Η ταινία «Mary» του Netflix: Αντιδράσεις και πολιτικές αντιπαραθέσεις για τον ρόλο της Παναγίας

Η ταινία έχει δεχθεί επικρίσεις από δύο τουλάχιστον διαφορετικές πλευρές, οι οποίες δημιουργούν αντιφάσεις και εντάσεις, εξοργίζοντας τόσο τους υποστηρικτές της Παλαιστίνης όσο και τους πιστούς χριστιανούς, οι οποίοι εκφράζουν τη δυσαρέσκεια τους για διάφορους λόγους.

• Διαβάστε επίσης: «Εκατό Χρόνια Μοναξιάς»: Πώς το Netflix κατασκεύασε τη φανταστική πόλη Μακόντο

Ο ρόλος της Παναγίας ανατίθεται στην 22χρονη Ισραηλινή ηθοποιό και μοντέλο, Νόα Κοέν, η οποία, ωστόσο, έχει βρεθεί στο επίκεντρο αμφιλεγόμενων επιλογών και αντιδράσεων στο παρελθόν. Το 2022, η Κοέν είχε κατηγορηθεί για τη συμμετοχή της στην ταινία Silent Game, μια συμπαραγωγή Ισραήλ και Αζερμπαϊτζάν, η οποία είχε προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς η ταινία φέρεται να «ξέπλυνε» την εθνοκάθαρση 120.000 χριστιανών στο Αρτσάχ από το Αζερμπαϊτζάν.

Η επιλογή της Κοέν για τον ρόλο της Παναγίας δεν πέρασε απαρατήρητη, καθώς η εθνικότητά της έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Ντι Τζέι Καρούσο, σε δηλώσεις του εξήγησε ότι ήταν σημαντικό για την αυθεντικότητα της παραγωγής να επιλεγούν ηθοποιοί από το Ισραήλ, κάτι που προκάλεσε νέες αντιπαραθέσεις σε μια εποχή όπου οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή είναι σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.

Αντιδράσεις διατυπώθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με πολλούς χρήστες να κατακρίνουν την απόφαση αυτή, ειδικά εν μέσω της τρέχουσας σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης. Κάποιοι χρησιμοποίησαν την ευκαιρία για να αναδείξουν τις πολιτικές και ανθρωπιστικές συνθήκες της περιοχής και εξέφρασαν την απογοήτευσή τους από την επιλογή μιας Ισραηλινής ηθοποιού για τον ρόλο της Παναγίας.

Οι επικριτές υποστήριξαν ότι αυτή η επιλογή είναι βαθιά προσβλητική για τους Παλαιστίνιους, οι οποίοι ζουν υπό κατοχή και εκτοπισμένοι από τη γη τους, ενώ η ταινία, με την επιλογή της Ισραηλινής ηθοποιού, φαίνεται να ενισχύει μια «ευρωκεντρική» ισραηλινή ταυτότητα, παραβλέποντας την πραγματική ιστορία των Παλαιστινίων και τη διαγραφή τους από την επίσημη πολιτιστική αφήγηση.

Από την άλλη πλευρά, υπήρξαν και εκείνοι που υπερασπίστηκαν την εβραϊκή ταυτότητα του Ιησού και υποστήριξαν ότι η Μαρία δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως «Παλαιστίνια» με την έννοια του σύγχρονου πολιτικού όρου, καθώς ο όρος «Παλαιστίνιος» δεν υπήρχε κατά την εποχή της γέννησης του Ιησού. Σύμφωνα με αυτούς, η ταινία αποτελεί έναν επιπόλαιο αναχρονισμό, ο οποίος απομακρύνεται από τα πραγματικά ιστορικά δεδομένα και τις παραδοσιακές αναφορές της Αγίας Γραφής.

Αντιρρήσεις προέκυψαν και από την πλευρά των πιστών χριστιανών, οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν για τη παρουσίαση της σχέσης της Μαρίας με τον Ιωσήφ στην ταινία. Η ταινία προβάλλει τη σχέση τους με έναν τρόπο που ορισμένοι θεωρούν ότι απομακρύνεται από τη θρησκευτική παράδοση, παρουσιάζοντας τη Μαρία και τον Ιωσήφ με έναν λιγότερο «αγνό» τρόπο από αυτόν που συνήθως απεικονίζεται στις θρησκευτικές παραστάσεις.

Επιπλέον, υπάρχουν επικρίσεις για τις ιστορικές και θρησκευτικές ανακρίβειες της ταινίας, κάτι το οποίο είναι μάλλον αναπόφευκτο, δεδομένου ότι για τη ζωή της Μαρίας δεν υπάρχουν πολλά ιστορικά στοιχεία. Η Μαρία συχνά απεικονίζεται περισσότερο ως σύμβολο ή ως εικόνα παρά ως πραγματικό ιστορικό πρόσωπο, με τις περισσότερες αναφορές στην ίδια να περιορίζονται στην αφήγηση της γέννησης του Ιησού.

Η ταινία, παρ' όλες τις αντιδράσεις, προσφέρει μια πολύ σύγχρονη εκδοχή της Παναγίας, συνδυάζοντας το ιερό και το κοσμικό. Για παράδειγμα, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ παρουσιάζεται με ρέοντα γαλάζια ρούχα, κάτι που παραπέμπει σε έναν πιο μοντέρνο, σχεδόν εκκεντρικό χαρακτήρα, ενώ η ερμηνεία του Άντονι Χόπκινς ως Ηρώδης φαίνεται να ενσωματώνει στοιχεία από άλλους διάσημους ρόλους του ηθοποιού, όπως εκείνον του Χάνιμπαλ Λέκτερ και του Βασιλιά Λιρ.

Η ταινία καταλήγει με τη Μαρία να εκφράζει το μήνυμα ότι «η αγάπη θα σου κοστίσει ακριβά, η αγάπη θα τρυπήσει την καρδιά σου, αλλά στο τέλος, η αγάπη θα σώσει τον κόσμο». Αυτή η φράση, αν και μπορεί να φανεί κλισέ για τις παλαιότερες γενιές, φαίνεται να στοχεύει περισσότερο σε ένα νεαρότερο κοινό, προσφέροντας μια σύγχρονη και συναισθηματική εκδοχή του θρησκευτικού μηνύματος της ταινίας.