Και το Σουδάν ζητά επιστροφή αντικειμένων από τη Βρετανία - Ανάμεσά τους και ανθρώπινοι σκελετοί

Αξιωματούχοι από το Σουδάν ζητούν τον επαναπατρισμό πολιτιστικών αντικειμένων και ανθρώπινων λειψάνων που είχαν κλαπεί από τη χώρα, από Βρετανούς στρατιώτες και αποίκους στα τέλη του 19ου αιώνα.

Πολλά από τα αντικείμενα πάρθηκαν ως τρόπαια μετά τη μάχη του Ομντούρμαν το 1898, όταν οι βρετανικές και αιγυπτιακές δυνάμεις χρησιμοποίησαν προηγμένο εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων πυροβολικού και πολυβόλων όπλων, για να συντρίψουν τους Σουδανούς αντιπάλους τους.

Η συλλογή περιελάμβανε ρούχα και πανοπλίες που φυλάσσονται επί του παρόντος στη βασιλική συλλογή Royal Armouries και ένα πανό που ανήκει τώρα στη βιβλιοθήκη Palace Green Library του Πανεπιστημίου του Ντάραμ.

Τα πιο αμφιλεγόμενα αντικείμενα από εκείνα που ζητήθηκαν για επαναπατρισμό είναι δύο κρανία που πήραν από το πεδίο της μάχης οι εξερευνητές Ρέτζιναλντ Κέτλιτζ και Χένρι Γουέλκαμ και τώρα φυλάσσονται στο Ανατομικό Μουσείο στο Εδιμβούργο.

Μιλώντας για τη σημασία της επιστροφής των συγκεκριμένων αντικειμένων, ο διευθυντής συντήρησης στην Εθνική Εταιρεία Αρχαιοτήτων και Μουσείων του Σουδάν (NCAM), Εγκλάλ ελ-Μαλίκ, είπε στην εφημερίδα Guardian, «αυτοί οι άνθρωποι είναι τα αδέρφια μας, οι ήρωές μας. Ενώηκαν και υπερασπίστηκαν τη χώρα μας. Είναι μια πολύ ιδιαίτερη ιστορία αντίστασης στον ιμπεριαλισμό. Οι απόγονοί τους πρέπει να τα δουν όλα αυτά εδώ».

Οι αξιωματούχοι εξήγησαν ότι τα αντικείμενα, αφού επιστραφούν, θα μπορούσαν να εκτεθούν στο Khalifa House στο Ομντούρμαν, ένα κοινοτικό μουσείο που διαθέτει ήδη αρκετές αίθουσες αφιερωμένες στη μάχη. Αναμένεται να επαναλειτουργήσει σύντομα, μετά από μια περίοδο έργων αποκατάστασης που πληρώθηκαν με επιχορήγηση του Βρετανικού Συμβουλίου.

Το Ανατομικό Μουσείο του Εδιμβούργου δεν έχει λάβει ακόμη επίσημο αίτημα για την επιστροφή των κρανίων, σύμφωνα με τον Guardian. Ένας εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου του Ντάραμ είπε στο Artnet News ότι ήδη συνεργάζεται στενά με το NCAM για κάποια θέματα δανεισμού αρχαιοτήτων, αλλά δεν έχει λάβει ακόμη κανένα αίτημα για το εν λόγωπανό. Ο ελ-Μαλίκ δήλωσε ότι τα πολιτιστικά ιδρύματα του Ηνωμένου Βασιλείου με τα οποία έχει συνεργαστεί ήταν «πολύ βοηθητικά στο σύνολό τους» και ανέφερε ότι υπάρχουν ορισμένες ανησυχίες για το κατά πόσο τα αντικείμενα μπορούν να επιστραφούν με ασφάλεια.

«Η πραγματικότητα είναι ότι έχουμε τόσες πολλές δυσκολίες στο Σουδάν», είπε. «Θα ήταν υπέροχο να είχαμε όλα αυτά τα αντικείμενα πίσω στη χώρα τώρα, αλλά είναι σε καλή κατάσταση εκεί που βρίσκονται και τα βλέπουν και πολλοί άνθρωποι. Επομένως, πρέπει να είμαστε λογικοί».

Η εξέλιξη έρχεται εν μέσω ενός αυξανόμενου κύματος αιτημάτων επιστροφής αρχαιοτήτων προς τη Βρετανία κυρίως, αλλά και γενικότερα την Ευρώπη.

Ο πιθανός επαναπατρισμός είναι πολύ σημαντικός και καθοριστικός παράγοντας για το μέλλον των μουσειακών συλλογών. Ένα από τα πιο μακροχρόνια αιτήματα είναι αυτό για την επιστροφή από το Ηνωμένο Βασίλειο των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Ο πρόεδρος του μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν, πρότεινε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι οι δύο χώρες θα μπορούσαν ενδεχομένως να μοιραστούν την «κηδεμονία» των ανεκτίμητων μαρμάρων.