ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης: Στην Τουρκία το 1984 είναι μια αλήθεια

Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης: Στην Τουρκία το 1984 είναι μια αλήθεια
Εικονογράφηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από το βιβλίο Il Reis – Come Erdoğan ha cambiato la Turchia της Marta Ottaviani (εκδόσεις Textus)

Στα πλαίσια της 14ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης τρεις Τούρκοι διανούμενοι, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ragip Duran, η μεταφράστρια Lale Alatli και η ανθρωπολόγος Nese Ozgen, μίλησαν για τις μάχες των ανθρώπων του ελεύθερου πνεύματος σε ένα έθνος που ασφυκτιά, για τη σημασία των βιβλίων στην παιδεία για ένα καλύτερο αύριο.

"Στην Τουρκία, ο Σαίξπηρ, ο Τσέχωφ και ο Ντάριο Φο έχουν λογοκριθεί, με τον τελευταίο να δηλώνει λίγο πριν από το θάνατό του πως είναι πολύ τυχερός που είναι ...στο ίδιο καλάθι με τους υπόλοιπους" ανέφεραν ανάμεσα σε άλλα καθώς οι πολίτες της χώρας τους "η πρόσβαση στη wikipedia έχει κοπεί, ενώ ακαδημαϊκοί, δημόσιοι υπάλληλοι και άλλοι πολίτες υφίστανται διώξεις".

Οι Τούρκοι διανοούμενοι χθες στη Θεσσαλονίκη, πτυχές της δύσκολης, για τους ανθρώπους του πνεύματος, πραγματικότητας στην Τουρκία μετά το πραξικόπημα και το πρόσφατο δημοψήφισμα.

Αυτοεξόριστοι και οι τρεις, οι προσκεκλημένοι του περιοδικού/ εκδοτικού οίκου ΕΝΕΚΕΝ στην εκδήλωση με τίτλο "Η Τουρκία μετά το δημοψήφισμα: ελευθεροτυπία και διανοούμενοι στο στόχαστρο;" περιέγραψαν με μελανά χρώματα τη σημερινή κατάσταση στη "δημοκρατία αλά Ερντογάν" στην πατρίδα τους.

Γιατί αγαπάμε τα μυθιστορήματα, τα διηγήματα, την ποίηση; Γιατί τα βιβλία μάς δίνουν έναν κόσμο ξεχωριστό. Η μυθοπλασία είναι ένας κόσμος ευτυχισμένος, ένας κόσμος της ελπίδας, ένας κόσμος διαφορετικός από αυτόν που ζούμε. Στην Τουρκία, το "1984" του Τζορτζ Όργουελ δεν είναι μυθοπλασία, αλλά ντοκιμαντέρ" είπε ο Ραγίπ Ντουράν, ο οποίος εξήγησε πως δεν ήρθε στη Θεσσαλονίκη και στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου για να μιλήσει για την κατάσταση στη χώρα του, αλλά για το επάγγελμα του δημοσιογράφου στη σημερινή Τουρκία.

"Στο βαθμό που όλα λειτουργούν καλώς, όλα βαίνουν στην εντέλεια, όπου υπάρχει ένας πολύ καλός πρόεδρος κι ένας πολύ καλός πρωθυπουργός, όπου όλοι είναι ευτυχισμένοι, δουλεύουν όλα τέλεια, αεροπλάνα, λεωφορεία, τρένα φεύγουν στην ώρα τους, δεν χρειαζόμαστε δημοσιογράφους. Γιατί η δημοσιογραφία είναι ένα επάγγελμα κατ’ εξοχήν σε αντίθεση με όλα αυτά" τόνισε περιγράφοντας μια αλήθεια που μοιάζει οργουελική.

"Η αντιπολίτευση είναι κάτι που μπορεί να νομιμοποιήσει την εξουσία. Χωρίς αντιπολίτευση κάθε εξουσία διατρέχει τον κίνδυνο να είναι εκτός νόμου. Αυτό συμβαίνει σήμερα στην Τουρκία. Κάθε είδους αντιπολίτευση χαρακτηρίζεται τρομοκρατική. Όταν κάποιος γράφει κάτι για τον πρόεδρο ή την κατάσταση είναι (συνήθως) πράκτορας του Γκιουλέν".

"Όταν ένας πολιτικός ηγέτης θέλει να είναι ο μοναδικός ανήρ, κινδυνεύει να τελειώσει σαν μοναχικός άνθρωπος" ανέφερε, κλείνοντας την ομιλία του,"φωτογραφίζοντας" τον πρόεδρο Ερντογάν.

Νωρίτερα με παραδείγματα, όπως αυτό από μια σκηνή στη Βαγδάτη, όπου όταν έπεφτε η νύχτα οι βιβλιοπώλες έκλειναν τα καταστήματα αλλά άφηναν τα βιβλία στα σταντ γιατί "αυτοί που διαβάζουν δεν κλέβουν, αυτοί που κλέβουν δεν διαβάζουν" η σημασία της ανάγνωσης και των βιβλίων στη διάπλαση της προσωπικότητας των ανθρώπων αναδείχθηκε με γλαφυρότητα.

Αυτή ακριβώς την επιρροή των διανοουμένων στην κοινωνία, σύμφωνα με τις δύο άλλες ομιλήτριες επιχειρεί να πλήξει ο Ερντογαν, διώκοντας και φυλακίζοντας ανθρώπους του πνεύματος.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσαν, μετά το πραξικόπημα έχασαν τη δουλειά τους και διώχθηκαν 7.918 πανεπιστημιακοί δάσκαλοι.

"Κατά τον Ερντογάν το πραξικόπημα το έκαναν οι διανοούμενοι" είπαν χαρακτηριστικά και ανέφεραν ότι ως μιας μορφής αντίδραση οι διωχθέντες λειτουργούν "ακαδημίες του δρόμου", όπου παραδίδουν μαθήματα σε πεζοδρόμια και πλατείες.