Φοίβος Οικονομίδης: «Για να καταλάβεις τους ανθρώπους πρέπει να συνδεθείς μαζί τους»

Ο Φοίβος Οικονομίδης γεννήθηκε το 1997 στην Αθήνα και είναι τελειόφοιτος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ.

Παράλληλα, εργάζεται σε μια διαφημιστική εταιρεία και έχει σκηνοθετήσει δύο ταινίες μικρού μήκους.

• Διαβάστε επίσης: Bookreads: O Βέρνερ Χέρτζογκ και μία αυτοβιογραφία βγαλμένη από το «δημιουργικό χάος»

Εκτός από τη σκηνοθεσία, ασχολείται με την ποίηση και τη μουσική σύνθεση. Μεγάλωσε στην Ιπποκράτειο Πολιτεία και αποφοίτησε από το Αρσάκειο.

Πρόσφατα, μετακόμισε στα Εξάρχεια, δηλώνοντας:

«Εδώ συμβαίνουν όλα. Το κέντρο είναι ο πυρήνας των πάντων».

Όταν ξέσπασε η πανδημία, ο Φοίβος βρισκόταν για Erasmus στο Μιλάνο, την πόλη που βρέθηκε στο επίκεντρο της πανδημίας.

Σε μια στιγμή αβεβαιότητας, ενημέρωσε τους φίλους του ότι σκόπευε να επιστρέψει στην Ελλάδα.

Εκείνη ακριβώς την ημέρα, όμως, έλαβε ένα τηλεφώνημα που του ανακοίνωνε ότι το μυθιστόρημά του είχε φτάσει στο τελικό στάδιο έκδοσης και ότι σύντομα θα κυκλοφορούσε στα βιβλιοπωλεία.

Το CNN Greece μίλησε με τον συγγραφέα Φοίβο Οικονομίδη και ο ίδιο μας έλυσε πολλές από τις απορίες που είχαμε για την τέχνη του της γραφής αλλά και για το τελευταίο του βιβλίο «Γιακαράντες» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εστία.

Τον ρωτήσαμε πόσο καιρό του πήρε για να το γράψει και μάς είπε:

«Χρειάστηκα περίπου έναν χρόνο για να ολοκληρώσω το πρώτο draft του βιβλίου. Αλλά η πρώτη φάση, της προετοιμασίας, κράτησε περίπου άλλο τόσο. Είχα πολλές ιδέες, προσπαθούσα να τις βάλω σε μια σειρά που να βγάζει νόημα και να καταπολεμήσω τις αμφιβολίες μου».

Στην συνέχεια διαβάσαμε μαζί του ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από τις «Γιακαράντες»:

«Του είπα φοβάμαι ότι ο κόσμος τελειώνει. Μου είπε ότι καταλαβαίνει, όμως πρέπει να θυμάμαι ότι ο κόσμος δεν τελειώνει και να διαβάζω λιγότερες ειδήσεις και να φροντίζω τον εαυτό μου με αρκετό ύπνο, καλή διατροφή και γυμναστική. Του είπα δεν είναι ο ύπνος και η διατροφή το θέμα μου, θέλω να ηρεμήσω, δεν θέλω να φοβάμαι τόσο, δεν θέλω να φρικάρω τόσο, θέλω το μυαλό μου να σταματήσει να κάνει τόσο θόρυβο για να μπορώ να ακούσω τους άλλους, θέλω μια λύση, θέλω να σταματήσει το άγχος, θέλω να γυρίσω πίσω, δεν ξέρω πού πίσω αλλά θέλω να γυρίσω κι αν δεν μπορώ να γυρίσω τότε θέλω να βρω ένα ασφαλές μέρος εδώ γιατί κουράστηκα και το θέμα είναι πως νιώθω ότι εγώ φταίω, εγώ φταίω που είμαι χαλασμένος, όχι ο κόσμος, δεν θέλω αρκετό ύπνο, θέλω να ξυπνάω το πρωί και να μπορώ να πω, απλώς, ξύπνησα και τίποτα άλλο, θέλω να σταματήσει η απελπισία, εσύ τι θα ’κανες;»

Ο Δημήτρης Μπακάλμπασης, ο ήρωας του βιβλίου «Γιακαράντες», είναι ένας μηχανικός λογισμικού σε ένα από τα μεγαλύτερα social media παγκοσμίως και πρόσφατα ξεκίνησε να πηγαίνει σε ψυχολόγο για να διαχειριστεί το άγχος του. Κάτι, που στην αρχή μοιάζει με fake news, αποδεικνύεται πραγματικό: όλο και περισσότεροι άνθρωποι, κυρίως νέοι, υποκύπτουν σε μια ολοκληρωτική, ανεξήγητη εξάντληση. Μεταξύ τους και ο συγκάτοικός του.

Ο Δημήτρης θα αναζητήσει έναν τρόπο για να παραμείνει λειτουργικός. Καθώς όμως το μυαλό του καταρρέει και ο κόσμος συνεχίζει να γυρνάει λες και δεν συμβαίνει τίποτα, θα αναζητήσει μια διέξοδο: οτιδήποτε μπορεί να τον ανακουφίσει.

Μια ιστορία για όλα όσα κάνουμε, προκειμένου να αποσπάσουμε την προσοχή μας από την κάποτε ανυπόφορη πραγματικότητα. Κι ένα μυθιστόρημα στοχαστικής αναζήτησης και βραδυφλεγούς δράσης.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη με τον Φοίβο Οικονομίδη:

Πόσο καιρό σου πήρε να γράψεις το βιβλίο «Γιακαράντες»; Ποια ήταν η αφορμή για να το ξεκινήσεις;

Φοίβος Οικονομίδης: Χρειάστηκα περίπου έναν χρόνο για να ολοκληρώσω το πρώτο draft του βιβλίου. Αλλά η πρώτη φάση, της προετοιμασίας, κράτησε περίπου άλλο τόσο. Είχα πολλές ιδέες, προσπαθούσα να τις βάλω σε μια σειρά που να βγάζει νόημα και να καταπολεμήσω τις αμφιβολίες μου. Ήξερα ότι ήθελα να μιλήσω για την εξάντληση, το άγχος, την προσπάθεια ενός χαρακτήρα να αποδεχτεί τον κόσμο, όσο άσχημος ή τρομακτικός κι αν είναι. Αυτή ήταν η αφορμή. Ήταν το πόσο έντονα με απασχολούσαν προσωπικά αυτά τα πράγματα, και η ανάγκη να βγάλω μια άκρη.

Ο εκδοτικός κόσμος στην Ελλάδα προσφέρει πολλούς συγγραφείς σε μία χώρα τόσο μικρή. Είναι αυτό πιστεύεις κάτι υγιές να συμβαίνει;

Φοίβος Οικονομίδης: Ξέρω ότι είναι αδύνατο για το αναγνωστικό κοινό της χώρας να μεταβολίσει όλον αυτό τον όγκο βιβλίων. Τουλάχιστον για εμένα είναι σίγουρα. Αλλά δεν είναι κάτι που με προβληματίζει ιδιαίτερα. Τα πολλά βιβλία είναι καλύτερα από τα λίγα. Και πάντα κάποια θα ξεχωρίζουν, και θα είναι λίγα, και οι λόγοι που ξεχώρισαν δεν θα είναι πάντα προφανείς.

Σαν νέος σχετικά συγγραφέας, πιστεύεις πως μπορεί κάποιος να ζήσει από αυτό στην Ελλάδα; Εσύ πως επιβιώνεις;

Φοίβος Οικονομίδης: Πιστεύω πως είναι δύσκολο να ζήσει κανείς σαν συγγραφέας οπουδήποτε, και στην Ελλάδα ακόμα περισσότερο. Η αγορά είναι μικρή και το κράτος αδιαφορεί για τον σύγχρονο πολιτισμό. Δύσκολα ζει κάποιος αποκλειστικά από τα βιβλία του. Αλλά το να είσαι συγγραφέας είναι επάγγελμα που δεν περιορίζεται στα βιβλία.

Η Αθήνα είναι μία πόλη αρκετά σκληρή για έναν νέο αλλά μπορεί να γίνει όπως ξέρουμε και πολύ ενδιαφέρουσα. Εσύ γιατί την επέλεξες για να πεις την ιστορία σου; Ήταν απλά κάτι τυχαίο;

Φοίβος Οικονομίδης: Η Αθήνα είναι σκληρή και πανέμορφη και άσχημη και ετοιμόρροπη και αιώνια, είναι γεμάτη αντιφάσεις. Και είναι η πόλη μου. Εξαρχής όλες οι εικόνες που έφτιαχνα για το βιβλίο εντάσσονταν στο πλαίσιο της. Κι αυτό πριν καν ανακαλύψω τις γιακαράντες, που ανθίζουν και βάφουν τα πεζοδρόμια. Άπαξ και τις ανακάλυψα, και έδεσαν με την κεντρική ιδέα σχεδόν αυτόματα, η ιστορία ούτως ή άλλως δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει σε άλλη πόλη πέραν της Αθήνας με τις γιακαράντες της.

Ξέρουμε πως βρίσκεσαι μεταξύ Λονδίνου και Αθήνας, θα μπορούσες να μείνεις σε μία ξένη χώρα για πάντα;

Φοίβος Οικονομίδης: Θα μπορούσα, αλλά δεν θα το ήθελα.

Η γραφή σου είναι αρκετά αποστασιοποιημένη από διάφορες κακοτοπιές και απόλυτες απόψεις, είχα την εντύπωση όμως πως αυτό είναι και το στοιχείο που περιγράφει το στυλ σου. Σε φοβίζουν οι αλήθειες που μπορεί να σε πληγώσουν;

Φοίβος Οικονομίδης: Στις «Γιακαράντες» γράφω για τα πράγματα που κάνουμε ώστε να αποσπάσουμε την προσοχή μας από τις σκληρές αλήθειες. Οι οποίες περιμένουν εκεί, μπροστά στα μούτρα μας, δεν πετάγονται σαν ζόμπι να μας πληγώσουν όταν δεν το περιμένουμε. Δεν νομίζω πως αποστασιοποιούμαι όταν γράφω. Σκοπός μου είναι να γράψω ζωντανούς χαρακτήρες, και γι’ αυτό προσπαθώ να καταλάβω τους ανθρώπους. Και προσπαθώντας να καταλάβεις έναν άνθρωπο, όποιος κι αν είναι αυτός ο άνθρωπος, δεν μπορεί να μην ανακαλύψεις έστω μια μικρή ανθρώπινη χαραμάδα που να σου επιτρέπει να συνδεθείς μαζί του. Κι αν μπορείς να συνδεθείς μαζί του, ακόμα κι αν σιχαίνεσαι τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τον κόσμο, μπορείς να τον καταλάβεις. Νομίζω γράφουμε για να συνδεθούμε, όχι για να πάρουμε θέση. Ασχέτως του αν παίρνουμε θέση, με αυτά που γράφουμε.

Ποιοι είναι οι συγγραφείς που διαβάζεις αυτή την περίοδο;

Φοίβος Οικονομίδης: Πρόσφατα διάβασα το «Faith, Hope and Carnage» των Nick Cave και Sean O’Hagan, που μου φάνηκε καταπληκτικό.

Με το σινεμά ποια είναι η σχέση σου;

Φοίβος Οικονομίδης: Είναι ένα εντελώς διαφορετικό μέσο για το οποίο γράφω. Παρατηρώ όμως ότι η λογοτεχνία και το σενάριο αλληλοτροφοδοτούνται με πολύ όμορφο τρόπο.

Γράφεις κάτι νέο;

Φοίβος Οικονομίδης: Ναι!

Μήπως τελικά οι νέοι είναι λιγάκι υπερεκτιμημένοι; Αυτό το λέω από την άποψη πως όλοι στηρίζουν τους νέους πάντα σαν την απόλυτη αλήθεια, που από τη μία θεωρητικά θα έπρεπε να είναι, αλλά από την άλλη κάποιος συγγραφέας ή καλλιτέχνης χρειάζεται πολλά χρόνια τελικά για να βρει την πραγματική του φωνή…

Φοίβος Οικονομίδης: Δεν μπορείς να περιμένεις να βρεις την πραγματική σου φωνή πρώτα για να δημιουργήσεις, γιατί δεν θα την βρεις αν δεν ξεκινήσεις να φτιάχνεις πράγματα. Δεν μπορώ να καταλάβω πώς μπορεί μια ηλικιακή ομάδα να είναι υπερεκτιμημένη. Αν κάτι είναι υπερεκτιμημένο, είναι η ηλικία. Το πόσο νέος ή γέρος είναι κάποιος όταν δημιουργεί το οτιδήποτε. Το ότι οι νέοι δημιουργοί ακούγονται περισσότερο στα media, ακριβώς επειδή είναι νέοι, είναι ζήτημα μαρκετίστικο. Κι επομένως δεν μπορεί να σημαίνει τίποτα, ούτε για τους νέους, ούτε για τους μεγαλύτερους, ούτε για την τέχνη που οι μεν και οι δε δημιουργούν.