Ανασκαφή Φιλίππων: Στο φως κεφαλή αγάλματος του θεού Απόλλωνα
Η κεφαλή αγάλματος του Απόλλωνα που βρέθηκε στην ανασκαφή στους Φιλίππους.
Υπουργείο ΠολιτισμούH ανακάλυψη μιας ωραίας κεφαλής αγάλματος του 2ου ή αρχών του 3ου αι. μ.Χ. είναι μεταξύ των ευρημάτων που ξεχώρισαν στην ανασκαφική έρευνα που πραγματοποιεί η ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στους Φιλίππους.
Η κεφαλή «που ανήκει σε μορφή αγένειου ανδρός με πλούσια κόμη την οποία επιστέφει ένα στεφάνι από φύλλα δάφνης» «φαίνεται πως ανήκει σε άγαλμα του θεού Απόλλωνα».
Την ανασκαφική έρευνα στους Φιλίππους, η οποία ολοκληρώθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο πραγματοποίησε η ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, υπό την διεύθυνση της καθηγήτριας Βυζαντινής Αρχαιολογίας Ναταλίας Πούλου και με άμεσους συνεργάτες τον επίκουρο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Αναστάσιο Τάντση και τον ομότιμο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Αριστοτέλη Μέντζο.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του υπουργείου Πολιτισμού, φέτος η ανασκαφή συνεχίστηκε ανατολικά της νότιας κύριας οδού (decumanus) στο σημείο που συναντά τον βόρειο άξονα της πόλης (τη λεγόμενη «Εγνατία»). Αποκαλύφθηκε η συνέχεια του μαρμαροστρωμένου δρόμου, στην επιφάνεια του όπου εντοπίστηκε νόμισμα (χάλκινος φόλλις) του αυτοκράτορα Λέοντος Στ' (886-912), στοιχείο που βοηθά να προσδιοριστεί η διάρκεια χρήσης του δρόμου. Στο σημείο σύγκλισης των δύο οδών φαίνεται να διαμορφώνεται μία διεύρυνση (πλατεία) στην οποία κυριαρχεί ένα πλούσια διακοσμημένο οικοδόμημα. Τα στοιχεία της περσινής ανασκαφής οδήγησαν στη διατύπωση της υπόθεσης ότι επρόκειτο για μία κρήνη. Τα ευρήματα της φετινής έρευνας επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή και βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του σχήματος και της λειτουργία της.
Η έρευνα του 2022 έφερε στο φως τμήμα του πλούσιου διακόσμου της κρήνης με εντυπωσιακότερο το άγαλμα που εικονίζει τον Ηρακλή αγένειο με νεανικό σώμα.
Το άγαλμα του Ηρακλή αγένειου με νεανικό σώμα
Υπουργείο ΠολιτισμούΗ πρόσφατη ανασκαφική έρευνα (2023) αποκάλυψε την κεφαλή άλλου αγάλματος: ανήκει σε μορφή αγένειου ανδρός με πλούσια κόμη την οποία επιστέφει ένα στεφάνι από φύλλα δάφνης. Η ωραία αυτή κεφαλή φαίνεται πως ανήκει σε άγαλμα του θεού Απόλλωνα. Όπως και το άγαλμα του Ηρακλή χρονολογείται κατά τον 2ο ή αρχές του 3ου αι. μ.Χ. και πιθανώς κοσμούσε την κρήνη, η οποία έλαβε την τελική της μορφή κατά τον 8ο έως τον 9ο αιώνα.
Γνωρίζουμε από τις πηγές αλλά και από τα αρχαιολογικά δεδομένα ότι στην Κωνσταντινούπολη αγάλματα κλασικής και ρωμαϊκής περιόδου κοσμούσαν κτήρια και χώρους δημόσιας χρήσης έως την ύστερη βυζαντινή περίοδο. Το εύρημα αυτό ενισχύει την υπόθεση που είχαμε διατυπώσει το 2022 σχετικά με τον τρόπο διακόσμησης των δημόσιων χώρων στις σημαντικές πόλεις της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μεταξύ των οποίων και οι Φίλιπποι, προσθέτει η ίδια ανακοίνωση.
Στην ανασκαφή έλαβαν μέρος δεκαπέντε (15) φοιτητές του ΑΠΘ (11 προπτυχιακοί, 2 μεταπτυχιακοί και 2 υποψήφιοι διδάκτορες). Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από τον τακτικό προϋπολογισμό και την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ. Η ανασκαφή θα συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά.