Συντήρηση και αποκατάσταση στον Ναό Αγίου Αθανασίου Ρουμ στον Παλαμά Καρδίτσας

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Σε συνέχεια της αυτοψίας που πραγματοποιήσαμε στον Ναό Αγίου Αθανασίου του Ρουμ στον Παλαμά, αμέσως μετά την καταστροφική καταιγίδα ''Ντάνιελ'', η οποία προκάλεσε ζημιές και στο ναό, παρακολουθήσαμε συστηματικά τη συμπεριφορά του μνημείου και προχωρήσαμε άμεσα στην επικαιροποίηση των μελετών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της υγρασίας λόγω των υδάτων που εισήλθαν στο μνημείο, αλλά και άλλων χρονιζόντων προβλημάτων. Στο πλαίσιο αυτό, αλλά και της προτεραιότητας που έχουμε δώσει -στο πλαίσιο του κυβερνητικού σχεδίου- για την αποκατάσταση των βλαβών σε πληγέντα μνημεία της Θεσσαλίας, προχωρούμε σε επεμβάσεις αποκατάστασης και συντήρησης του ναού του Αγίου Αθανασίου. Με τις προτεινόμενες επεμβάσεις αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά τα προβλήματα του κτηρίου, ενώ προστατεύονται και αναδεικνύονται οι τοιχογραφίες του ναού».

Ο ναός βρίσκεται σε χρήση, και υπό διαρκή συντήρηση. Έχουν γίνει αρκετές επεμβάσεις αποκατάστασης και ενίσχυσης του φέροντος οργανισμό του σε συνέχεια παλαιότερων σεισμικών φαινομένων, ενώ ο τελευταίος μεγάλος σεισμός, το 2021, μεγέθους 6,3R, δεν φαίνεται να δημιούργησε σοβαρές βλάβες στα φέροντα στοιχεία του κτηρίου. Η κύρια εικόνα παθολογίας του έγκειται σε αυτή της υγρασίας τόσο της ανερχόμενης όσο και αυτής σε ψηλότερα σημεία από τοπικές αστοχίες, ελλείψει υδρορροών, καθώς και σε παλαιότερες βλάβες.

Το μνημείο χρονολογείται στο τέλος του 18ου αιώνα και αποτελεί μοναδικό δείγμα της αρχιτεκτονικής της περιόδου αυτής στην περιοχή. Αποτελείται από τον κυρίως ναό, σταυροειδή εγγεγραμμένο με τρούλο, τετρακιόνιο τρουλωτό νάρθηκα-γυναικωνίτη, ενώ περιβάλλεται από τοξωτή στοά στη νοτιοδυτική πλευρά. Ο κυρίως ναός είναι κατάγραφος με αξιόλογες τοιχογραφίες που χρονολογούνται στην περίοδο 1811-1835, ενώ αυτές στον Νάρθηκα στην περίοδο 1892-1896.

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ο οικισμός διαρθρώνονταν σε τρεις μαχαλάδες (ενορίες): α) τον Χαντακλί - Παλαμά, με κέντρο τον Άγιο Αθανάσιο (πριν το 1836), β) τον Καραμπερ - Παλαμά, με κέντρο τον Άγιο Χαράλαμπο (1836) και γ) τον Ρουμ - Παλαμά με κέντρο τον Ναό του Αγίου Αθανασίου Αλεξανδρείας (Ρουμ). Η ονομασία Ρουμ (ρωμαίικος) υπονοεί την υπεροχή του ελληνικού στοιχείου στο μαχαλά. Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του οικισμού. Σύμφωνα με επιγραφή επάνω από τη βόρεια είσοδό του, ολοκληρώθηκε το 1811, ενώ σύμφωνα με άλλη επιγραφή, επάνω από τη νότια είσοδο του ναού, ανακαινίσθηκε το 1810, γεγονός που υποδηλώνει ότι πιθανώς στη θέση του προϋπήρχε παλαιότερος ναός.