Από τον Γιώργο Καπουτζίδη στα Υπόγεια Ρεύματα: όταν οι καλλιτέχνες ξεπληρώνουν το χρέος τους

Στον αντίποδα των διάσημων του εξωτερικού που, κουβαλώντας τη δική τους ατζέντα, διεκδικούν δημοφιλία -πέρα από κερδοφορία- με δημόσιες παρεμβάσεις για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που απαιτούν της προσοχής μας για ένα καλύτερο σε ουσία και ήθος αύριο, αυτά τα δύο ετερόκλητα προϊόντα του πολιτισμού δεν δίστασαν να καταθέσουν ανοιχτά τη στάση τους απέναντι στα τέρατα που ύπουλα έχουν αλλοιώσει το θυμικό των ταλαιπωρημένων από την οικονομική ανέχεια Ελλήνων -όχι ότι η οικονομική κρίση δικαιολογεί το έγκλημα αλλά...

Και οι δύο, χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα και την τέχνη τους, μίλησαν για τη βία και το αντίτιμο της.

Σήμερα ο Γιώργος Καπουτζίδης που περίτεχνα έχει καταφέρει να φέρει στο φως τη διαφορετικότητα αποφεύγοντας την πόλωση και την αντιπαράθεση μέσα από τα σενάρια σειρών που χτύπησαν κόκκινο στην τηλεθέαση καλλιεργώντας παράλληλα και τις αξίες της αποδοχής, είναι ένα όνομα που "τρεντάρει" στον αλγόριθμο της δημοφιλίας της Google.

Ο Καπουτζίδης, χρησιμοποιώντας το τηλεοπτικό βήμα του κριτή στο σόου "Ελλάδα Έχεις Ταλέντο" και με αφορμή το τραγούδι του 15χρονου υποψηφίου Γιώργου Θωμόπουλου από την Πάτρα που ράπαρε μιλώντας για τον εκφοβισμό -η ραπ σκηνή από τα σπάργανα της ήταν χωρισμένη σε δύο αφηγηματικά πλαίσια, ή εκθειάζει την πόζα, το χρήμα, τις πληθωρικές καμπύλες και την φαιδρή κουλτούρα του bling, ή επιτίθεται στο σύστημα απαιτώντας αλλαγές με τσαμπουκά- ο Καπουτζίδης είπε:

"Ήρθες εδώ και είπες ένα τραγούδι για το bullying που γίνεται στο σχολείο και το οποίο το έχουμε λίγο σαν λεξούλα και δεν το έχουμε αναλύσει ποτέ. Και έχουμε φτάσει στο σημείο να υπάρχουν γονείς, οι οποίοι ντρέπονται για το παιδί τους.... Ντρέπονται, δεν ξέρω για ποιον άλλο λόγο… Και ήθελα να ήξερα, οι γονείς αυτών των παιδιών που ασκούν bullying στα αδύναμα παιδιά, δεν ντρέπονται; Γιατί θα έπρεπε να ντρέπονται" είπε.

"Φέρνεις ένα παιδί στον κόσμο και δεν ασχολείσαι με το πώς θα το στείλεις στο σχολείο; Δεν θα του πεις 'αγόρι μου ή κορίτσι μου, δεν θα προσβάλλεις ποτέ και δεν θα θίξεις ποτέ και δεν θα κάνεις ποτέ κακό σε ένα παιδί επειδή σου φαίνεται διαφορετικό, πιο αδύναμο' ή δεν ξέρω εγώ τι; Θα έπρεπε να ντρέπονται αυτοί οι γονείς. Και θα έπρεπε να ακούσουν αυτό το τραγούδι και θα έπρεπε να ασχοληθούν με τα παιδιά τους. Και θα έπρεπε να πουν στα παιδιά τους ότι τα άλλα τα παιδιά στο σχολείο οφείλουν να τα σέβονται" τόνισε.

"Είμαι φορτισμένος γιατί θεωρώ ότι είναι μια μάστιγα αυτή της κοινωνίας. Έχουν γίνει δολοφονίες και τις βαφτίζουμε αυτοκτονίες. Έχουν γίνει αυτοκτονίες και τις κρύβουμε και λέμε ότι κάπου γλίστρησε. Λοιπόν, εγώ είμαι ένα παιδί διαφορετικό που, ωστόσο, δεν είχα υποστεί bullying. Είχα μια πολύ δυνατή προσωπικότητα και δεν μπόρεσε να μου ασκήσει κάποιος bullying. Ωστόσο, υπάρχουν παιδιά που έχουν περάσει αυτή την κατάσταση και εξακολουθούν να την περνάνε. Το τραγούδι αυτό που έγραψες είναι πάρα πολύ σημαντικό, οφείλει να ακουστεί, να το ακούσουν οι γονείς αυτών των παιδιών που ασκούν bullying. Να ‘σαι καλά αγόρι μου" είπε ο Καπουτζίδης και έδωσε το πράσινο φως για να περάσει ο 15χρονος στην επόμενη πίστα.

Προφανώς και ο Καπουτζίδης, ως ευφυής και προφανώς πολέμιος του ωχαρδεφισμού και του στρουθοκαμηλισμού που τόσο εύκολα υιοθετείται, ήξερε ότι η δημόσια θέση του μόνο καλό θα μπορούσε να κάνει -στον ίδιο, στον έφηβο ραπερ, στην Ελλάδα της βαναυσότητας εκεί έξω.

Στα πρότυπα των ισχυρών

Στα πρότυπα των celebrities που εδώ και δεκαετίες όχι μόνο μιλάνε δημόσια ξεπληρώνοντας το (ξεχασμένο για τους Έλληνες συναδέλφους τους) χρέος τους να δίνουν πίσω στο κοινό που τους αποθεώνει το "φως" αλλά πιέζουν για αλλαγή και διαμορφώνουν συνειδήσεις ο Καπουτζίδης ξέρει από που έρχεται και που θέλει να πάει. Τα παραδείγματα πολλά.

Από την πριγκίπισσα Νταϊάνα ή την Ελίζαμπεθ Τέιλορ που πάλεψε για τα θύματα του AIDS όταν αποδεκάτιζε τις ΗΠΑ με τις ευχές του αδιάφορου ως προς την επέλαση της "επιδημίας" Λευκού Οίκου του Ρίγκαν στην Όντρεϊ Χέπμπορν και την Αντζελίνα Τζολί που έφεραν στο φως την απανθρωπιά των παιδιών του τρίτου κόσμου ή τα εκβιασμένα σε εξορία προσφυγόπουλα και από την ομογενή Μαρία Μενούνος που παλεύει για το στίγμα του καρκίνου κάνοντας μας κοινωνούς στην περιπέτεια υγείας που την άλλαξε στη Μάιλι Σάιρους και τη Lady Gaga που έχουν δώσει χρήμα και φωνή στον αγώνα για τα δικαιώματα των άστεγων και "διαφορετικών" νέων ο Καπουτζίδης υπενθύμισε ότι ο καλλιτέχνης ναι, είναι διασκεδαστής, κυρίως όμως είναι ψυχαγωγός.

Και η αγωγή της ψυχής είναι σπουδαία παρακαταθήκη για μια Ελλάδα που δεν θα είναι φοβική, μια Ελλάδα που δεν θα απαθανατίζει στα smartphones την απόπειρα αυτοκτονίας ενός συνανθρώπου ως θεατής σε ένα Κολοσσαίο που διψάει για αίμα, βία και δράμα γύρω της αποφεύγοντας να έρθει αντιμέτωπη με το δράμα μέσα της.

Τα Υπόγεια Ρεύματα για τον Ζακ Κωστόπουλο

Αν και ο χώρος των εικαστικών τεχνών, τουλάχιστον μέσα από την ανοιχτή επιστολή των καλλιτεχνών της documenta14, απαιτεί διαφάνεια στην υπόθεση του Ζακ Κωστόπουλου που ξεκίνησε ως ένα πολύ συγκεκριμένο, και πολύ αμφιλεγόμενο, αφήγημα για να αναδείξει σταδιακά τους αυτοματοποιημένους μηχανισμούς μιας τρομοκρατημένης κοινωνίας γεμάτη από μικρές, μεγάλες ή και τεράστιες παθογένειες, ο καλλιτεχνικός χώρος έχει επιλέξει να κρατήσει μια εκκωφαντική σιωπή γύρω από το θέμα.

Μόνη εξαίρεση το συγκρότημα της ροκ Υπόγεια Ρεύματα που έγραψαν, κυκλοφόρησαν και παρέδωσαν το δικό τους μελοποιημένο σχόλιο για τους Ζακ εκεί έξω μελοποιώντας σε ένα νανούρισμα πικρό τη θλίψη τους για το, εν έτει 2018, λιντσάρισμα μέχρι θανάτου του Ζακ Κωστόπουλου αλλά και τον προβληματισμό τους για τα ακραία κοινωνικά φαινόμενα που όλο και πληθαίνουν και μιλούν για έναν "καλό νοικοκύρης".

Ελπίζοντας ότι το παράδειγμα τους θα μιμηθούν, για όποιον κοινωνικό σκοπό, συνάδελφοι των παραπάνω επιμένω: ο καλλιτέχνης έχει υποχρέωση να λούζει με φως το σκοτάδι. Και αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο όσο και αν ξεβολεύει από μια γιγαντωμένη κουλτούρα της απάθειας όλους τους.