Kόμισσα Γκρεφίλ: Πως το fashion icon της Μπελ Επόκ και μούσα του Προυστ κατακτάει τη Νέα Υόρκη
Λίγους μήνες πριν το εμβληματικό Μουσείο Γκαλιερά στο Παρίσι εντυπωσίασε τον κόσμο της μόδας υπενθυμίζοντας ένα fashion icon χαμένο στο χρόνο εκθέτοντας πενήντα κομμάτια από την γκαρνταρόμπα της Élizabeth de Caraman-Chimay, κόμισσας Γκρεφίλ (comtesse Greffulhe, 1860-1952). Σήμερα είναι η σειρά της Νέας Υόρκης να μάθει την ιστορία και να εκτιμήσει την αισθητική και το στιλ μίας από τις πλέον “επιδραστικές” αριστοκράτισσες του Παρισιού της Μπελ Επόκ.
Η αριστοκρατική καταγωγή της χάνεται μέσα στο χρόνο. Πατέρας της ήταν ο Joseph de Riquet de Caraman, 18ος πρίγκιπας του Chimay (1836-1892) και η μητέρα της ήταν γόνος του οίκου των Montesquiou-Fézensac. Εγγονή της Thérésa Cabarrus που φυλακίστηκε από τον Ροβεσπιέρο για την αριστοκρατική καταγωγή της, η Ελίζαμπεθ παντρεύτηκε το 1881 τον πλούσιο κόμη Γκρεφίλ, της βελγικής οικογένειας τραπεζιτών.
Από το σαλόνι της στο μέγαρο της Rue d’ Astorg όπου και υποδεχόταν την αφρόκρεμα του πνεύματος και των τεχνών φορώντας συνήθως κάτι σε πράσινο ή μπλε (δύο χρώματα που αναδείκνυαν τα πυρόξανθα μαλλιά της, πίστευε η ίδια) η κόμισσα Γκρεφίλ προώθησε δημιουργούς όπως ο Ροντέν και ο Μορώ και είναι εκείνη που χρηματοδότησε τη Μαρία Κουρί για το Ινστιτούτο Ραδίου. Πολιτικοποιημένη και κομψή, η κόμισσα Γκρεφίλ ήταν μια γυναίκα πρότυπο για το στιλ και τη φιλοσοφία ζωής της.
Μούσα άπειρων λέγεται ότι είναι και η μούσα του Μαρσέλ Προυστ καθώς σε αυτήν οφείλει πολύτιμα στοιχεία της δούκισσας του Γκερμάντ από το λογοτεχνικό αριστούργημα “Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο”.
“Είμαι πολύ άρρωστος για να σας γράψω μια μακροσκελή επιστολή, αλλά παίρνω το θάρρος να σας υπενθυμίσω το αίτημά μου για μια φωτογραφία σας. Κακώς πιστεύετε πως μια φωτογραφία ακινητοποιεί και παγώνει την ομορφιά μιας γυναίκας. Είναι υπέροχο να παγώνει στον χρόνο ή, μάλλον, να διαιωνίζεται μια εκθαμβωτική στιγμή. Η φωτογραφία γίνεται η απόδειξη της αιώνιας νεότητας. Θα ήθελα να προσθέσω ότι μια φωτογραφία σας που είδα στο σπίτι του Robert de Montesquiou μου φάνηκε ακόμα πιο όμορφη και από το πορτρέτο του Laszlo” έγραψε ο Μαρσέλ Προυστ σε σύντομο σημείωμα του ζητώντας ένα πορτρέτο της πριν πεθάνει.
Η έκθεση “Μούσα του Προυστ” που θα παρουσιαστεί στο μουσείο FIT, βασίζεται στην “La Mode retrouvée: Les robes trésors de la comtesse Greffulhe” που επιμελήθηκε ο Olivier Saillard, διευθυντής του Palais Galliera, Μουσείο της Μόδας της Πόλης του Παρισιού. Στην έκθεση που θα ανοίξει τις πύλες της, στη Νέα Υόρκη, στις 23 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει έως τις 7 Ιανουαρίου του 2017, θα παρουσιαστούν συνολικά 40 φορέματα και αξεσουάρ της κοντέσας για την οποία ένα άρθρο του 1943 γράφει:
“Η κόμισσα Γκρεφίλ, ντυμένη στα μαύρα σατέν, αναβιώνει όλο το μεγαλείο του οίκου των Γκερμάντ (...) τόσο φίνα και κομψή, όπως η γραφή του συγγραφέα που την έκανε μούσα του”.