CIA εναντίον Σαρτρ: Όταν οι μυστικές υπηρεσίες στοχοποίησαν το πνεύμα

Με τον τίτλο "Γαλλία: η αποστασία των διανοουμένων της Αριστεράς" η CIA είχε συντάξει το 1985 μία έκθεση στην οποία ανέλυε την αντι-μαρξιστική πορεία των γάλλων διανοουμενων στη διάρκεια των δεκαετιών '70 και '80 και τις επιπτώσεις που είχε στην πολιστιστική και πολιτική ζωή της χώρας. Η έκθεση δόθηκε αυτές τις μέρες στη δημοσιότητα στη Γαλλία χάρις σε έναν αμερικανικό νόμο για τον αποχαρακτηρισμό των φακέλων της CIA και την αναδημοσιεύει η γαλλική εφημερίδα Le Νouvel Observateur.

Διαβάζοντας την έκθεση γίνεται εμφανές οτι η CIA παρακολουθούσε στενά την λογοτεχνική και πνευματική ζωή της Γαλλίας, με τους Γάλλους μάλιστα να αναρωτιώνται μήπως συνεχίζει να το κάνει. Οι αμερικανοί κατάσκοποι που συνέταξαν την έκθεση φαίνεται να διάβασαν πολλά βιβλία, να πέρασαν πολλά βράδια Παρασκευής παρακολουθώντας την ιδιαίτερα δημοφιλή λογοτεχνική εκπομπή "Αποστροφές" και να "έσυραν" τις μαύρες τους καπαρντίνες στους διαδρόμους των πανεπιστημίων, κυρίως της Ναντέρ όπου, όπως γράφουν, "ο ελίτ μαρξισμός ήταν ο υπέρτατος κανόνας στα μέσα της δεκαετίας του 1970".

Είναι όμως γνωστό τοις πάσι ότι η κατασκοπεία των γάλλων διανοουμένων αποτελούσε μία παλιά συνήθεια των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Ηδη από το 1945 το FBI παρακολουθούσε τον γάλλο φιλόσοφο Zαν-Πoλ Σαρτρ, από τον οποίο μάλιστα έκλεψαν τα τετράδια των πρόχειρων σημειώσεών του. Ο Καμί βρέθηκε επίσης στο στόχαστρο των μυστικών υπηρεσιών. Σε κάποιες αναφορές μάλιστα τον ονόμαζαν "Αλμπέρ Κανί".

Το 2013 ο άγγλος ερευνητής Αντι Μάρτιν μπόρεσε να συμβουλευθεί τα αρχεία των "ανθρώπων της σκιάς", οι οποίοι προφανώς έσπαγαν το κεφάλι τους μπροστά στο "Είναι και το Μηδέν" ή στο "Μύθο του Σίσυφου" προσπαθώντας να κατανοήσουν εάν "πίσω από τον υπαρξισμό και το παράλογο κρύβεται ο κομμουνισμός".

Ο Ζαν-Πολ Σαρτρ το 1967 @Wikipedia

Οι άνθρωποι της σκιάς και οι άνθρωποι των λέξεων

Η CIA προφανώς ανησυχούσε να μάθει εάν στην Ευρώπη η πνευματική αστική τάξη είχε στραφεί μαζικά προς τον μαρξισμό. Η Γαλλία, κατά την CIA, ήταν η μήτρα του παγκόσμιου αριστερισμού. Στην έκθεση του 1985 διαβάζουμε οτι "την μεταπολεμική περίοδο οι γάλλοι διανοούμενοι συνέβαλαν σημαντικά στο να δημιουργεί μία διεθνής εχθρότητα στην Ευρώπη και τον τρίτο Κόσμο κατά της αμερικανικής πολιτικής. Από τη Βηρυτό έως τη Λισαβόνα και την Πόλη του Μεξικού, η πνευματική ελίτ άκουγε και επαναλάμβανε στα καφέ την σκέψη και την φιλοσοφία στοχαστών, όπως του Ρεζίς Ντεμπρέ".

Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1950 και του 1960, η CIA χρηματοδοτούσε κρυφά το Κογκρέσο για την Πολιτιστική Ελευθερία, μια οργάνωση με έδρα το Παρίσι, η οποία ιδρύθηκε το 1950 με απόλυτη μυστικότητα με στόχο να αποσπάσει τους διανοούμενους από την επιρροή του Μαρξισμού και να τους φέρει πλησιέστερα στο αμερικάνικο μοντέλο σκέψης και έκφρασης. Για την Πολιτιστική Ελευθερία το Κογκρέσο βασίσθηκε στην ιδέα οτι η πολιτιστική ήττα του μαρξισμού θα περιλαμβάνει τη δημιουργία μίας νέας αριστεράς, παρά μία τυχόν υποστήριξη της δεξιάς.

Η κύρια θέση της έκθεσης του 1985 είναι ότι η γαλλική μάχη κερδήθηκε. Η CIA χαιρετίζει το γεγονός οτι η διανοουμενίστικη αριστερά που κυβερνούσε το Παρίσι είναι πλέον νεκρή "εγκαταλελειμένη στους γηράσκοντες μανδαρίνους" ενώ χαρακτηρίζει τους Σαρτρ, Μπαρτ, Λακάν και Αλτουσέρ ως «την τελευταία ομάδα των μελετητών του κομμουνισμού". Σύμφωνα με την έκθεση, πρόκειται για ένα κακώς κρατημένο μυστικό του κόλπους του Γαλλικού Κομμουιστικού Κόμματος οτι "όλοι οι σημαντικοί κομμουνιστές έχουν πεθάνει ή εγκαταλείψει το κόμμα".

Οι αμερικανοί κατάσκοποι στρέφουν την προσοχή τους σε "μία κλίκα νέων ταραχοποιών οι οποίοι εδώ και μία δεκαετία έχουν εισέλθει με μεγάλο θόρυβο στους μαχητικούς κύκλους, επιτιθέμενοι στην γαλλική αριστερά, χαρακτηρίζοντάς την επικίνδυνη και εγγενώς ολοκληρωτική" -την κλίκα των Νέων Φιλοσόφων. Πρόκειται για πρώην κομμουνιστές οι οποίοι αποκήρυξαν "τις σταλινικές σοφιστείες" με επικεφαλής τους Μπερνάρ -Ανρί Λεβί και Αντρέ Γκλάκσμαν, οι οποίοι γίνονται δημοφιλείς "αντισταθμίζοντας την δυσνόητη πρόζα τους με το να γίνουν προσωπικότητες των μέσων ενημέρωσης".

Στην έκθεση διαβάζουμε οτι η CIA χάρηκε για το οτι "ο Λεβί έγινε διευθυντής της συλλογής των νέων φιλοσόφων στον Grasset - έναν από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους της Γαλλίας - θέση από όπου θα μπορούσε να διασφαλίσει οτι οι απόψεις των Νέων Φιλοσόφων θα έβρισκαν εύκολη πρόσβαση στο κοινό". Η ανάπτυξη των απόψεών τους, κατά την έκθεση, κατέστη δυνατή λόγω μίας "γενικής παρακμής της πνευματικής ζωής στη Γαλλία η οποία υπονόμευσε την πολιτική επιρροή των στοχαστών της αριστεράς".

O Bernard-Henri Lévy στο φακό του Ali Mahdavi (2016) @http://www.bernard-henri-levy.com

Η νέα Αριστερά

Σύμφωνα με την CIA, το έργο της "νέας αυτής αριστεράς" είναι να "υποστηρίξει τους μετριοπαθείς σοσιαλιστές που αγωνίζονται να δημιουργήσουν μια ευρεία συμμαχία της κεντροαριστεράς" και παράλληλα "να αντιταχθεί σε κάθε προσπάθεια των εξτρεμιστών σοσιαλιστών να αναστήσουν την 'ένωση της αριστεράς' από κοινού με το Κομμουνιστικό Κόμμα".

Κυρίως όμως, σύμφωνα με την έκθεση της CIA, "πρέπει να επιτείνει τις διαφορές μεταξύ των αριστερών κομμάτων και στο εσωτερικό του Σοσιαλιστικού Κόμματος, γεγονός που κατά πάσα πιθανότητα θα συμβάλλει στην μεγαλύτερη αποστασία των Σοσιαλιστών ψηφοφόρων και των κομμουνιστών". Στην ουσία, η CIA προφητεύει την έλευση-δημιουργία των ασυμβίβαστων αριστερών και της "μη-μόνιμης επανάστασης" -όρος που που αποδίδεται σε έναν ερωτώμενο γάλλο μαθητή. Η μεγάλη όμως συμβολή των Νέων Φιλοσόφων είναι πολιτιστική.

Στη Γαλλία, ο αντι-αμερικανισμός που κάποτε στους κύκλους των πλουσίων θεωρείτο μία απόδειξη καλής εκπαίδευσης δεν είναι πλέον στη μόδα. Τώρα, συμβαίνει το αντίθετο. Εφεξής θεωρείται αγένεια το να κατηγορείς ευθέως τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αντιθέτως, το να βρίσκεις αρετές στην Αμερική-ακόμα και να εντοπίζεις τα καλά πράγματα στην αμερικανική πολιτική, θεωρείται στοιχείο ενός διορατικού μυαλού".

Έτσι, χάρις σε αυτό το 'κλίμα' "δύσκολα θα σχηματισθεί μία μαζική αντίδραση στις αμερικανικές επιχειρήσεις εκείνη τη εποχή στην Κεντρική Αμερική" -σε αυτό το σημείο η έκθεση θυμίζει την υποστήριξη της αντι-κομμουνιστικής δικτατορίας στη Νικαράγουα αναφέρει η Le Nouvel Observateur. Σύμφωνα με τις μυστικές εκθέσεις, τότε ο αντι-μαρξισμός είχε γίνει ένα τόσο σημαντικό μέρος της "γαλλικής πνευματικής ορθοδοξίας" που οι "Νέοι φιλόσοφοι φαίνεται να μην έχουν πια να πουν τίποτα".

Σύμφωνα με το άρθρο της γαλλικής εφημερίδας, η CIA ήταν τόσο ευχαριστημένη να βλέπει τον Αρνί Λεβί να παίρνει τη θέση του Σάρτρ, που δεν αντιλήφθηκε οτι η "σκληρή γραμμή" της αριστεράς δεν είχε εξαφανιστεί. Δεν κατάφερε να προφητέψει την απήχηση στο κοινό του φιλοσόφου Πιέρ Μπουρντιέ, τις μαζικές απεργιακές κινητοποιήσεις του 1995, τα περιβαλλοντικά κινήματα και εκείνα κατά της παγκοσμιοποίησης.

Η αφύπνιση της δεξιάς

Ωστόσο, η CIA διαισθάνθηκε ότι δεν θα αργούσε να "ξυπνήσει" η δεξιά. Στην έκθεση διαφαίνεται η "πνευματική αναγέννηση της δεξιάς" ενώ για τον "γαλλικό συντηρητισμό" η έκθεση υποστηρίζει οτι βρέθηκε "απαξιωμένος από τον ξενοφοβικό εθνικισμό του, την αντι-ισονομία του και την εγγύτητά με τον φασισμό".

Στη έκθεση διαβάζουμε επίσης οτι η γνωστή λέσχη Club de l'Horloge που ιδρύθηκε το 1974 και δραστηριοποιήθηκε έως το 2014 προσέλαβε πολλούς "νέους διπλωματούχους από την γνωστή σχολή δημόσιας διοίκησης ENA".

Επιπλέον γίνεται γνωστό ότι το "Figaro Magazine" έγινε η πλατφόρμα έκφρασης στοχαστών με χριστιανικές ή ακόμη και προ-χριστιανικές ρίζες με στόχο την πολιτιστική ανανέωση με την πεποίθηση οτι "η γαλλική κουλτούρα έχει διαβρωθεί από εξωτερικές επιρροές".