Όταν η φωτογραφία παραμόρφωνε την αλήθεια, πριν το Photoshop

Μέσα σε ένα περιβάλλον τραυματισμένο από τον πόλεμο, μια ομάδα από φωτογράφους αποφάσισαν να πειραματιστούν με τα όρια της τέχνης τους.

Η avant-garde σκηνή της δεκαετίας του 1920 στην Πράγα, οι σουρεαλιστές στο Παρίσι και οι εκφραστές του κινήματος Neues Sehen της Γερμανίας μετέτρεψαν τη φωτογραφία σε μια παράξενη μορφή τέχνης που θόλωνε τα όρια του πραγματικού με το σουρεαλισμό.

Με όπλο τους τις νεότερες, μικρότερες κάμερες και την εμφάνιση του φιλμ σε λωρίδες κυλίνδρου τα κινήματα του βλέμματος αποφάσισαν να αντιταχθούν στην κλασική αποτύπωση της εικόνας, αναζητώντας νέες προοπτικές σε όλα όσα μπορούσε να απαθανατίσει ο φωτογραφικός φακός.

Ένα αιώνα περίπου μετά από τότε που οι μαέστροι της σουρεαλιστικής φωτογραφίας αναδείχθηκαν, η κληρονομιά και το έργο τους εξακολουθούν να εντυπωσιάζουν και να απαιτούν την μελέτη και τη ματιά μας.

Οι νέες πραγματικότητες

Περισσότερες από 200 σπάνιες φωτογραφίες των Herbert Bayer, Hans Bellmer, Man Ray και αναρίθμητων άλλων εκτίθενται στο Μουσείο Bellerive της Ζυρίχης. Με τίτλο Real Surreal: Masterpieces of Avant-Garde Photography (Από το Ρεαλισμό στο Σουρεαλισμό: Αριστουργήματα της Avant-Garde φωτογραφίας) η έκθεση διαρκεί μέχρι τις 24 Ιουλίου αποκαλύπτοντας μια αξιομνημόνευτη θέληση για πειραματισμό αλλά και τη μαεστρία των δημιουργών να παραμορφώσουν την πραγματικότητα σε μια εποχή προτού επινοηθεί η ψηφιακή επεξεργασία εικόνας και η πλαστικότητα του Photoshop.

Αν ο Νταλί αποκαλούσε την τέχνη της φωτογραφίας "ειλικρινή δημιουργία του πνεύματος", τότε αυτοί οι καλλιτέχνες την υπηρέτησαν με αφοσίωση μοναδική.

"Lisa Fonssagrives", Genia Rubin, 1937

Με την τεχνική του φωτογράμματος δημιούργησαν διαθλάσεις στην αλήθεια. ενώ το φωτομοντάζ και οι πολλαπλές εκθέσεις των φιλμ τους έδωσαν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν αριστουργήματα ονειρικά, αν όχι τρομακτικά. "Eξερεύνησαν το παράλογο, το μυστικιστικό και το αντιφατικό" λέει στο CNN η Jacqueline Greenspan, επιμελήτρια της έκθεσης. "Οι ασυνήθιστες τεχνικές και τα οράματα τους οδήγησαν σε εντυπωσιακές εικόνες."

Σε μία εποχή που η φωτογραφία περνάει από το Photoshop και η ψηφιακή επεξεργασία αλλοιώνει την αλήθεια, η έκθεση των ονειρικών φωτογράφων αποδεικνύει ότι το βλέμμα πίσω από το φωτογραφικό φακό πάντα μπορεί να απαθανατίσει περισσότερα από όσα βλέπει το γυμνό μάτι σχολιάζοντας τον πολιτικό και κοινωνικό ιστό των καιρών του.

Η έκθεση Real Surreal είναι μια υπενθύμιση ότι στα σωστά χέρια, η ταπεινή φωτογραφική μηχανή μπορεί να επιτύχει ένα ανώτερο σκοπό και να κάνει τη ζωή, τέχνη.

How some of history's most frightening images were made without Photoshop by Thomas Page