19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Τα πρόσωπα της ημέρας

Με περισσότερα από 200 ντοκιμαντέρ, οι φωνές και οι ιστορίες που γεμίζουν τις αίθουσες της Θεσσαλονίκης είναι πολλές, ετερόκλητες και ουσιαστικές.

Λίγο πριν τις προβολές, Έλληνες και ξένοι σκηνοθέτες, τα πρόσωπα της μέρας, μας μιλούν για τις ταινίες τους.

Οι εξομολογήσεις ανανεώνονται καθημερινά.

Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης, Μαργαρίτα Μαντα

"Ο βασικότερος λόγος για τον οποίο μας αφορά σήμερα το έργο της Άλκης Ζέη, είναι γιατί στα βιβλία της εμπεριέχεται όλη η ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα. Αυτό είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό, ειδικά σε μια χώρα σαν τη δική μας που διακονεί την αμνησία. Ως σύγχρονο ορίζουμε κάτι που μιλάει στο σήμερα, υπό αυτή την έννοια η Άλκη Ζέη δεν μπορεί παρά να θεωρείται μια, επί της ουσίας, σύγχρονη συγγραφέας".

WIE BOJEN IM MEER / Drifting Generation, Στέλλα Νικολέτα Δροσσά

"Πιστεύω το πιο σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της αρνητικής επίδρασης της κρίσης είναι, παρόμοια όπως στην περίπτωση μιας ασθένειας, πρώτα η αποδοχή της κατάστασης. Όπως μας λέει μία πρωταγωνίστρια στην ταινία: «Μαθαίνεις ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο – Ίσως να μαθαίνεις να ζεις με αυτή την ανασφάλεια». Για μένα, η δήλωση αυτή είναι ενδεικτική κάποιου που έχει ξεπεράσει την θυματοποίηση του και έχει αναπτύξει τη δύναμη και το θάρρος να βρει στρατηγικές ώστε να πάρει τη ζωή ενεργά στα χέρια του. Είναι σημαντικό να μην παραμένει κανείς καθηλωμένος, λόγω άρνησης".

ΙΧΘΥΣ, Χρήστος Καραλιάς

"Η οικογένεια που βλέπουμε στο ντοκιμαντέρ μου, δεν έχει απομακρυνθεί εντελώς απ’ τον κόσμο, έχει αποσπαστεί απ’ τα οργανωμένα συστήματα κοινωνικοποίησης, επιχειρώντας να φτιάξει ένα δικό της σύστημα. Είναι πολύ νωρίς για να κρίνουμε το εγχείρημά της, γιατί το αποτελέσματά του δεν έχουν αποκαλυφθεί ακόμα, ό,τι είναι να φανεί, θα φανεί με το πέρασμα του χρόνου. Η ιστορία τους, όμως, μας δίνει τροφή για σκέψη, και το σημαντικότερο είναι ότι μας βάζει στη διαδικασία να προβληματιστούμε πάνω στο αν οι δικοί μας θεσμοί κοινωνικοποίησης είναι γόνιμοι ή όχι".

Portolago - φαντάσματα στο Αιγαίο, Ιωάννα Ασμενιάδου

"Οι αντιστοιχίες της ιστορίας του Portolago με τη σύγχρονη προσφυγική κρίση είναι τόσες πολλές που σε κάποιο σημείο σκέφτηκα σοβαρά να αλλάξω την προσέγγιση της ιστορίας, επηρεασμένη από την πραγματικότητα του προσφυγικού έτσι όπως τη βιώνουμε, και στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, και τις ποικίλες αναλογίες με όσα περιγράφονται στο ντοκιμαντέρ μου. Γεγονός παραμένει ότι ο πόλεμος πάντα δημιουργεί πρόσφυγες. Όπως τότε, έτσι και τώρα, θύματά του είναι οι απλοί άνθρωποι, οι περιπέτειές των οποίων έχουν, διαχρονικά, πλήθος κοινών σημείων".

Στρίγγλες, Άγγελος Κοβότσος

"Από τότε που τις γνώρισα έχουν περάσει τρεισήμισι χρόνια. Μου είναι πια δύσκολο να θυμηθώ την πρώτη έμπνευση. Ωστόσο μπορώ να πω ότι όταν τις πρωτοαντίκρυσα ένιωσα ψυχική ευφορία: Θες γιατί είναι μουσικάρες; Θες γιατί η ομορφιά τους δεν είναι mainstream; (Και γι' αυτό είναι πολύ όμορφες). Θες γιατί πασχίζουν να είναι ομάδα αλλά ζορίζονται; Θες γιατί καθημερινά παλεύουν με θεούς και δαίμονες; Κοντολογίς: Είναι γυναίκες και είναι οι μούσες μου!"

Πεθαίνοντας στο γέλιο, Στέλιος Κούλογλου

"Δεν θα προσκαλούσα στις προβολές της ταινίας τους σοβαροφανείς. Ξεκινάει με ένα πλαστικό πέος στη Φινλανδία και τελειώνει με τη μεγαλύτερη φάρσα στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ανάμεσα στους πρωταγωνιστές είναι ένας τρελός ευρωβουλευτής που παίζει γκολφ στο γραφείο του με το σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας, οι περίφημοι YesMen και μια μυστική ομάδα που τραγουδά και διαλύει εμπορικά συνέδρια με το χαμόγελο στα χείλη. Αλλά τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση στη χώρα και τον κόσμο μας κάνει όλο και πιο μελαγχολικούς. Ντοκιμαντέρ κωμωδία λοιπόν; Γιατί όχι; Μήπως στις κηδείες δεν λένε αστεία και ανέκδοτα για να απαλύνουν το πόνο;"

Village Potemkin, Δομήνικος Ιγνατιάδης

"Ο χρήστης διακατέχεται από την ψευδαίσθηση της ανεξαρτησίας λόγω της αποκοπής του, νιώθει ότι πατάει στα πόδια του, δεν φοβάται, αισθάνεται μια ανεξήγητη ασφάλεια (σαν την ασφάλεια της μήτρας) αλλά στην ουσία αυτό δεν υπάρχει. Το ντοκιμαντέρ μου δείχνει ότι τελικά δίνουμε μεγαλύτερο πάτημα σε όλους να μας ελέγξουν περισσότερο, στην οικογένεια, που προσπαθεί να μας σώσει αλλά φέρνει χειρότερα αποτελέσματα (γιατί δεν υπάρχει ενημέρωση) αλλά και στην ίδια την πολιτεία: με τη σύλληψη, με την κακοποίηση, με την οικονομική αφαίμαξη από γιατρούς και κλινικές που μόνο στο κέρδος αποσκοπούν".

Nowhere To Hide, Άχμεντ Ζαραντάστ

"Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας υπήρχαν στιγμές που δεν μπορούσα πλέον να κάνω πίσω και να αφήσω τον πρωταγωνιστή μου και την οικογένειά του να αντιμετωπίσουν τη μοίρα τους. Πιστεύω ότι σε ένα πόλεμο, το πρώτο θύμα είναι η αλήθεια. Ήθελα να καταλάβω τι πραγματικά συνέβαινε στο πεδίο των εξελίξεων. Νομίζω ότι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να προχωρούν μπροστά είναι η θέληση για επιβίωση και νίκη απέναντι σε οτιδήποτε καταστρεπτικό".

To the Moon and Back, Σούζαν Μόργκαν Κούπερ

"Φέρεις μια δυσβάσταχτη ευθύνη όταν ζητάς από κάποιον να ξαναζήσει μια τρομακτική εμπειρία μπροστά από την κάμερα. Καθώς ‘σκάβεις’ όλο και πιο βαθιά, ανησυχείς διαρκώς ότι ο άνθρωπος που κινηματογραφείς θα καταρρεύσει συναισθηματικά και πνευματικά. Η πρόκληση είναι να συνεχίσεις να ‘σκάβεις’, ενώ ταυτόχρονα προστατεύεις αυτό το άτομο με αγάπη και το προσεγγίζεις με ειλικρίνεια. Μετά το γύρισμα στη Βιρτζίνια, δεν μπορούσα να επιβιβαστώ στο αεροπλάνο για να γυρίσω στο σπίτι μου στο Λος Άντζελες. Νοίκιασα ένα δωμάτιο σε ένα μικρό ξενοδοχείο και έκλαιγα ανεξέλεγκτα επί δύο ημέρες".

Μέχρι σήμερα έχουν ήδη αποκαλυφθεί και οι παρακάτω δημιουργοί.

The Graduation, Κλερ Σιμόν

"Κάθε σχολή που έχει τέτοια φήμη, όπως η La Fémis είναι ένα πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον. Συνεχώς ένοιωθα ότι μπαίνω σε έναν ναό του σινεμά, με θεούς, αγίους και ιερείς... Λίγοι από αυτούς τους θεούς ή τους αγίους είναι ντοκιμαντερίστες, πράγμα που σου δίνει την ανωνυμία και τον χώρο να κάνεις την ταινία σου στην διαδικασία της επιλογής. Νομίζω ότι οι άνθρωποι που δέχτηκαν να εμφανιστούν στην ταινία μου ήταν τόσο πολύ βυθισμένοι σε αυτή την διαδικασία που ίσως θεωρούσαν ότι το να αποτελέσουν μέρος του φιλμ ήταν κάτι εξίσου σημαντικό".

Samuel In The Clouds, Πίτερ Φαν Έεκε

"Το να αρνείσαι τις αλλαγές είναι συχνά το πιο εύκολο πράγμα, και ίσως μια καθαρά ανθρώπινη αντίδραση. Στην ταινία μου προσπάθησα να καταλάβω τον αντίκτυπο των αλλαγών σε ένα άτομο, τον ιθαγενή Samuel που είδε τον ιερό παγετώνα του να λιώνει και να εξαφανίζεται. Υποφέροντας εν μέσω αυτής της καταστροφής, η βαθιά και τρυφερή σχέση του με τη γη κρατά την ελπίδα ζωντανή".

Deltas, Back To Shores, Τσάρλι Πέτερσμαν

"Το κύριο θέμα της ταινίας μου ήταν όχι μόνο να κρίνω και να κινηματογραφήσω την πράξη της φυγής και τις περιστάσεις της, αλλά κυρίως το πώς ο καθένας αντιμετωπίζει αυτό που άφησε και την ιστορία που τον /την ακολουθεί. Οι διαρκείς αμφιβολίες και /ή οι ελπίδες που συνοδεύουν τη μελλοντική ζωή, σχεδόν πάντα ακολουθούνται από την πατρίδα που τους καλεί. Αυτό το δίπολο είναι για μένα ο εκτοπισμός. Αποφάσισα να κινηματογραφήσω αυτούς τους δύο χαρακτήρες διότι οι συνδέσεις, αμφιβολίες και οι φόβοι τους ήταν συνδεδεμένοι με τη θάλασσα, που τους απορρίπτει και τους καλεί εξίσου. Για μένα πρόκειται για μια ταινία που αφορά σε ένα είδος ‘κύκλου της ζωής’ και της αναζήτησης μιας θέσης στον πλανήτη".

Zaatari Djinn, Κάθριν Φαν Κάμπεν

"Ο λόγος που εστίασα σε παιδιά και όχι ενήλικες είναι επειδή τα παιδιά βιώνουν τη ζωή υπό άλλες συνθήκες, μακριά από το σπίτι τους, πολύ διαφορετικά από τους ενήλικες. Για παράδειγμα, οι ενήλικες υποφέρουν από νοσταλγία, ενώ τα παιδιά μοιάζουν να ζουν μέσα στη στιγμή, προσπαθώντας να ανακαλύψουν νέα πράγματα, νέες δυνατότητες και ξαναδημιουργούν έναν νέο κόσμο με τρόπο πολύ διαφορετικό από τους ενήλικες. Αυτό ακριβώς κάνει πιο εύκολο το να αποφευχθούν τα κλισέ ενός καταυλισμού προσφύγων".

Κάθε Μέρα, Σπύρος Γερούσης

"Το Χιπ Χοπ είναι η πιο λαϊκή μουσική που υπάρχει αυτή τη στιγμή, γιατί προέρχεται από τα κάτω, συνεπώς έχει τη δυνατότητα να μεταδώσει επαναστατικά μηνύματα αλλά και να αποτελέσει ένα είδος αρχείου της σημερινής κοινωνικοπολιτικής κατάστασης, μια σύγχρονη καταγραφή που γίνεται με τους κώδικες του “δρόμου”. Κώδικες που ανά στιγμές κλείνουν το μάτι στους μυημένους, κι άλλοτε λειτουργούν ως αντικαθρέφτισμα των καιρών με διάθεση κριτική ή σαρκαστική".

The Extra Mile, Βικτώρια Βελοπούλου

"Το Extra Mile είναι ένα ντοκιμαντέρ για την εσωτερική, ψυχική ανάγκη ενός ανθρώπου να σπάσει τα όριά του, να υπερβεί τα εμπόδια που βάζουν οι άλλοι, είτε η κοινωνία είτε τρίτοι. Το πιο βασικό, όμως, είναι ότι αυτός ο αγώνας υπέρβασης των δεδομένων, γίνεται με σκοπό να σταλεί ένα κρίσιμο μήνυμα στον κόσμο, αφού η υπερπροσπάθεια του Λευτέρη Παρασκευά αφιερώνεται στους ανθρώπους με κινητικά και νοητικά προβλήματα, πράγμα που την καθιστά ακόμα πιο σημαντική".

John Berger οr The Art οf Looking, Κορντέλια Ντβόρακ

"Με τον John Berger πάντα νιώθεις σαν να περνάς τα σύνορα· ο ίδιος ήταν ένα είδος διαβάτη.. Ο Γκογκέν έλεγε: "Δεν μπορείς να αγοράσεις τα μάτια!" Ναι, αλλά μπορείς να τα μοιραστείς ή να τα ακονίσεις... Υπήρξαμε όλοι μας τυχεροί που ο John Berger μας δάνεισε τα μάτια του και όξυνε την όρασή μας με τόση επιμονή και γενναιοδωρία".

Dil Leyla, Ασλέ Εζαρσλάν

"Οι άνθρωποι στην Τουρκία γνωρίζουν πολλά για το κουρδικό ζήτημα. Οπότε θα ήταν μάλλον πιο επικριτικοί προς τις φιλοδοξίες της Λεϊλά να αλλάξει την πόλη φυτεύοντας δέντρα. Ίσως γνωρίζουν ότι είναι μια ψευδαίσθηση να θέλεις να αλλάξεις κάτι σε έναν τόπο όπου υπάρχει σύγκρουση εδώ και 40 χρόνια".

Τζούλια Αμάτι, Shashamane

"Όπως λέει ένας χαρακτήρας στο ντοκιμαντέρ: ''Ήμασταν οι μόνοι που κακοποιήθηκαν πραγματικά και δολοφονήθηκαν σαν να ήμασταν μια φυλή απόκληρων. Ακόμη και τώρα, η αστυνομία συλλαμβάνει μαύρους. 'Νομίζω πως η ιστορία στο Shashamane της Αιθιοπίας είναι μια μαρτυρία του πώς τα κοινωνικά σημάδια σκλαβιάς και διακρίσεων εξακολουθούν να παίζουν κρίσιμο ρόλο στην κοινωνία σήμερα".

Αγιορείτικη Μαγειρική Κληρονομιά, Χρήστος Ματζώνας

"Αυτό που κρατάω περισσότερο από τα γυρίσματα στο Άγιο Όρος, είναι η απόλυτη ηρεμία των μοναχών, μια ηρεμία που μεταδόθηκε και σε μας, κι η οποία οφείλεται στον τρόπο τους να βιώνουν τον χρόνο. Χάρη σε μια αντίληψη κυκλική, βασισμένη στην επανάληψη των τελετουργικών τους, οι άνθρωποι αυτοί έχουν νικήσει το άγχος που μαστίζει τον σύγχρονο τρόπο ζωής μας, τον εγκλωβισμένο στη γραμμική αίσθηση του χρόνου."

Μέρες της Λίμνης, Πανδώρα Μουρίκη

"Προκειμένου να αποκαταστήσει την επαφή του με τη φύση, ο σύγχρονος άνθρωπος οφείλει να έχει πιο συχνή επαφή μαζί της, να ξεφύγει λίγο από την προσκόλλησή του στο αστικό περιβάλλον. Οι παρατημένοι βιότοποι, που συντηρούνται κατά κύριο λόγο πλέον από ανθρώπους με μεράκι για το περιβάλλον, πρέπει να ξαναγίνουν βασικό αντικείμενο ενδιαφέροντος για περισσότερους".

Greek Animal Rescue, Μενέλαος Καραμαγγιώλης

"Τα greekies είναι αδέσποτα σκυλιά που απέκτησαν όνομα και εθνικότητα όταν τα ανακάλυψαν παρατημένα φιλόζωοι εθελοντές. Ενώ θεωρίες συνωμοσίας στην Ελλάδα πιστεύουν πως αυτά τα αδέσποτα καταλήγουν πειραματόζωα, στο διαδίκτυο οι φωτογραφίες της νέας ευτυχισμένης ζωής τους αποδεικνύουν το αντίθετο: οι ανάδοχες οικογένειες που τα υιοθέτησαν μιλάνε για ζώα που είναι πιο έξυπνα, πιο ευέλικτα, που δείχνουν αξιοθαύμαστη ευγνωμοσύνη ενώ φέρουν εμφανή τα σημάδια της προηγούμενης ζωής τους -πολλά είναι ακρωτηριασμένα και παραμορφωμένα".

Beatbox και Αερόφωνα: Νίκος Δημηνάκης, Τζίνα Γεωργιάδου

"Ο τρόπος που εντάσσεται στην τεχνική του beatbox η χρήση των αερόφωνων ή η αξιοποίηση των σωλήνων ύδρευσης, που γίνονται πρωτότυπα μουσικά όργανα, κάνουν το εγχείρημα του Νίκου Δημηνάκη, εξαιρετικά ενδιαφέρον. Αυτή η ιδιαίτερα επιτυχημένη προσπάθεια πειραματισμού που διευρύνει τις δυνατότητες του beatbox, οφείλει τα μέγιστα στην κλασσική μουσική παιδεία του Νίκου Δημηνάκη".

Eyes οf Exodus, Alexandra Liveris

"Στην εποχή που είμαστε κορεσμένοι από τις ειδήσεις των ΜΜΕ για την μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη, το ντοκιμαντέρ φανερώνει μια πολύ ειλικρινή σχέση ανάμεσα τους ντόπιους κατοίκους και τους πρόσφυγες και εξανθρωπίζει την συλλογική τους προσπάθεια να αντεπεξέλθουν μαζί σε μια τραυματική αλλαγή σε παγκόσμια κλίμακα".

Πορτραίτο του πατέρα σε καιρό πολέμου, Τίμωνας Κουλμάσης

"Αποσπάσματα ενός ψηφιδωτού που κάνει τις ζωές μέσα στα σκοτάδια αυτών των ανθρώπων, της Νέλλης, του Fahrner, του πατέρα μου, να λάμψουν φευγαλέα μια ακόμη φορά όπως το χλωμό φως των αστεριών στον έρημο ουρανό του χρόνου".

Διαβάστε περισσότερα

19o ΦΝΘ: Το σκληρό ροκ του ριζοσπαστικού Βιτάλι Μάνσκι ξεκινά

19ο ΦΝΘ: Με οδηγό το βλέμμα του ουμανιστή Τζον Μπέρτζερ

19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: Οδηγός για αρχάριους