«Αγαπητέ κύριε Χίτλερ, φυλαχθείτε!» - Σε δημοπρασία επιστολές από το παρελθόν
Τα "σύντομα γράμματα" του Αντονέν Αρτώ που δημοπρατούνται σήμερα στην Κομπιέν της Γαλλίας φέρνουν στο φως άγνωστες στιγμές της ζωής ενός θεατράνθρωπου που όρισε τις δραματικές τέχνες.
Τα αρχεία τα οποία κρατούσε μέχρι σήμερα η οικογένειά του Αντονέν Αρτώ έχουν κάνει τους συλλέκτες της Γαλλίας να ενθουσιαστούν για όλα όσα αποκαλύπτουν.
Ανάμεσα σε αυτά και μία επιστολή που απέστειλε στον Αδόλφο Χίτλερ τον Σεπτέμβριο του 1939 και εκτιμάται ότι θα δημοπρατηθεί από 10.000 έως 15.000 ευρώ.
Αυτή είναι η ιστορία της
Σεπτέμβριος του 1939. Ο Αντονέν Αρτώ βρίσκεται έγκλειστος από τις αρχές του έτους στο ψυχιατρείο της Βιλ-Εβράρ, κοντά στο Νεϊγί σιρ Μαρν. Ο θεατράνθρωπος που όλοι θαυμάζουν για την επαναστατική του σκηνοθετική προσέγγιση εισέρχεται σε μία δύσκολη περίοδο εγκλεισμού, η οποία θα διαρκέσει έως τις 22 Ιανουαρίου του 1943.
Σύμφωνα με τη διάγνωση του γιατρού Δρ.Λονζέ, ο οποίος υπέγραψε και τα χαρτιά εισαγωγής του στο ψυχιατρείο, ο Αρτώ διαγνώσκεται με διχασμό προσωπικότητας και παραληρηματική διαταραχή παρανοϊκής δομής αναφέρει η Le Figaro.
Όπως αποδεικνύουν τα αρχεία που κρατούσε φυλαγμένα χρόνια τώρα η οικογένειά του, ο συγγραφέας υποφέρει στο ψυχιατρείο της Βιλ-Εβράρ. Έως ότου ο φίλος του Ρομπέρ Ντεσνός επιτύχει τη μεταφορά του, το 1943, σε άλλο ψυχιατρείο στην πόλη Ροντέζ, στη νότια Γαλλία, ο Αρτώ απευθύνει συνεχείς εκκλήσεις στους κοντινούς του ανθρώπους να τον πάρουν από αυτή την κόλαση.
Βρισκόμενος συνέχεια υπό την επήρεια ναρκωτικών, υποσιτισμένος, ο εφευρέτης του Θεάτρου της Σκληρότητας (Théâtre de la cruauté), ανακαλύπτει πολλούς εχθρούς, πραγματικούς ή φανταστικούς στους οποίους δίνει το παρατσούκλι οι Μυημένοι. Μεταξύ αυτών είναι ο παλιός του ψυχίατρος Ρενέ Αλεντί, ο έρωτας της ζωής του, η Αν Μανσόν και ο Αδόλφος Χίτλερ. Aυτό αποδεικνύει η επιστολή που απευθύνεται στον "Καγκελάριο του Τρίτου Ράιχ" τον Σεπτέμβριο του 1939.
Στη λακωνική αυτή επιστολή, διάστικτη με καψίματα από τσιγάρο και διάφορα μυστικιστικά σχέδια, ο Αρτώ υποστηρίζει ότι πριν από κάποια χρόνια είχε συναντήσει τον Αδόλφο Χίτλερ στο Καφέ De l'Ider του Βερολίνου. Φυσικά είναι μία επινόηση γεννημένη στη διάρκεια πολλών παραληρηματικών επεισοδίων που σημάδεψαν την παραμονή του στο ψυχιατρείο.
Πρόκειται για τρεις επιστολές τις οποίες ο Αρτώ έχει ονομάσει "σύντομες" και, σύμφωνα με τον ειδικό της δημοπρασίας Κλοντ Οτερέλο, με αυτές τις επιστολές ο Αρτώ θα "μαγέψει" τους εχθρούς του.
Τα καψίματα των τσιγάρων που διακρίνουμε πάνω στο χαρτί τις ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες επιστολές του έγκλειστου συγγραφέα.
"Είναι μία σχεδόν βουντού τελετουργία" λέει ο Οτερέλο. Ο Αρτώ έπαιρνε ένα σπίρτο ή ένα τσιγάρο και έκαιγε ένα κομμάτι της επιστολής. Ήταν για αυτόν μία τελετή εξορκισμού. "Είναι μία προειδοποίηση προς τον Αδόλφο Χίτλερ!"
Σας έδειξα το 1932 στο Καφέ ντε λ'Ιντέρ στο Βερολίνο, ένα από εκείνα τα βράδια που γνωρισθήκαμε, λίγο πριν πάρετε την εξουσία, τα φράγματα (που έχω σχεδιάσει στο χάρτη)" γράφει στην επιστολή. Σήμερα Χίτλερ, σηκώνω αυτά τα φράγματα. Οι Παριζιάνοι έχουν ανάγκη από θέρμανση. Φυσικά αγαπητέ κύριε, δεν πρόκειται για μία πρόσκληση, αλλά για μία προειδοποίηση. Φυλαχθείτε!"
Οι επιστολές αυτές αποκαλύπτουν ένα ελάχιστα γνωστό κεφάλαιο της εκπληκτικής δημιουργικής δραστηριότητας του Αντονέν Αρτώ πέρα από τα έργα του. Κατά τον εγκλεισμό του στην ψυχιατρική κλινική του Ροντέζ, ο Αρτώ απελευθερώνει τη δημιουργική του τρέλα γεμίζοντας περίπου 406 σχολικά τετράδια.
Η "λεκτική σάρκα" του Αρτώ
Το 1939, ο Αρτώ χρησιμοποιεί ό,τι έχει στα χέρια του: τσιγαρόχαρτο και σελίδες σημειωματαρίων δίνοντας με τον τρόπο αυτό τροφή στη "λεκτική σάρκα", όπως τη χαρακτήρισε ο πανεπιστημιακός Μπερνάρ Νοέλ. Μία σάρκα αποτελούμενη από σκίτσα, απόκρυφα σχέδια και ενίοτε, επιστολές.
"Έγραφε επιστολές στον επικεφαλής γιατρό, στον διευθυντή του ψυχιατρείου αλλά και στην οικογένειά του. Έγραφε επίσης χωρίς να ξέρουμε σε ποιον, δίνοντας την εντύπωση ότι γράφει μόνο και μόνο για την απλή ανάγκη του γραψίματος. Το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τσαλάκωνε τις γραμμένες σελίδες και τις πετούσε σε μια γωνιά. Οι περισσότερες από αυτές δεν θα στέλνονταν ποτέ στους αποδέκτες τους..." δήλωσε ένας υπάλληλος του ψυχιατρείου της Βιλ-Εβράρ τη μαρτυρία του οποίου επικαλείται ο ειδικός για τον Αρτώ, Σουλβέν Τανκερέλ.
Ανάμεσα σε άλλα αντικείμενα που θα δημοπρατηθούν στις 28 Ιανουαρίου θα εκτεθούν και αρκετές πρωτότυπες φωτογραφίες του συγγραφέα, μεταξύ των οποίων και μία με την υπογραφή του γνωστού αμερικανού φωτογράφου, Μan Ray, το διαβατήριό του και αρκετά γράμματα προς τη μητέρα του. Ξεχωρίζει μία αριστοτεχνική αυτοπροσωπογραφία του με ημερομηνία 1920, ενώ θα εκτεθούν και έγγραφα τα οποία ο Αρτώ είχε εμπιστευθεί στην αδελφή του την παραμονή του θανάτου του, εξηγεί στη Le Figaro ο ανιψιός του Σερζ Μαλαουσέν.
Ο Αντονέν Αρτώ ηθοποιός, σκηνοθέτης, ποιητής και θεωρητικός του θεάτρου υπήρξε από τα πρώτα μέλη του κινήματος του υπερρεαλισμού, ενώ ο ίδιος επινόησε και δημιούργησε το Θέατρο της Σκληρότητας (Théâtre de la cruauté). Για πολλά χρόνια νοσηλεύθηκε σε ψυχιατρικές κλινικές.
Τον Ιανουάριο του 1948 διαγνώσθηκε ότι πάσχει από καρκίνο. Πέθανε την ίδια χρονιά από θανατηφόρα δόση κάποιου φαρμάκου.
vente Antonin Artaud by ActuaLitté on Scribd