Bookreads: Ο Βαγγέλης Μαρινάκης παρατηρεί τους άλλους και γράφει τον δικό του «Ματαδόρ»

O Βαγγέλης Μαρινάκης μεγάλωσε στην Κόρινθο και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Πολιτική Επιστήμη και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Από το 2020 εργάζεται ως δημοσιογράφος στον ηλεκτρονικό και έντυπο Τύπο καλύπτοντας διεθνές και καλλιτεχνικό ρεπορτάζ. Το «Ματαδόρ» είναι το πρώτο του βιβλίο.

Λίγα λόγια για το «Ματαδόρ»

Τι σχέση έχει ένα από τα θεαματικότερα τεσσάρια του NBA με τον διασημότερο ταυρομάχο της σύγχρονης ιστορίας; Πώς διαπλέκονται μια μηχανή μικρού κυβισμού με έναν εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο τόνου στη Σικελία; Υπάρχει ιδανική γεωγραφία σώματος και ποιοι ανθρωπότυποι συνθέτουν την γεωγραφία χαρακτήρων της Αθήνας;

Σε αυτά τα πολύπλοκα ερωτήματα καλείται να απαντήσει το μυαλό του Νίκου Μαρκάτου, θρυμματισμένο από τον ήλιο, αγκιστρωμένο από τους αχινούς, καρφωμένο διαρκώς σε ένα παραλήρημα άδειο από μορφή αλλά γεμάτο από μνήμη.

Πάνω στην άσφαλτο, μέσα στα μεσογειακά νερά, σε μια έκταση οριοθετημένη από την Πελοπόννησο μέχρι τη Στερεά και από τα τουριστικά θέρετρα της Magna Grecia έως το οικιακό ταβάνι ο κεντρικός ήρωας του «Ματαδόρ» δεν διστάζει να υμνήσει, να δολοφονήσει νοερά, να αναμετρηθεί με τα γονικά συμπλέγματα εκείνου και της αλλόκοτης γυναικείας θεότητας, η οποία τον συνοδεύει βασανιστικά σε μια πόλη που εκποιείται και ξεφτίζει, μέρα τη μέρα.

• Διαβάστε επίσης: Bookreads: O Αχιλλέας ΙΙΙ «καταστρέφει» δημιουργικά τον κόσμο μέσα από τις λέξεις

Μια ιστορία τεκμήριο για την ύπαρξη μιας λεπτής, ενδιάμεσης ζώνης, εντός της οποίας κατοικούν και φλέγονται αναλογικοί άνθρωποι εν μέσω μιας ψηφιακής εποχής, την ίδια στιγμή που μεταέφηβοι «κόβουν» τον πόνο στα μηνίγγια με υπογλώσσια πραλίνα. Μια ιστορία για την αποθέωση και την κατάρρευση, για τη σάρκα του έρωτα και την ονείρωξη της ευτυχίας που αυτός παράγει.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνεντευξη με τον συγγραφέα Βαγγέλη Μαρινάκη;

Πόσο καιρό γράφεις και τι σε τράβηξε σε αυτό;

Βαγγέλης Μαρινάκης: Γράφω –πέραν της δημοσιογραφικής ιδιότητας- από τον Σεπτέμβρη του 2023, όταν άρχιζε να σχηματίζεται στο κεφάλι μου η ιδέα του Ματαδόρ. Την ώθηση την έδωσε η συνάντηση του προσωπικού βιώματος με τις ιστορίες τρίτων προσώπων –φίλων και μη- και το φόντο υπήρχε ήδη πρόσφατο, στην καυτή αυγουστιάτικη Αθήνα.

Μίλησε μας για το νέο σου βιβλίο, «Ματαδόρ».

Βαγγέλης Μαρινάκης: Το «Ματαδόρ» γεννήθηκε στη συνθήκη που περιέγραψα και αφορά την ιστορία ενός τύπου ονόματι Νίκος Μαρκάτος, ο οποίος βιώνει το ερωτικό πένθος εν μέσω μιας πρωτεύουσας που φλέγεται, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αφενός από την θλιβερή κανονικότητα των δασικών πυρκαγιών, αφετέρου από τον παρατεταμένο καύσωνα. Είναι μια ιστορία που αφορά έξι μέρες του Αυγούστου, όπως τις ζει ο ήρωάς μας, έχοντας παράλληλα το μυαλό του καρφωμένο στην αγαπημένη του και την κοινή τους ζωή. Και με όλες τις φυλές των ανθρώπων της μεγαλούπολης να παρελαύνουν μπροστά από τα μάτια του.

Πώς βλέπεις την λογοτεχνία στην Ελλάδα; Ποιοι Έλληνες συγγραφείς σου αρέσουν;

Βαγγέλης Μαρινάκης: Υπάρχουν ποιότητες που διατρέχουν διαφορετικές γενιές. Ο Θάνος Σταθόπουλος, ο Γιάννης Στίγκας, o Γιώργος Δομιανός, η Βίβιαν Στεργίου, ο Χρήστος Οικονόμου, η Ιωάννα Μπουραζοπούλου, ο Μάκης Μαλαφέκας είναι δημιουργοί στους οποίους αξίζει να σταθούμε. Το τελευταίο διάστημα επανέρχομαι σε δύο βιβλία συνομηλίκων μου: Την «Εποχή του Σιδήρου» του Βασίλη Στάμου και τις «Ιστορίες απ’ όλον τον κόσμο μου» της Παυλίνας Μάρβιν. Ο Κωστής Παπαγιώργης, ο Θωμάς Γκόρπας και ο Νίκος Καρούζος είναι οι αδυναμίες μου ως προς τους τεθνεώντες. Πάντως, όσο προχωράμε προς τη μεγάλη φόρμα γίνονται θεωρώ πιο ευδιάκριτες και οι αδυναμίες της λογοτεχνικής μας παράδοσης. Το ένα πρόβλημα είναι ο ρυθμός, το άλλο –μεγαλύτερο κατά τη γνώμη μου- είναι οι διάλογοι. Υπάρχει μια ανάγκη να δείξουμε πολλές φορές πιο σοβαροί από όσο είμαστε ή νομίζουμε πως είμαστε. Όμως ο συγγραφέας κρίνεται στην αλήθεια, όχι στην καλλιέπεια.

Τι σε εμπνέει για να γράψεις; Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείς;

Βαγγέλης Μαρινάκης: Ξεκινώ από μια προσωπική κατάσταση, καταγράφω τις πρώτες σκέψεις στο σημειωματάριο του κινητού ή τον υπολογιστή. Μετά, όταν φτάνει η ώρα της δεύτερης ανάγνωσης προσθέτω κομμάτια που έρχονται στην επιφάνεια λόγω εγρήγορσης. Το Ματαδόρ «βγήκε στη ζωή» μέσα από αυτή τη διαδικασία. Το βασικό εργαλείο πάντως είναι η παρατήρηση των άλλων. Από δικούς σου ανθρώπους μέχρι περαστικούς, γίνεσαι ένας δέκτης πληροφοριών που αφορούν τις κινήσεις, τις συνήθειες και τις συμπεριφορές των άλλων. Το τι υλικό θα κρατήσεις για ραφινάρισμα και το πώς θα το μεταφέρεις στο χαρτί είναι το επόμενο στοίχημα.

Τι θα άλλαζες στη ζωή σου στην Αθήνα; Τι σου αρέσει και τι όχι;

Βαγγέλης Μαρινάκης: Mου αρέσει ότι παραμένει μια πόλη ενδιαφέρουσα και ζωντανή από δραστηριότητες, με αρκετά όμορφα σημεία (η Σταδίου, η Φωκίωνος Νέγρη, ο λόφος Φιλοπάππου, η Πλάκα, ο λόφος Αρδηττού) να περπατήσεις. Δεν μου αρέσει που κομμάτια της πόλης έχουν μεταβληθεί σε τουριστικές ατραξιόν, δεν μου αρέσει το ελάχιστο πράσινο και ότι μια σειρά συμπολιτών μας (ανάπηροι, ηλικιωμένοι) είναι αποκλεισμένοι από τα στοιχειώδη της δημόσιας ζωής. Δεν μου αρέσουν τα ασφυκτικά γεμάτα ΜΜΜ και τα στενά πεζοδρόμια.
Αν μπορούσα να αλλάξω κάτι θα ήταν το ζήτημα της διαμονής στο κέντρο. Χαμηλού κόστους δημοτικές κατοικίες για νέους και αξιοπρεπείς δομές φιλοξενίας για άστεγους και μετανάστες. Να ποια θα έπρεπε να είναι η προτεραιότητά μας. Και περισσότερα δέντρα φυσικά.

Πόσο συνδέεται η δουλειά σου σαν κειμενογράφος με τη συγγραφή;

Βαγγέλης Μαρινάκης: Αρκετά. Η επαφή με την ειδησεογραφία σε γεμίζει πληροφορίες και η δουλειά του δημοσιογράφου τέμνεται με τη συγγραφή στο κακό αλλά απαραίτητο χούι να παρατηρείς τον κόσμο και τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Υπάρχει βέβαια και η ανάγκη να διαχωριστούν οι δύο ιδιότητες. Πρέπει όταν γράφεις να αποκαθάρεις τη γραφή σου από τις διαπιστώσεις και τις συμβάσεις που γεννά το δημοσιογραφικό επάγγελμα.

Σινεμά βλέπεις; Σε επηρεάζει στο γράψιμο μία ταινία που μπορεί να δεις;

Βαγγέλης Μαρινάκης: Ναι και ναι. Αγαπώ τον κινηματογράφο και όπως θα διαπιστώσει κανείς διαβάζοντας το βιβλίο υπάρχει μια αίσθηση μιας κάμερας που καταγράφει, είτε το σώμα μιας γυναίκας, είτε το σώμα της πόλης. Θα βρει πιστεύω στο βιβλίο και μια εικονοποιία που μαρτυρά ότι σκέφτομαι μέσα από εικόνες, ακριβώς για να τις μετασχηματίσω στην πορεία σε λέξεις.

Τι συμβουλή θα έδινες σε έναν συγγραφέα που ξεκινάει τώρα;

Βαγγέλης Μαρινάκης: Να ζητήσει την γνώμη ανθρώπων που ξέρουν από βιβλίο. Δεν αναφέρομαι απαραίτητα σε συγγραφείς ή δημοσιογράφους αλλά και σε βιβλιοπώλες και αναγνώστες (στην Ελλάδα υποτιμούμε πόσο αξίζει να είσαι καλός αναγνώστης). Να μην φοβηθεί περάσει το τελικό σώμα του κειμένου από δομική επιμέλεια, ο ορθογραφικός και συντακτικός έλεγχος δεν αρκεί. Τέλος, να επιστρατεύσει όσο coolness διαθέτει. Το ζητούμενο δεν είναι να γράψεις ένα αριστούργημα με το καλημέρα (που κι αυτό δημιουργεί προσδοκίες που μπορεί να σε συνθλίψουν) αλλά να καταθέσεις κάτι αληθινό και ενδιαφέρον.

Μπορεί τελικά ένας συγγραφέας να ζήσει από τα βιβλία του στην Ελλάδα; Οι εκδότες μπορεί να είναι πολλοί αλλά οι περισσότεροι δεν πληρώνουν ή έστω δεν έχουν να πληρώσουν τους συγγραφείς όπως πρέπει.

Βαγγέλης Μαρινάκης: Καθότι εντελώς νέος στον χώρο θα δώσω μια απάντηση περισσότερο βασισμένη στις εντυπώσεις μου παρά σε κάποια στέρεα γνώση της αγοράς του βιβλίου. Μάλλον όχι, δεν μπορείς να ζήσεις από τα βιβλία σου, εκτός αν ανταποκρίνεσαι σε ένα συγκεκριμένο είδος λογοτεχνίας που ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες ή αν έχεις την χαρά να τα δεις να ακολουθούν τον δρόμο της μεταφοράς στον κινηματογράφο ή την τηλεόραση. Έχω επίσης την εντύπωση πως το πρόβλημα του πώς πληρώνουν οι εκδότες αφορά - εκτός από τους ίδιους - και το πώς λειτουργούν οι αλυσίδες βιβλιοπωλείων, πόσο τακτικά καταβάλλονται στους οίκους τα έσοδα και κατ’ επέκταση στους δημιουργούς.

Γιατί να διαβάσει κάποιος λογοτεχνία όταν πλέον μπορεί να κάνει τόσα άλλα πράγματα στο ίντερνετ;

Βαγγέλης Μαρινάκης: Γιατί το να φτιάξεις εικόνες με βάση το χαρτί είναι πολύ πιο δημιουργικό, απελευθρωτικό και παιχνιδιάρικο από το να «παραλάβεις» έτοιμο υλικό από την οθόνη.

Ετοιμάζεις κάτι νέο;

Βαγγέλης Μαρινάκης: Υπάρχουν ιδέες για επιμέρους ιστορίες αλλά και για ένα θεατρικό έργο. Αλλά μόνο σαν ιδέες που έχουν προχωρήσει ελάχιστα στο χαρτί. Προς το παρόν όλη η προσοχή μου είναι στραμμένη στο «Ματαδόρ» και τις παρενέργειές του.