Ποιος γνώριζε για την περίεργη φάρσα με τον πίνακα του Banksy;

Η τολμηρή φάρσα του καλλιτέχνη στον οίκο Sotheby’s στο Λονδίνο την Παρασκευή έβαλε… φωτιά στο χώρο της τέχνης. Η εικόνα ενός κοριτσιού, που προσπαθούσε με το χέρι της να πιάσει ένα μπαλόνι στο σχήμα καρδιάς, είχε μόλις πουληθεί για 1,4 εκατομμύρια δολάρια. Μερικά δευτερόλεπτα αργότερα, οι παρευρισκόμενοι είδαν το «Κορίτσι με το Μπαλόνι» να καταστρέφεται εκ των έσω.

«Η επιθυμία να καταστρέφεις είναι επίσης δημιουργική. Πικάσο» έγραψε σε ανάρτησή του ο Banksy.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Banksy βάζει την… υπογραφή του σε τέτοιου τύπου περιστατικό. Το 2006 τοποθέτησε άγαλμα ενός άγνωστου κρατούμενου του Guantanamo Bay μέσα στη Disneyland της Καλιφόρνια ενώ το 2013 έστησε περίπτερο και πουλούσε τα έργα του για 60 δολάρια, βιντεοσκοπώντας τους επίδοξους πελάτες του που έλεγαν ότι λόγω της τιμής επρόκειτο σίγουρα για αντίγραφα.

Ο ίδιος ο καλλιτέχνης σε ένα βίντεο για το περιστατικό στο Sotheby’s, τονίζει: «Πριν από μερικά χρόνια τοποθέτησα έναν μηχανισμό στην κορνίζα του έργου μου, σε περίπτωση που έβγαινε ποτέ σε δημοπρασία».

Όπως εξηγεί το CNNi, όμως, το βίντεο αυτό δεν απάντησε σε όλα τα ερωτήματα -τουλάχιστον όχι όσον αφορά στην ανάμειξη του οίκου δημοπρασιών.

«Δεν θα μου φαινόταν περίεργο ο Banksy να είχε στήσει ολόκληρο το περιστατικό, όπως επίσης δεν θα μου φαινόταν περίεργο να μην είχε πει τίποτα σε κανέναν» είπε στο CNNi ο RJ Rushmore, έφορος έργων τέχνης-δρόμου από το Brooklyn.

Ήταν ο Banksy στο Sotheby’s την ώρα της φάρσας;

Αρκετοί είναι αυτοί που εκτιμούν ότι ο Banksy, ο οποίος έχει καταφέρει να κρατήσει κρυφή την ταυτότητά του τα περασμένα 20 χρόνια, ήταν μέσα στην αίθουσα του Sotheby’s όπου γινόταν η δημοπρασία.

Σε πλάνα που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο εμφανίζεται ένας άνδρας, μέσης ηλικίας, που φορά γυαλιά με χοντρό μαύρο σκελετό, να βιντεοσκοπεί την καταστροφή του έργου. Μερικά λεπτά αργότερα, ο ίδιος άνδρας βγαίνει συνοδεία αγνώστων από την αίθουσα.

Το 2016, επιστήμονες του λονδρέζικου πανεπιστημίου Queen Mary’s, μετά από σχετική έρευνα, ισχυρίστηκαν ότι το πραγματικό όνομα του Banksy είναι Ρόμπιν Γκάνινγκχαμ. Είχαν, ωστόσο, καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα μετά από τη χρήση μιας τεχνικής που επιτρέπει στους επιστήμονες να δημιουργήσουν ένα γεωγραφικό προφίλ ενός ανθρώπου. Για αυτό το λόγο, και οι ίδιοι οι ερευνητές, είχαν διευκρινίσει ότι δεν έχουν απτές αποδείξεις για όλα όσα δημοσιοποίησαν.

Ο άνδρας στην αίθουσα των δημοπρασιών, όμως, μοιάζει αρκετά με τον Γκάνινγκχαμ, κάτι που έκανε τους… ντετέκτιβ του διαδικτύου να ισχυριστούν ότι η έρευνα του πανεπιστημίου έχει βάση. Την ίδια ώρα, τονίζουν ότι η οπτική γωνία από την οποία τραβήχτηκε το βίντεο που ανάρτησε ο Banksy ταιριάζει με τη θέση του μυστηριώδη αυτού άνδρα μέσα στην αίθουσα.

Θα μπορούσε, όμως, να πρόκειται απλώς για κάποιον συνεργάτη του καλλιτέχνη, που εστάλη στον οίκο δημοπρασιών για να βιντεοσκοπήσει το περιστατικό. Η Έρικα Ρόσι, ιδιοκτήτρια γκαλερί από την Ιταλία που ήταν παρούσα στη δημοπρασία, είπε πως μέσα στην αίθουσα υπήρχε ένας νεαρός άνδρας που τραβούσε συνεχώς βίντεο και που καθόταν ακριβώς μπροστά της. Περιέγραψε, μάλιστα, ότι ένας άνδρας τσακωνόταν με άνδρες της ασφάλειας μόλις ολοκληρώθηκε η δημοπρασία.

Γνώριζε το Sotheby's

Ο κατάλογος του οίκου δημοπρασιών έγραφε ότι ο ιδιοκτήτης του πίνακα είχε αγοράσει το έργο απευθείας από τον καλλιτέχνη το 2006.

Είναι, όμως, πιθανό ο Banksy να πούλησε έναν πίνακα με τον μηχανισμό αυτό; Και πως αυτός άρχισε να λειτουργεί 12 χρόνια μετά; Σε περίπτωση που λειτουργούσε με μπαταρία, δεν θα είχε αδειάσει;

Σχολιαστές υπογράμμισαν, επίσης, ότι οι εργαζόμενοι του Sotheby’s έβγαλαν ψύχραιμα τον πίνακα έξω από την αίθουσα, λίγη ώρα αφότου αυτοκαταστράφηκε. Δεν ανησυχούσαν, άραγε, μήπως ο μηχανισμός τεθεί και πάλι σε λειτουργία και τους τραυματίσει;

Την ίδια ώρα, ο πίνακας θα πρέπει να ήταν βαρύτερος με το μηχανισμό αυτό… Αυτό δεν τους έκανε εντύπωση;

Ειδικοί του χώρου υπογραμμίζουν, επίσης, ότι το έργο του Banksy ήταν το τελευταίο που δημοπρατήθηκε, κάτι που πιθανώς να έχει μια κάποια σημασία. Και αυτό γιατί συνήθως τα έργα μεγαλύτερης αξίας δημοπρατούνται πρώτα. «Το μεγάλο ερώτημα είναι, μήπως ήταν συνεργός του Banksy το Sotheby’s;» αναφέρει η Άννι Σο, ανταποκρίτρια για την «Art Newspaper».

«Σε περίπτωση που δεν το γνώριζαν, τότε πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες φάρσες στον χώρο της τέχνης τον τελευταίο αιώνα» είπε η Σο, που βρισκόταν στο Sotheby’s εκείνο το βράδυ, μιλώντας στο CNNi. «Σε περίπτωση, όμως, που το γνώριζαν, τότε εγείρονται πολλά ερωτήματα για το ενδεχόμενο χειραγώγησης της αγοράς, κάτι που φθείρει και το brand του Banksy» τονίζει η ίδια.

Το Sotheby’s, όμως, είναι κατηγορηματικό: «Δεν γνωρίζαμε τίποτα εκ των προτέρων και δεν είχαμε καμία ανάμειξη».

Τι θα γίνει με την αξία του έργου;

Παρότι το έργο έχει καταστραφεί, το περιστατικό αυτό θα γραφτεί στα βιβλία της ιστορίας της τέχνης και έτσι η τιμή του μπορεί να αυξηθεί στο μέλλον.

«Παραμένει ασαφές εάν η τιμή του έργου θα αυξηθεί ή θα μειωθεί αλλά σίγουρα θα μετατραπεί σε ένα από τα πιο γνωστά του…» δήλωσε στο CNNi ο Στιβ Λαζαρίδης, πρώην ατζέντης του Banksy.

«Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ο πίνακας έχει πλέον μεγαλύτερη αξία» είπε με τη σειρά του ο Άλεξ Μπράντσικ, επικεφαλής του τμήματος μοντέρνας τέχνης του Sotheby’s στην Ευρώπη.

«Είναι αδιαμφισβήτητα το μοναδικό έργο τέχνης που αυτοκαταστρέφεται μετά από δημοπρασία» συμπλήρωσε ο ίδιος.

Το Sotheby’s ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε συνομιλίες με τον αγοραστή του πίνακα, ο οποίος «έχει μείνει έκπληκτος».

Who was in on Banksy's 'self-destruct' art stunt?, by Hilary Clarke