Η Μητέρα των Θεών Κυβέλη το εύρημα ανυπολόγιστης αξίας στους τόπους του Πόντου

Newsroom

Σάββατο, 10 Σεπτεμβρίου 2016 15:51

Η Μητέρα των Θεών Κυβέλη το εύρημα ανυπολόγιστης αξίας στους τόπους του Πόντου

Από την Πέμπτη, 8 Σεπτεμβρίου, όταν και ανακοινώθηκε η αρχαιολογική ανακάλυψη στα Κοτύωρα η ιστορία μιας ολόκληρης περιοχής έρχεται στη μνήμη. Το άγαλμα 2.100 ετών της θεάς Κυβέλης βρέθηκε σχεδόν άθικτο, κατά τη διάρκεια των ανασκαφών που γίνονται στον αρχαιολογικό χώρο Κουρούλ Καλεσί στην επαρχία Αλτίνορδου των Κοτυώρων.

Πρόκειται για ένα μαρμάρινο άγαλμα ύψους 1,10 μέτρων, βάρους 200 κιλών, που παρουσιάζει τη θεά καθισμένη σε θρόνο ενημέρωσε τα media o πρόεδρος του τμήματος Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Γκαζί, Σουλεϊμάν Γιουτζέλ Σενγιούρτ που ηγείται 25 αρχαιολόγων που συμμετέχουν στην ανασκαφή.

Το πρώτο μαρμάρινο άγαλμα που βρίσκεται στην περιοχή παρέμεινε σχεδόν άθικτο στην πορεία των αιώνων, ακόμη και μετά μετά την ήττα του Μιθριδάτη ΣΤ’ και την κατάλυση του Βασιλείου του Πόντου τον 1ο αιώνα π.Χ από το ρωμαϊκό στρατό.

Το άγαλμα της θεάς Κυβέλης στην επαρχία Ορντού, βορειοδυτικά της Τουρκίας, στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας ήρθε στο φως έξι χρόνια μετά την πρώτη ανασκαφή στο χώρο. Ο ίδιος εκτίμησε ότι πρόκειται για εύρημα μεγάλης αξίας. Το άγαλμα διατηρήθηκε σε άριστη κατάσταση στην πορεία των αιώνων που επιβίωσε αυτοκρατοριών απεικονίζει τη μικρασιατική φρυγική θεότητα Κυβέλη, γνωστή μεταγενέστερα στους Έλληνες ως Ρέα. Η εφημερίδα Daily Sabah χαιρέτησε την θεά ως "Μητέρα της Ανατολίας".

"Κυβέλα, μάτερ θεών"

Στη Θεογονία του Ησίοδου ήταν η γυναίκα του Κρόνου και μητέρα των πρώτων θεών Δία, Ποσειδώνα και Άδη, που μοιράστηκαν τον κόσμο ύστερα από την Τιτανομαχία. Ως μητέρα του Δία, τον έκρυψε στο όρος Ίδη της Κρήτης για να τον σώσει από τον Κρόνου που έτρωγε τα παιδιά του. Έτσι και η λατρεία της ήταν συνδεδεμένη με τη λατρεία του Δία στην Κρήτη. Οι ποιητές αργότερα την παρουσίασαν σαν τη Μητέρα των Θεών.

Θεά της άγριας φύσης, των δημιουργικών δυνάμεων της Γης και της γονιμότητας η θεά Κυβέλη από τη Φρυγία, ήταν κόρη του Ουρανού και της Γης και θεωρούνταν η θεά της γης και η μητέρα των θεών. Απέκτησε πολλά παιδιά με τον Κρόνο μεταξύ των οποίων είναι ο Δίας, η Ήρα, ο Ποσειδώνας και ο Πλούτωνας.

Η λατρεία της Μητέρας των Θεών προϋπήρχε στη Μικρά Ασία και εξαπλώθηκε στην Ελλάδα. Στις περιοχές της Φρυγίας, Λυδίας και Βιθυνίας λάτρευαν τη Μεγάλη Μητέρα με το όνομα Κυβέλη. Η Κυβέλη ήταν η αντίστοιχη της Ρέας και συχνά παρουσιάζεται με κοινό όνομα Ρέα-Κυβέλη.

Στη Φρυγία ήταν η θεά των βουνών, της άγριας φύσης και των δημιουργικών δυνάμεων της γης. Σε διάφορα μνημεία παρουσιάζεται συνοδευόμενη από δυο λιοντάρια, σύμβολο του άγριου χαρακτήρα της θεάς. Η Κυβέλη συμβόλιζε επίσης την αύξηση και το μαρασμό της βλάστησης. Η ιδέα της γέννησης και του θανάτου πέρασε στον μύθο της Ρέας, που ως σύζυγος του Κρόνου είχε μεν ανεξάντλητη γονιμότητα, αλλά ήταν δυστυχισμένη, επειδή ο σύζυγος της έτρωγε τα παιδιά που γεννούσε.

Η λατρεία της Κυβέλης πέρασε στην Ελλάδα μέσω των ελληνικών αποικιών της Μικράς Ασίας. Στη Θήβα ο Πίνδαρος είχε ανεγείρει ιερό της Κυβέλης με άγαλμα της θεάς κοντά στο σπίτι του. Στην Αθήνα υπήρχε ναός, το Μητρώο, στο οποίο φύλαγαν τα αρχεία του κράτους.

Ο μύθος του Άττι

Πηγή: Ελληνική Μυθολογία. Εκδοτική Αθηνών, 1986, τ. 2, σελ. 239

Ο γνωστότερος μύθος σχετικά με την Κυβέλη ήταν αυτός του Άττι. Ο Άττις ήταν για τη θρησκεία της Κυβέλης ότι και ο Άδωνις στη θρησκεία της Αφροδίτης. Ήταν ένας ωραίος έφηβος, που πέθανε σε νεαρή ηλικία. Σύμφωνα με το θρύλο, η Κυβέλη τον αγάπησε παράφορα. Ο Άττις, μη μπορώντας να αντέξει τη ζήλια της αγαπημένης του, αναγκάστηκε να ευνουχιστεί. Η Κυβέλη θρήνησε για το κακό που του προξένησε και τον μεταμόρφωσε σε έλατο. Ο Άττις συμβόλιζε τη βλάστηση και την καταστροφή της φυτικής ζωής.

Οι γιορτές προς τιμή του Άττι θύμιζαν το θλιβερό τέλος και την ανάσταση του. Έκοβαν ένα έλατο και το στόλιζαν με κορδέλες και άνθη. Το έσερναν μέσα στο ναό της Μεγάλης Μητέρας. Το κομμένο έλατο ήταν το σύμβολο του νεκρού θεού. Ύστερα πήγαιναν στο βουνό για να θρηνήσουν το χαμό του νέου. Τον καλούσαν να εμφανιστεί μέσα από τραγούδια και ξέφρενους χορούς. Σε λίγες ώρες ο θεός ξυπνούσε από τον ύπνο του. Τον υποδέχονταν μέσα σε επιφωνήματα χαράς.

Ήταν η εποχή της Άνοιξης.

Πληροφορίες: Daily Sabah, Βικιπαίδεια, Ελληνική Μυθολογία (Εκδοτική Αθηνών, 1986).