Αυτά είναι τα πέντε αριστουργηματικά film noir που αξίζει να δεις μια φορά στη ζωή σου

Το film noir είναι ένα αγαπημένο είδος κινηματογράφου που μπορεί να μην είναι για όλους, σίγουρα όμως έχει δώσει πολλά στο σινεμά και χωρίς αυτό πολλά θα ήταν διαφορετικά σήμερα.

Όταν ο William Riley Burnett έγραφε το «Το Τέλος Της Διαδρομής» την δεκαετία του ’40 κάπου μέσα στο ομιχλώδες Χόλυγουντ, ποτέ δεν είχε φανταστεί πόσο θα επηρέαζε η δουλειά του στη σελίδα έναν ολόκληρο κόσμο μετά από σχεδόν πενήντα χρόνια αργότερα.

Το film noir είναι κινηματογραφικός όρος που χρησιμοποιείται κυρίως για να ορίσει ένα συγκεκριμένο στυλ σε αστυνομικές ταινίες του Χόλιγουντ που δίνουν έμφαση στον κυνισμό των χαρακτήρων και τα συναισθηματικά ή ερωτικά τους κίνητρα.

Δεν ήταν όμως από πάντα μόνο κινηματογραφικό. Κυρίως άρχισε με την λογοτεχνία από την δεκαετία του ’20 στην Αμερική.

To film noir δεν είναι απλά ένα είδος κινηματογράφου, είναι σχεδόν μία θρησκεία για τους φανατικούς του είδους, είναι ένας τρόπος ζωής και ένας κώδικας πιστεύω, όπως εκείνον των σαμουράι. Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά που δείχνουν πως μία ταινία είναι noir; Καπνοί από τσιγάρο, το «κλικ» από το πιστόλι που οπλίζει, μυρωδιά φθηνού ουίσκι, μία μοιραία γυναίκα-αράχνη και πολλά βρώμικα λεφτά. Το noir αποτελεί ένα από τα πλέον συναρπαστικά και δημοφιλή είδη σινεμά.

Η κλασική περίοδος του film noir στις ΗΠΑ εκτείνεται από τις αρχές της δεκαετίας του '40 μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '50.

Διαλέξαμε πέντε ταινίες film noir, οι οποίες έχουν μείνει κλασικές μέσα στα χρόνια και που σίγουρα αξίζει να δεις μια φορά στη ζωή σου:

Rebecca (1940)

Το διαχρονικό γοτθικό μυθιστόρημα της Daphne du Maurier του 1938 έχει διασκευαστεί πολλές φορές κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, αλλά είναι η ταινία του 1940 που έκανε τη διαφορά. Ως η πρώτη αμερικάνικη ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ, η Ρεβέκκα αφηγείται την ιστορία μιας ανώνυμης νεαρής γυναίκας που, αφού παντρευτεί έναν μυστηριώδη πλούσιο άνδρα, μετακομίζει στο κτήμα του, το οποίο στοιχειώνεται από τις αναμνήσεις της εκλιπούσας γυναίκας του. Η κινηματογράφηση είναι σκοτεινή και στοιχειωμένη, τονίζοντας τον δυσοίωνο τόνο της ταινίας.

Με το χαρακτηριστικό στιλ του Χίτσκοκ, αυτό το ψυχολογικό θρίλερ εμβαθύνει στην τραγική ιστορία της αυτοκτονίας, της ζήλιας και της απιστίας.

The Third Man (1949)

Επιφανειακά, το The Third Man είναι μια κλασική ιστορία ενός συγγραφέα που λύνει τη δολοφονία του φίλου του. Η επιλογή να σκηνοθετηθεί η ταινία στη Βιέννη προσθέτει ένα υπέροχο στρώμα ατμόσφαιρας σε μια ταινία που φημίζεται ακριβώς γι' αυτό – Ο Τρίτος Άνθρωπος συχνά αποκαλείται μια από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, κερδίζοντας τη θέση του στη λίστα των καλύτερων με μεγάλη διαφορά. Τα γυρίσματα επί τόπου στη Βιέννη της δεκαετίας του 1940 επέτρεψαν ένα όμορφο, αν και σκληρό, σκηνικό μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κλασική ταινία που πρέπει να δεις.

Touch of Evil (1958)

Ο πρωταγωνιστής Charlton Heston και η σκηνοθεσία του Orson Welles είναι μόνο μερικά από τα πράγματα που έκαναν αυτή την ταινία να γίνει τελικά μια καλτ κλασική ταινία. Στην αρχή, οι κριτικοί και ακόμη και ο ίδιος ο Heston εξέφρασαν αμφιβολίες ότι θα απογειωνόταν εμπορικά, με κάτι που φαινόταν να είναι μια δύσκολη πλοκή σε συνδυασμό με μια τάση για στυλ έναντι της ουσίας. Ωστόσο, αυτό το στυλ πήρε κάποιους επαίνους, με ακόμη και τους κριτικούς να παραδέχονται πόσο καλή ήταν η ταινία.

Προστέθηκε στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου το 1993 και στη Λίστα Μεγάλων Ταινιών του Ρότζερ Έμπερτ το 1998, η ταινία, μετά από βόμβες, φυλετικές εντάσεις στα μεξικανικά σύνορα και κουτσούς αστυνομικούς, είναι ένα σπουδαίο κομμάτι της κινηματογραφικής ιστορίας που πρέπει να γνωρίζετε.

Sunset Blvd. (1950)

Το Sunset Boulevard (συχνά το βρίσκουμε και ως Sunset Blvd.), πήρε τρία Όσκαρ, έχει επαινεθεί ως μία από τις καλύτερες ταινίες που έγιναν ποτέ και σίγουρα αξίζει τη θέση της στα καλύτερα φιλμ νουάρ όλων των εποχών. Παρακολουθώντας την ταραχώδη, άρρωστη σχέση μεταξύ ενός μαχόμενου σεναριογράφου και μιας πρώην σταρ του βωβού κινηματογράφου, το Sunset Blvd. είναι ένα τεταμένο δράμα που παρουσιάζει μια κάθοδο στην τρέλα και, τελικά, στον φόνο.

The Maltese Falcon (1941)

Μια μεταφορά του ομώνυμου δημοφιλούς βιβλίου του συγγραφέα noir Ντάσιελ Χάμετ, Το Γεράκι της Μάλτας ήταν το απόλυτο παράδειγμα για το πως θα αναπτυχθεί το film noir. H υπόθεση ακολουθεί τον «σκληρό» ιδιωτικό ντετέκτιβ Sam Spade καθώς ξεκινά το κυνικό του ταξίδι για να ανακτήσει ένα ανεκτίμητο άγαλμα γερακιού. Αυτό που ακολουθεί είναι μια ιστορία εξαπάτησης, προδοσίας και δραματικών θανάτων.

Η ταινία γυρίστηκε σχολαστικά ακόμη και για τα σημερινά πρότυπα, και ο σκηνοθέτης πάλεψε να συμπεριλάβει υλικό ενάντια στον τότε ισχύοντα κώδικα κινηματογραφικής δημιουργίας Hays – όπως η άφθονη κατανάλωση αλκοόλ, στοιχείο το οποίο ένιωθε ότι «έδινε» βάρος στην αυθεντικότητα του χαρακτήρα. Ίσως η καλύτερη film noir ταινία όλων των εποχών.