Ποινικά κολάσιμες: η Ντενέβ & οι 99 Γαλλίδες ενάντια στο #MeToo προκαλούν

"Άντρες τιμωρήθηκαν κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, υποχρεώθηκαν σε παραίτηση, ενώ το μόνο κακό που έκαναν ήταν να αγγίξουν ένα γόνατο, να αποπειραθούν να κλέψουν ένα φιλί, να μιλήσουν για 'προσωπικά' πράγματα σε ένα επαγγελματικό δείπνο ή να στείλουν μηνύματα με σεξουαλικά υπονοούμενα σε μια γυναίκα, η έλξη με την οποία δεν ήταν αμοιβαία" σημειώνει το άρθρο που κάνει λόγο για ένα "καθαρτήριο κύμα" εναντίον των αντρών και υπογράφει η ντίβα της γαλλικού πολιτισμού Κατρίν Ντενέβ μαζί με άλλες 99 γυναίκες της Γαλλίας στη Le Monde.

Το άρθρο προκάλεσε ένα πόλεμο στο Διαδίκτυο, τους ακαδημαϊκούς κύκλους, τα ειδησεογραφικά site και έγινε αφορμή για σχόλια υπερ και κατά του κινήματος #MeToo που γιγαντώνεται στις ΗΠΑ. Το άρθρο καταφέρεται κατά της "συνοπτικής δικαιοσύνης" και του κυνηγιού μαγισσών που έχει ξεσπάσει με τους άντρες να είναι, είτε με αποδείξεις, είτε χωρίς, τα θύματα σε ένα "κύμα εκκαθάρισης" στους χώρους εργασίας μετά το σκάνδαλο Γουάινστιν.

"Ο βιασμός είναι ένα έγκλημα. Όμως το επίμονο ή αδέξιο φλερτ δεν είναι αδίκημα, ούτε η αβρότητα φαλοκρατική επίθεση" γράφουν στην εφημερίδα Le Monde μια εκατοστή ηθοποιοί, συγγραφείς, ερευνήτριες ή δημοσιογράφοι, απορρίπτοντας τον "πουριτανισμό" που έχει κάνει την εμφάνισή του μετά τις πρώτες κατηγορίες για παρενόχληση και σεξουαλική επίθεση με στόχο τον ισχυρό αμερικανό παραγωγό.

"Ως γυναίκες, δεν αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας μέσα σ' αυτόν τον φεμινισμό που, πέρα από την καταγγελία των καταχρήσεων εξουσίας, παίρνει το πρόσωπο ενός μίσους προς τους άνδρες και τη σεξουαλικότητα", συνεχίζουν οι γυναίκες που υπογράφουν το κείμενο αυτό, λέγοντας ότι υπερασπίζονται "μια ελευθερία να ενοχλείς, απαραίτητη για τη σεξουαλική ελευθερία". Το μανιφέστο τους σχολιάστηκε πολύ.

"Τόσο γαλλικό;"

"Ενώ η Οπρα Γουίνφρεϊ ηλέκτριζε τα πλήθη στην απονομή των Golden Globes δηλώνοντας ότι τελείωσε ο χρόνος αυτών που παρενοχλούν σεξουαλικά τις γυναίκες, η Κατρίν Ντενέβ και άλλες 99 γυναίκες από τον καλλιτεχνικό κόσμο του Παρισιού έγραφαν μια επιστολή με την οποία υπερασπίζονταν το δικαίωμα των ανδρών να 'ενοχλούν' τις γυναίκες στο όνομα της 'σεξουαλικής ελευθερίας' και της καλλιτεχνικής δημιουργίας" σημειώνει η αρθογράγος των Financial Times Αν-Σιλβέν Σασανί.

"Όπως ήταν αναμενόμενο, η προκλητική αυτή επιστολή προκάλεσε κατακραυγή στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου το σκάνδαλο Χάρβεϊ Γουάινστιν έχει συνταράξει το Χόλιγουντ, έχει οδηγήσει στην εκστρατεία #MeToo και έχει προκαλέσει την παραίτηση γνωστών ηθοποιών και παραγωγών. Εδειξε όμως να επιβεβαιώνει και τα κλισέ για τη Γαλλία – ξέρετε, μια χώρα όπου οι γυναίκες είναι εύκολες και το σεξ εθνικό άθλημα.

Στην πραγματικότητα, η Ντενέβ και οι άλλες υπογράφουσες ήρθαν αντιμέτωπες με μπαράζ κριτικών και στη χώρα τους. Φεμινίστριες δήλωσαν ότι έπαθαν σοκ, πολύ περισσότερο που η κυβέρνηση προετοιμάζει αυτή την εποχή έναν νόμο εναντίον της παρενόχλησης στο δρόμο και έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία για να εξηγήσει τη διαφορά ανάμεσα στο συναινετικό φλερτ και την παρενόχληση.

'Συναντάμε ήδη πολλές δυσκολίες για να κάνουμε τις νέες γυναίκες να καταλάβουν ότι το να τρίβει κάποιος το πέος του πάνω τους στο μετρό αποτελεί αδίκημα. Νομίζω πως η άποψη που εκφράστηκε σε αυτό το άρθρο είναι επικίνδυνη' δήλωσε η υπουργός ισότητας των δύο φύλων Μαρλέν Σιαπά.

Εθνικό πρόβλημα της Γαλλίας

Η ένταση αυτής της σύγκρουσης δείχνει ότι η Γαλλία αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη σημασία του προβλήματος. Μένουν όμως αρκετά να γίνουν ακόμη. Μια έρευνα του 2014 έδειξε ότι τα τρία τέταρτα των Γάλλων δεν μπορούν να κάνουν διάκριση μεταξύ 'άσκησης γοητείας' και 'παρενόχλησης'.

Όλες οι Γαλλίδες, εμού περιλαμβανομένης, έχουμε υιοθετήσει έναν κώδικα συμπεριφοράς για να αποκρούουμε ενοχλητικές σεξουαλικές προσεγγίσεις στον χώρο εργασίας, στα μέσα μεταφοράς και αλλού. Κατά κάποιον τρόπο, άθελά μας, είχαμε φτάσει να πιστέψουμε ότι ήταν ένα παιχνίδι, ένα κομμάτι της κουλτούρας μας, κάτι για το οποίο έπρεπε να είμαστε υπερήφανες, να νιώθουμε κολακευμένες ή ακόμη και να επωφελούμαστε από αυτό.

Όταν λοιπόν η κ. Ντενέβ και οι 99 άλλες γυναίκες δηλώνουν ότι η εκστρατεία #MeToo είναι μια αγγλοσαξονική πουριτανική αντίδραση που εμφανίζει τις γυναίκες ως αιώνια θύματα προς όφελος εξτρεμιστών της θρησκείας, δεν βοηθούν και πολύ στην αποσαφήνιση του ζητήματος.

Τα επιχειρήματά τους όμως είναι τόσο ακραία, που είναι δύσκολο να πάρει κανείς την επιστολή στα σοβαρά. 'Η επιστολή υπερασπίζεται συμπεριφορές που είναι ποινικά κολάσιμες', λέει η Κριστίν Μπαρντ, μια ιστορικός από το πανεπιστήμιο της Αγγέρης που έχει γράψει το Λεξικό των Φεμινιστριών.

Πλούσιες γυναίκες για την ηδονή

Ισως λοιπόν θα έπρεπε κανείς να αντιμετωπίσει αυτή την επιστολή ως μια κοινωνιολογική ιδιοτροπία που έχει ευδοκιμήσει σε μερικούς καλλιτεχνικούς κύκλους του Παρισιού – όπου πλούσιες γυναίκες υψηλής μόρφωσης θεωρούν τη σεξουαλική παρενόχληση πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης.

Το 2002, η Κατρίν Μιγιέ – μια από τις γυναίκες που υπογράφουν την επιστολή – έγραψε τη Σεξουαλική Ζωή της Κατρίν Μ., ένα είδος απομνημονευμάτων όπου περιγράφει με λεπτομέρειες τις σεξουαλικές της εμπειρίες, περιλαμβανομένου του ομαδικού σεξ. Μια άλλη από τις υπογράφουσες, η Κατρίν Ρομπ-Γκριγέ, είναι γνωστή για τη σαδομαζοχιστική της γραφή.

Στην επιστολή τους, πάντως, θέτουν και ένα σοβαρό θέμα: ότι υπάρχει κίνδυνος η καλλιτεχνική παραγωγή να μολυνθεί από τις συνέπειες του κινήματος #MeToo.

Πρέπει άραγε να απορρίψουμε πίνακες που θεωρούνται σεξιστικοί; Πρέπει να απαγορεύσουμε τις ταινίες που μοιάζει να νομιμοποιούν τη σεξουαλική βία; Είναι ένα σοβαρό θέμα, το οποίο έθιξε με κομψότητα η ηθοποιός Ιζαμπέλ Ιπέρ στην εκδήλωση των Golden Globes.

"Οι διευθυντές του Γαλλικού Νέου Κύματος ήταν υπερήφανοι γι’αυτή την πρόταση: Η παραγωγή ταινιών είναι η τέχνη τού να βάζεις ωραίες γυναίκες να κάνουν ωραία πράγματα", είπε. «"Στην οθόνη όμως, ξέρετε, μόνο στην οθόνη".

Ο Μπερλουσκόνι διαφωνεί

"Η Κατρίν Ντενέβ μιλάει ευλογημένα" είπε ο 81χρονος Μπερλουσκόνι, ο οποίος παραιτήθηκε το 2011, εν μέσω των αποκαλύψεων για τα πάρτι Μπούνγκα-Μπούνγκα με νεαρές γυναίκες και όντας υπό έρευνα για τις ερωτικές επαφές του με μια ανήλικη ιερόδουλη.

"Είναι φυσικό να χαίρονται οι γυναίκες όταν ένας άνδρας προσπαθεί να τις σαγηνεύσει. Εγώ δεν έχω μεγάλη εμπειρία με κάτι τέτοιο, επειδή ανέκαθεν οι γυναίκες ήταν εκείνες που προσπαθούσαν να με σαγηνεύσουν" είπε, σε τηλεοπτική συνέντευξή του.

Ο Μπερλουσκόνι είναι ο επικεφαλής του συντηρητικού κόμματος Φόρτσα Ιτάλια αλλά ο ίδιος προσωπικά δεν μπορεί να αναλάβει πολιτική θέση επειδή το 2013 είχε καταδικαστεί για μια υπόθεση φοροδιαφυγής.

Το 2014 απαλλάχθηκε, σε άλλη δίκη που αφορούσε τον δεσμό του με την ανήλικη Καρίμα Ελ Μαρούγκ –γνωστότερη ως Ρούμπι η Καρδιοκλέφτρα– καθώς ο δικαστής δέχτηκε ότι δεν ήταν δυνατόν να αποδειχθεί ότι γνώριζε την ηλικία της. Σήμερα έχει παραπεμφθεί και πάλι, αυτή τη φορά με την κατηγορία της δωροδοκίας μαρτύρων στη δίκη αυτή.