R-E-S-P-E-C-T: Πώς η Αρίθα Φράνκλιν ενδυνάμωσε δύο κοινωνικά κινήματα με ένα τραγούδι
Κανείς δεν θα μπορούσε να πει ότι η Αρίθα Φράνκλιν πρωταγωνίστησε στο αμερικάνικο κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων. Ούτε ότι ήταν μία φανατική φεμινίστρια, αλλά η τραγουδίστρια, που χθες άφησε την τελευταία της πνοή σε ηλικία 76 ετών, έγινε γνωστή το 1967 με ένα τραγούδι που ενέπνευσε εκατομμύρια γυναίκες και Αφροαμερικανούς κατά τη διάρκεια μίας ταραχώδους περιόδου στις ΗΠΑ, γράφει το CNNi.
Ακόμη και αν δεν έχετε παρακολουθήσει στενά την καριέρα της, γνωρίζετε ποιο είναι αυτό το τραγούδι! Το Respect. Είναι το δημοφιλέστερο τραγούδι της και αυτό που θα την χαρακτηρίζει πάντα.
Το Respect (σ.σ. σημαίνει σεβασμός) ακούστηκε σε εκατομμύρια σπίτια κατά τη διάρκεια μίας εποχής που η ένταση στις ΗΠΑ σχετικά με την ισότητα δικαιωμάτων, ανεξαρτήτως φύλου και φυλής, ήταν στο απόγειό της.
«Νομίζω πως το Respect ήταν ο εθνικός ύμνος της, γιατί όλοι μπορούσαν να συσχετιστούν», τόνισε ο Λιόν Τζόουνς στο CNNi. Δημοσιογράφος του αμερικάνικου μέσου βρήκε τον κ. Τζόουνς στην εκκλησία όπου κήρυττε ο πατέρας της Φράνκλιν στο Ντιτρόιτ. Όπως είπε, πήγε για να προσευχηθεί για την «βασίλισσα της Soul».
«Νομίζω ότι μιλούσε γενικά, σε όλο τον κόσμο», συμπλήρωσε ο ίδιος. «Όχι μόνο στους Αφροαμερικανούς, όχι μόνο στους Ασιάτες, όχι μόνος στους Καυκάσιους, αλλά σε όλους, γιατί ο καθένας θα μπορούσε νιώσει ότι δεν τον σέβονται».
Πηγή: REUTERS/Rebecca Cook
Η συγγραφέας Έβελιν Γουάιτ ήταν έφηβη όταν κυκλοφόρησε το τραγούδι και όπως είπε: «ξαφνικά, οι φοβίες και οι αδυναμίες μου ως νεαρή μαύρη κοπέλα κατευνάστηκαν. Όσο και αν θαύμαζα τον Δρ. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ, ανυπομονούσα να δω μία μαύρη γυναίκα να μιλά για την ελευθερία», ανέφερε. «Με το Respect (σ.σ. η Φράνκλιν) έδωσε στις μαύρες γυναίκες μια φωνή, πρωτοφανή για τα δεδομένα».
Μια προειδοποιητική βολή
Το τραγούδι γράφτηκε και ηχογραφήθηκε αρχικά από τον Otis Redding, αλλά η Φράνκλιν τού έδωσε μία πιο γυναικεία πινελιά και άλλαξε λίγο τους στίχους, συλλαβίζοντας τη λέξη σεβασμός για να υπογραμμίσει το μήνυμά της.
Δεν ήταν μία κοκέτα νοικοκυρά που απαιτούσε προσοχή, αλλά μία δυναμική γυναίκα που έριχνε μία προειδοποιητική βολή, απαιτώντας καλύτερη μεταχείριση από τον άντρα της. Πολλοί μελετητές θεωρούν πως ο τρόπος που η Φράνκλιν τραγουδούσε (δυναμικά και επιθετικά) αποτύπωνε τον ταραχώδη γάμο με τον πρώτο της σύζυγο Τεντ Γουάιτ, με τον οποίον είχαν χωρίσει έναν χρόνο νωρίτερα, το 1966.
Ο Τζέισον Χάνλεϊ, υποδιευθυντής εκπαίδευσης και δημοσίων προγραμμάτων του Rock & Roll Hall of Fame, θεωρεί πως το μήνυμα δύναμης και ελπίδας που μετέδωσε η Αρίθα Φράνκλιν, αποτύπωνε και την απογοήτευση των Αφροαμερικανών τη δεκαετία του ’60 από την μικρή πρόοδο στις κοινωνικές αλλαγές.
Να σημειωθεί πως η Αρίθα Φράνκλιν ήταν η πρώτη γυναίκα που συμπεριλήφθηκε στο Rock & Roll Hall of Fame, γράφοντας ιστορία.
«Η μουσική της συνδεόταν με το τι συνέβαινε στις ΗΠΑ εκείνη την περίοδο», είπε ο Χάνλεϊ στο CNNi.
Μία κραυγή πολέμου
Στην αυτοβιογραφία της η Φράνκλιν έγραφε πως το Respect μιλούσε στην ψυχή όποιου ένιωθε παραγκωνισμένος ή αδικημένος.
«Αντανακλούσε την ανάγκη ενός έθνους, την ανάγκη του μέσου άντρα και της μέσης γυναίκας στο δρόμο, του επιχειρηματία, της μητέρας, του πυροσβέστη, του δασκάλου… όλων όσοι ήθελαν σεβασμό», έγραφε. «Ήταν, επίσης, μία από τις κραυγές πολέμου του κινήματος για τον εμφύλιο πόλεμο. Το τραγούδι απέκτησε μνημειακή σημασία».
Πηγή: Lee McDonald/Las Vegas News Bureau/Handout via REUTERS
Γι’ αυτόν τον λόγο το περιοδικό Rolling Stone επέλεξε το Respect για τη λίστα με τα 500 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών, εγκωμιάζοντας την Φράνκλιν. Το τραγούδι της τοποθετήθηκε στο νούμερο 5.
Το 2002, η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ συμπεριέλαβε το Respect στο εθνικό μητρώο τραγουδιών του.
«Το τραγούδι έχει γίνει ύμνος για γυναίκες… για μαύρους, για όσους πέφτουν θύματα μπούλινγκ, για όλους όσοι έχουν αισθανθεί ή αισθάνονται παραγκωνισμένοι», ανέφερε ο Cary O'Dell, εργαζόμενος της Βιβλιοθήκης.
How Aretha Franklin energized two social movements with one hit song, by Brandon Griggs, CNN