«Δεν θα βλάψω άνθρωπο»: H τιμωρία των ρομπότ στο Παρίσι
Στα πλαίσια του ψηφιακού φεστιβάλ "Futur en Seine" στη γαλλική πρωτεύουσα ένα ρομποτικό χέρι έγραφε ξανά και ξανά μια ποινή. Μια προληπτική τιμωρία για ένα έγκλημα που δεν έχει διαπράξει ακόμη σε μια εγκατάσταση που υπενθυμίζει τους Τρεις Νόμους της Ρομποτικής του Ισαάκ Ασίμοφ.
Από τις 8 έως τις 10 Ιουνίου το ρομποτικό χέρι που δημιούργησαν ο Γάλλος designer Filipe Vilas-Boas και ο συμπρατριώτης του αρχιτέκτονας Paul Coudamy έγραφε ξανά και ξανά μια δέσμευση και έναν απαράβατο κανόνα -η μηχανή δεν θα βλάψει ποτέ τον άνθρωπο.
Το πορτοκαλί, μηχανικό χέρι κάθεται σε ένα τυπικό ξύλινο σχολικό θρανίο και γράφει την ίδια φράση –"Δεν θα βλάψω ανθρώπους" σε ένα μπλοκ μπροστά του. Τίτλος της εγκατάστασης; "Η Τιμωρία".
Ο Vilas-Boas θεωρεί αυτή την "υποχρέωση" ως "προληπτική τιμωρία για την πιθανή μελλοντική απειθαρχία του".
Η φράση που γράφει το ρομποτικό χέρι είναι ευθεία αναφορά στον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Ισαάκ Ασίμοφ, ο οποίος, το 1942, διατύπωσε τους Τρεις Νόμους της Ρομποτικής.
"Οι τεχνολογίες συγχωνεύονται με μεγάλη ταχύτητα, κυρίως η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη" εξηγεί ο Vilas-Boas. "Σε αυτή τη λογική, εύκολα μπορούμε να φανταστούμε όλο και πιο πολλά ρομπότ με ικανότητα να αντιλαμβάνονται, να κατανοούν και να επικοινωνούν μαζί μας. Εδώ, πρόκειται για καθαρή περίπτωση δυστοπικής ανθρωπομορφοποίησης" τόνισε.
Ο Vilas-Boas συνεργάστηκε με τον Coudamy–ο οποίος ήδη χρησιμοποιούσε το ρομποτικό χέρι, εξερευνώντας τρόπους ενσωμάτωσης της ρομποτικής στην αρχιτεκτονική– για να δημιουργήσουν μαζί μια σειρά εντολές για τη μηχανή.
"Η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον" υποστηρίζει ο σχεδιαστής. "Κι αυτός μπορεί να είναι ένας πολύ θετικός ρόλος, απελευθερώνοντας τους ανθρώπους από τον μέγιστο φόρτο εργασίας και δημιουργώντας αξία, κατανεμημένη στην κοινωνία με πολύ πιο δίκαιο τρόπο".Επισημαίνει, όμως, ότι "αυτό το σενάριο προϋποθέτει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο και, πιθανά, στο κοντινό μέλλον, μια μαζικών διαστάσεων μάχη στην κοινωνία. Αν δεν συμβεί αυτό, τότε στα σίγουρα θα σταθούμε μάρτυρες της ανάπτυξης του επισφαλούς περιθωρίου της κοινωνίας μας".
Οι τρεις νόμοι της Ρομποτικής από τον Ισαάκ Ασίμοφ
Τη δεκαετία του '40, ένας από τους πιο δημοφιλείς συγγραφείς του 20ου αιώνα, ο Ρώσος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Ισαάκ Ασίμοφ συνέλαβε το ρομπότ ως ένα "αυτόματο" με εμφάνιση ανθρώπου, αλλά απαλλαγμένο από συναισθήματα.
Η συμπεριφορά των ρομπότ που εμφανίζονται στα έργα του Ασίμοφ υπαγορευόταν από ένα "ποζιτρονικό μυαλό" προγραμματισμένο από τον άνθρωπο κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες αρχές ηθικής συμπεριφοράς. Ο όρος ρομποτική χρησιμοποιήθηκε από τον Ασίμοφ ως σύμβολο της επιστήμης που είναι αφιερωμένη στη μελέτη των ρομπότ και διέπονται από τους παρακάτω τρεις βασικούς νόμους:
Ένα robot δεν μπορεί να τραυματίσει ή μέσω της αδράνειας του να βλάψει ένα ανθρώπινο πλάσμα.
Ένα robot πρέπει να υπακούει στις εντολές που δίνονται από τους ανθρώπους, εκτός και αν αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον πρώτο νόμο.
Ένα robot πρέπει να προστατεύει την ίδια του την ύπαρξη, εκτός και αν αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον πρώτο ή το δεύτερο νόμο.
Οι τρεις νόμοι για την ρομποτική εκδόθηκαν με το έργο του "Εγώ το ρομπότ".