Ο Χρήστος Ανδριανόπουλος σκηνοθετεί τους κύκλους της ζωής και του θανάτου

Ο κινηματογράφος και το ντοκιμαντέρ πολλές φορές μας έχουν χαρίσει πολλά κλασικά έργα από μεγάλους δημιουργούς. Το μέλλον όμως είναι εδώ και στηρίζεται πλέον στους νέους δημιουργούς οι οποίοι κάνουν αισθητή την παρουσία τους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. ‘Ενας από αυτούς είναι και ο Χρήστος Ανδριανόπουλος.

Ο Χρήστος Ανδριανόπουλος παρουσιάζει στο φετινό Beyond Borders την ταινία με τίτλο «Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα», ένα προσωπικό του ντοκιμαντέρ όπως λέει, αφού πρωταγωνίστρια είναι η γιαγιά του η Νότα και ο δεύτερος άντρας της, ο Ηλίας, με τον οποίο ο ίδιος μεγάλωσε και γνώρισε ως παππού του.

Ετσι λοιπόν, τα Χριστούγεννα του 2020, κατά τη διάρκεια της δεύτερης καραντίνας, αποφάσισε να μείνει μαζί τους για λίγες μέρες και να κινηματογραφεί στιγμές από τη ζωή τους. Γυρίσματα που συνέχισε να κάνει με τακτικές επισκέψεις στο σπίτι τους και τα οποία ολοκληρώθηκαν λίγους μήνες πριν.

Ο Χρήστος Αδριανόπουλος γεννήθηκε το 1996 στην Αθήνα. Το 2014 μετακόμισε στην Νέα Υόρκη που σπούδασε στο SUNY Purchase, κινηματογράφο. Σ’ αυτά τα 4 χρόνια φοίτησης γύρισε 4 μικρού μήκους ταινίες, από τις οποίες οι 3 είναι τελειωμένες και η μια βρισκεται στην διαδικασια του μοντάζ. Το 2019 κέρδισε έναν διαγωνισμό και πήγε να γυρίσει μια ταινία στο Μπενίν, της Αφρικής. Τον Ιούνιο του 2020 αποφοίτησε και γύρισε στην Ελλάδα όπου και μένει. Η τελευταία του ταινία “Η Μεγάλη Ντομάτα” έκανε πρεμιέρα στο διαγωνιστικό μικρού μήκους του Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη με τον Χρήστο Ανδριανόπουλο:

Πόσο καιρό ασχολείσαι με την σκηνοθεσία και τι σε τράβηξε σε αυτήν;

Χρήστος Ανδριανόπουλος: Η ιδέα της σκηνοθεσίας γεννήθηκε στις τελευταίες τάξης του λυκείου. Όταν τελείωσα το σχολείο πήγα και βρήκα τη μητέρα μου στην αμερική και συγκεκριμένα στη νέα υόρκη. Τον πρώτο χρόνο, εμένα με τη μητέρα μου και αναζητούσα με το τι θα ασχοληθώ. Ξεκίνησα με τη φωτογραφία επειδή θεωρούσα ότι ήταν ένα πιο προσβάσιμο μέσο σε σχέση με το βίντεο. Η ζωή όμως τα έφερε έτσι που βρέθηκα με μία κάμερα στα χέρια να τραβάω τη μητέρα μου -διαγνωσμένη με καρκίνο- να ξυρίζει τα μαλλιά της. Αυτή ήταν και η πρώτη φορά που έπιασα κάμερα για να τραβήξω βίντεο. Με αυτήν τη μικρή δημιουργία η ιδέα της σκηνοθεσίας μετουσιώθηκε σε όνειρο. Κατέληξα να σπουδάζω για 4 χρόνια στο SUNY Purchase μέχρι που γύρισα στην Ελλάδα. Στα τέλη του ίδιου χρόνου ξεκίνησα να τραβάω τη γιαγιά και τον παππού μου, που αργότερα αυτά τα πλάνα μπήκαν σε μία σειρά και δημιουργήθηκε το ντοκιμαντέρ “στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα”. Στην ουσία ξεκίνησαν να νιώθω σκηνοθέτης μετά από αυτην την ταινία μιας και την θεωρώ την πιο ολοκληρωμένη μου δουλειά.

Ποια θέματα σου τραβάνε το ενδιαφέρον συνήθως;

Χρήστος Ανδριανόπουλος: Έχω μία μικρή εμμονή με το θάνατο στις διάφορες μορφές που μπορεί να εξεταστεί. Είτε έχει να κάνει με το τέλος της ζωής ενός ανθρώπου είτε έχει να κάνει με έθιμα τα οποία χάνονται. Με ενδιαφέρει η αποτύπωση του τέλους και η δημιουργία ιστοριών που περιλαμβάνουν τους κύκλους της ζωής. Όλα αυτά μπορεί να αλλάξουν σε μία μέρα αλλά σίγουρα όλες οι δοκιμές σε ταινίες και οι σκέψεις που έχω κάνει, εμπεριέχουν και αυτά μέσα.

Η ταινία σου που διαγωνίζεται στο Beyond Borders έχει θέμα αρκετά σκληρό, όπως και οι εικόνες είναι σκληρές αλλά και τρυφερές την ίδια στιγμή, τι προσπάθησες να δείξεις με την ταινία;

Χρήστος Ανδριανόπουλος: Προσπάθησα να αποτυπώσω το τελευταίο στάδιο ενός ηλικιωμένου ζευγαριού με τρυφερό αλλά και σκληρο τρόπο όπως είπες. Δεν με ενδιέφερε να ωραιοποιήσω την κατάσταση. Αυτό που κινηματογραφούσα είναι μία ωμή ματιά στη φθορά του μυαλού και του σώματος που για εμένα αυτή η ωμή μάτια καταλήγει να είναι και μία γιορτή της ζωής- έτσι αισθάνομαι ότι πετυχαίνει αυτό το ντοκιμαντέρ.

Ποιοι σκηνοθέτες σε έχουν επηρεάσει;

Χρήστος Ανδριανόπουλος: Υπάρχουν πολλοί σκηνοθέτες που με έχουν επηρεάσει αλλά για να είμαι σύντομος θα αναφερθώ σε δύο. Ο Αμπάς Κιαροσταμι είναι σίγουρα το πρώτο άτομο το οποίο σκέφτομαι όταν μου γίνεται αυτή η ερώτηση. Ήταν ο πρώτος που με μύησε στον κόσμο της ποίησης και της απλότητας στο σινεμά. Αισθάνεσαι ότι βλέπεις ένα όνειρο όταν βλέπεις τις ταινίες του. Ο λόγος όμως που τον εκτιμώ, πέρα από τις εικόνες και όλα αυτά που έχει προσφέρει, είναι επειδή δημιουργεί ταινίες με τόσο περίπλοκα και πολυδιάστατα θέματα όμως ο τρόπος που σερβίρονται στο θεατή είναι σαν ένας απαλός άνεμος. Κανένας σκηνοθέτης δεν με έχει συγκινήσει ψυχικά όσο αυτός. Για το δεύτερο άτομο που θα αναφερθω έχω δει μόνο μία ταινία της, η οποία όμως με στιγμάτισε. Αναφέρομαι στην Jumana Manna και στην ταινία της Foragers(2022). To Foragers είναι ένα ντοκιμαντέρ με στοιχεία μυθοπλασίας που αφοσιώνεται γύρω από δύο φυτά το za'atar και το akkoub και τους διάφορους νόμους που επιβάλει το Ισραήλ σε Παλαιστίνιους που μαζεύουν το za'atar και το akkoub. Μέσα από τα φυτά καταφέρνει να κριτικάρει το αποικιοκρατικό κράτος του Ισραήλ και την προσπάθεια του να εξαφανίσει την σύνδεση των Παλαιστινίων από την γη τους. Οι ταινίες που αφοσιωνονται σε κάτι μικρό όπως είναι ένα φυτό για να ξεδιπλώσουν κάτι τόσο περίπλοκο, θα είναι μια μόνιμη επιρροή μου. Ταυτόχρονα η μίξη μυθοπλασίας με ντοκιμαντέρ έτσι ώστε να ενισχυθεί η αλήθεια, είναι μια τεχνική που μ’ αρεσει πολύ, μιας και σου επιτρέπει το παιχνίδι με την φόρμα ( όπως έκανε και ο Κιαροσταμι στο Close-up(1990).) Το Foragers είναι ένα ντοκιμαντέρ που προτείνω σε όλα τα άτομα που δεν το έχουν δει. Δείχνει και τις πιο αθόρυβες αλλά εξίσου βίαιες πρακτικές που ασκεί το κράτος του Ισραήλ στην προσπάθεια τους να εξαφανίσουν τους Παλαιστίνιους. Είναι από τα ντοκιμαντέρ που καταφέρνει να ενώνει τις φωνές και να φωνάξουν δυνατά ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΊΝΗ.

Πιστεύεις πως ένας σκηνοθέτης στην Ελλάδα μπορεί να ζήσει από αυτό που κάνει;

Χρήστος Ανδριανόπουλος: Η ζωή στην Ελλάδα με ότι και να ασχολείσαι είναι δύσκολη. Από την εμπειρία που έχω, σίγουρα δεν γίνεται να ζήσεις σκηνοθετώντας μόνο. Πρέπει να είσαι παντού και να κάνεις διάφορες δουλειές. Το χειρότερο είναι ότι το μέλλον δείχνει εξίσου δύσκολο.

Ετοιμάζεις κάτι νέο;

Χρήστος Ανδριανόπουλος: Ναι, ετοιμάζω ένα καινούργιο ντοκιμαντέρ που πριν λίγες μέρες πήρε χρηματοδότηση από το ΕΚΚ για την υλοποίηση της έρευνας. Έχει να κάνει με θεματικές που προανέφερα αλλά δεν θέλω να μιλήσω για αυτό μιας και είναι νωρίς ακόμη.

Ποιο είναι το πιο δύσκολο πράγμα όταν γυρνάς μία τέτοιου είδους ταινία όπως «Στον ουρανό του τίποτα με τα ελάχιστα»;

Χρήστος Ανδριανόπουλος: Πιστεύω το πιο δύσκολο κομμάτι σε ένα ντοκιμαντέρ είναι η εμπιστοσύνη που χτίζεις με τους χαρακτήρες. Εγώ ήμουν τυχερός επειδή ήταν ο παππούς και η γιαγιά μου οπότε δεν υπήρχε θέμα εμπιστοσύνης. Μπήκαμε κατευθείαν στα βαθιά. Αυτό που με δυσκόλεψε είχε να κάνει με το πώς εγώ θα παρουσιάσω τη φθορά αυτών των δύο ανθρώπων με σεβασμο. Προσπάθησα να τους δείξω με έναν τρόπο που ήξερα ότι θα ήταν εντάξει με αυτό. Στην πραγματικότητα όμως δεν ξέρω πως θα ένιωθαν. Ο παππούς μου πέθανε πριν το τελειώσω και η γιαγιά μου δεν ήταν σε θέση να το δει. Είναι μια μάχη με τον εαυτό μου αν θα τους άρεσε ή όχι. Δεν έχω κάποια απάντηση και δεν την περιμένω. Είμαι χαρούμενος επειδή κάναμε κάτι μαζί και η δική μου ματιά έχει αγάπη και σεβασμό.

Φοβάσαι το θάνατο; Είναι η εικόνα τελικά ο θάνατος της ίδιας της ζωής; Είναι ο κινηματογράφος μία ουτοπία που δεν θα φτάσουμε ποτέ μέσα μας;

Χρήστος Ανδριανόπουλος: Σίγουρα τον σκέφτομαι συχνά και σίγουρα τον φοβάμαι. Όπως πιστεύω ότι όλοι μας φοβόμαστε να πεθάνουμε. Μπορεί να μην είναι κάτι που σκεφτόμαστε κάθε μέρα αλλά για το αναπάντεχο του θανάτου κανείς δεν είναι προετοιμασμένος όσο στωικός και να είσαι. Εγώ βλέπω την εικόνα ως το ελιξήριο για να κάνεις αθάνατους αυτούς που τραβάς. Με μία τέτοια σκέψη σηκωσα την κάμερα οπότε με την ίδια θα συνεχίσω. Σαφώς είναι μία ουτοπία. Η ζωή είναι πολύ πιο μεγάλη και περίπλοκη για να χωρέσει σε μία οθόνη. Η ζωή μας έχει και κινηματογραφικές στιγμές, δεν είναι όλη ετσι. Για μένα ο κινηματογράφος μας φανερώνει τον κόσμο των ονείρων που και αυτός κρύβει μια ουτοπία. Σε σχέση με την δικιά μου ταινία, προσπάθησα να δημιουργήσω κάτι που μιμείται την ζωή. Αλλά όσο και να προσπαθείς για το ρεαλιστικό, πάντα θα βγαίνει κάτι ονειρικό. Είναι η φύση του κινηματογράφου.