούργησε σαν μια καλοστημένη παράσταση μέσα από την οποία ξεδιπλώθηκε ευφυώς το σενάριο που αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα και στρέφεται εναντίον κάθε μορφής ρατσισμού.
Με αποκορύφωμα τη βράβευση του «Πράσινου Βιβλίου» (για το οποίο τα έχουμε πει εδώ) ως καλύτερης ταινίας της χρονιάς. Η ιδιαίτερότητα του «Πράσινου Βιβλίου» είναι ότι το κατ' εξοχήν αντιρατσιστικό μήνυμά του περνάει πολυεπίπεδα και χωρίς να ξεχωρίζει στην τελική ανάλυση θύτες και θύματα.
Θύτης είναι ο ρατσισμός και θύματα όλοι.
Μέσα σε όλα αυτά, ο Γιώργος Λάνθιμος και η ταινία του φαινόταν κάπως εκτός τόπου. Ίσως του άξιζε μια καλύτερη μοίρα από 10 υποψηφιότητες και μόνο ένα βραβείο, αλλά η συγκυρία δεν τον βοήθησε, σε μια χρονιά που τα βραβεία ήταν πιο πολιτικά από ποτέ.
Αυτό που ήθελε να μας πει η Ακαδημία φέτος είναι ότι ο κινηματογράφος μπορεί να κάνει πολιτική και κάποιες φορές οφείλει και να το κάνει. Κανείς δεν περιμένει, φυσικά, από το Χόλιγουντ να ξεκινήσει την επανάσταση, ιδιαίτερα δε από έναν τόσο συστημικό και παραδοσιακό θεσμό, όπως είναι τα Όσκαρ. Γι αυτό, όμως, και κάθε βήμα είναι σημαντικό.
Extreme times call for extreme measures, λένε οι αγγλοσάξωνες, οι ακραίες καταστάσεις επιβάλουν ακραία μέτρα.
Οι δύσκολοι καιροί επιβάλουν δύσκολες βραβεύσεις, είπε χτες το Χόλιγουντ.