Νέο βιβλίο καταρρίπτει τον μεγαλύτερο μύθο για τη Μαρία Κάλλας

Αν και γεννήθηκε πριν από εκατό χρόνια, η Μαρία Κάλλας παραμένει η κλασική τραγουδίστρια με τις περισσότερες πωλήσεις όλων των εποχών. Έχουν γραφτεί άπειρα βιβλία για τη ζωή της, και όλα λένε το ίδιο: «Ω, η Μαρία Κάλλας, τέτοιο ταλέντο, αλλά τι τραγωδία». Και όλα αυτά επειδή την Κάλλας την άφησε ένας άντρας.

Το 1968, ο επί εννιά χρόνια εραστής της τραγουδίστριας, ο «Χρυσός Έλληνας» εφοπλιστής Αριστοτέλης Ωνάσης, διέλυσε τη σχέση του μαζί της για να παντρευτεί την πρώην πρώτη κυρία Ζακλίν Κένεντι. Η ιστορία της Κάλλας, όπως και η ιστορία των ρομαντικών έργων της όπερας στα οποία πρωταγωνίστησε, λέει ότι προδόθηκε από τον άντρα που αγαπούσε, ότι ξεκίνησε η παρακμή της και κατέληξε στον θάνατό της οκτώ χρόνια αργότερα.

• Διαβάστε επίσης: Οι 5 ηχογραφήσεις της Μαρίας Κάλλας που πρέπει να ακούσετε οπωσδήποτε

Η «μοίρα» των μεγάλων καλλιτεχνών

Η Κάλλας δεν είναι μόνη που μυθοποιείται ως η μεγάλη τραγουδίστρια που πεθαίνει δυστυχισμένη και μόνη: Τζούντι Γκάρλαντ, Έντιθ Πιάφ, Μπίλι Χόλιντεϊ, Τζάνις Τζόπλιν, Έιμι Γουάινχαουζ, η λίστα συνεχίζεται. Φαίνεται ότι υπάρχει κάτι ακαταμάχητο στην ιδέα ότι μια γυναίκα με τεράστιο ταλέντο πρέπει να σταυρωθεί από την επιτυχία της, ότι δεν έχει δικαίωμα να περιμένει να ζήσει μια ευτυχισμένη και ολοκληρωμένη ζωή. Με την Κάλλας, όπως και με τη Γκάρλαντ, η έμφαση είναι πάντα στην... κατρακύλα και ποτέ στην ένδοξη ακμή. Η Ρενέ Ζελβέγκερ κέρδισε Όσκαρ για την ερμηνεία της Γκάρλαντ στο τέλος της καριέρας της, ενώ η Αντζελίνα Τζολί πρόκειται να πρωταγωνιστήσει ως Κάλλας στην επερχόμενη ταινία «Maria», που διηγείται τις τελευταίες μέρες της τραγουδίστριας στο Παρίσι της δεκαετίας του 1970, όπου πέθανε από καρδιακή προσβολή.

Αυτό ήταν το είδος της παρατήρησης που εδραίωσε τη φήμη της ως «ντίβας». Η Κάλλας ήταν διάσημη για τις περισσότερες και πιο έντονες πρόβες από οποιονδήποτε άλλον, προς ενόχληση των άλλων τραγουδιστών της, οι οποίοι δυσανασχετούσαν με τις απαιτήσεις που τους έθετε. «Είμαι τόσο απαιτητική όσο χρειάζεται για να πετύχω την τελειότητα», ήταν η απάντησή της. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς έναν άνδρα καλλιτέχνη του βεληνεκούς της να πρέπει να δικαιολογήσει την αναζήτησή του για το τέλειο.

Η απώλεια της φωνής της

Το χειρότερο πράγμα που συνέβη στην Κάλλας δεν ήταν το τέλος της σχέσης της με τον Ωνάση, αλλά η απώλεια της φωνής της. Ήταν αναπόφευκτο, φυσικά: οι τραγουδιστές της όπερας είναι, κατά κάποιον τρόπο, οι αθλητές της μουσικής και μπορούν να συνεχίσουν μόνο μέχρι να τους προδώσει το σώμα τους.

Όμως η Κάλλας άρχισε να παρατηρεί τις αλλαγές στη φωνή της ήδη από τα 30 της, ενώ θα μπορούσε να έχει τουλάχιστον άλλη μια δεκαετία ερμηνειών.

Η πρόωρη απώλεια της φωνής της αποδόθηκε από ορισμένους κριτικούς στο βάρος που έχασε το 1954, όταν προετοιμαζόταν για την καθοριστική της ερμηνεία ως Violetta στην Traviata, σε σκηνοθεσία Luchino Visconti. Αλλά αυτή η απώλεια βάρους δεν ήταν αποτέλεσμα αυτοκαταστροφικών ορμών – η Κάλλας τα έχασε επειδή ήθελε να είναι πειστική στη σκηνή ως γυναίκα που πεθαίνει από αρρώστια. Και δεδομένου του πόσο προσεκτική ήταν για να προστατεύσει τη φωνή της από τον καπνό, τον κλιματισμό ή οποιοδήποτε άλλο στρεσογόνο παράγοντα, είναι αδιανόητο να το έκανε αν πίστευε ότι θα έβλαπτε το μεγαλύτερο δώρο που της είχε χαρίσει η φύση.

Ο μύθος αυτός επιμένει λόγω της επιθυμίας να πιστεύουμε ότι οι μεγάλες γυναίκες καλλιτέχνες είναι αυτοκαταστροφικές. Δεν συνέβη όμως αυτό με την Κάλλας. Σήμερα, οι τραγουδιστές της όπερας προσέχουν πολύ να προστατεύουν τις φωνές τους περιορίζοντας τις εμφανίσεις τους τα πρώτα χρόνια – αλλά επειδή η Κάλλας ήταν τόσο ταλαντούχα μπορούσε και τραγουδούσε τα πάντα. Στις αρχές των 20 της τραγούδησε Wagner και Bellini την ίδια εβδομάδα στη Βενετία, που είναι το μουσικό ισοδύναμο του τρεξίματος ενός μαραθωνίου και των 100 μέτρων με εμπόδια. Δεν είναι περίεργο που η φωνή της φθείρεται πριν την ώρα της.

Αλλά ακόμα και χωρίς το γεγονός ότι έχασε τη φωνή της πρόωρα, η ιδέα ότι η Κάλλας, μια γυναίκα που μαχόταν όλη της τη ζωή, απλά κατέρρευσε όταν την πρόδωσε ο άντρας που αγαπούσε είναι παράλογη. Στα χρόνια μετά τον χωρισμό πρωταγωνίστησε σε μια ταινία σε σκηνοθεσία Παζολίνι, έκανε μια εξαιρετικά επιτυχημένη παγκόσμια περιοδεία συναυλιών και έδωσε μαθήματα στο κορυφαίο ωδείο παραστατικών τεχνών της Νέας Υόρκης, τη σχολή Juilliard.

Η Κάλλας εγκατέλειψε την καριέρα της για λογαριασμό του Ωνάση; Μάλλον όχι.

Ωστόσο, παρόλο που η καριέρα της ήταν σύντομη, πέτυχε ένα εκπληκτικό ρεκόρ. Μετά από αυτήν, ο κόσμος της μουσικής πέρασε από το στυλ της όπερας «park and bark», όπου οι τραγουδιστές έπαιζαν ακίνητοι. Ήταν μια τραγουδίστρια της όπερας που έγινε παγκοσμίως γνωστή για τη φωνή της και για τη δύναμη της υποκριτικής της. Το στυλ της την έκανε ένα fashion icon που εμπνέει ακόμα και σήμερα.

Το βιβλίο «Diva» της Daisy Goodwin κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Head of Zeus κι εκεί μπορείτε να διαβάσετε πιο αναλυτικά την ιστορία της μεγάλης ντίβας.