Bookreads: Κλίμακα Μπόγκαρτ - Η Μαρία Φακίνου βουτάει στα χλωμά νερά της ανάμνησης

Είχα καιρό να απολαύσω την συνεχή ροή των σκέψεων ενός λογοτεχνικού χαρακτήρα. Η Μαρία Φακίνου το κάνει καλά στο νέο της πόνημα με τίτλο Κλίμακα Μπόγκαρτ. Οι σκέψεις ενός ανθρώπου που μπλέκονται με τα γεγονότα της ζωής του και της ζωής όλων όσων γνωρίζει. Το ύφος είναι αρκετά εμμονικό και σε στιγμές κάπως υπερβολικά “ελληνικό”, σίγουρα όμως η Φακίνου το κάνει εν γνώσει της.

Μία το μεσημέρι και σε ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό ένα ασήμαντο περιστατικό γίνεται η αφορμή για έναν άντρα χωρίς όνομα να κάνει έναν νοερό απολογισμό της ζωής του. Το σκοτεινό παρελθόν του, η κόρη του που έχει δώδεκα χρόνια να του μιλήσει, η γυναίκα του, η προηγούμενη ζωή του, ξετυλίγονται ακολουθώντας το ρυθμό των βημάτων του, αλλά και τον εσωτερικό ρυθμό των σκέψεων και της μνήμης του, μιας μνήμης συχνά στρεβλής και παραποιημένης. Η αφηγηματική φωνή παρεμβαίνει στα γεγονότα, τα πρόσωπα και τις εσωτερικές τους συγκρούσεις δίνοντας τη δική της εκδοχή, διαμορφώνοντας τη δική της αλήθεια, συνομιλώντας μαζί τους, μέχρι να φανερωθούν μυστικά δεκαετιών.

Η γραφή είναι φαινομενικά ελεύθερη, χωρίς πολλά σημεία στίξης, σίγουρα όμως το πράγμα είναι μελετημένο. Το εφέ πετυχαίνει. Μπαίνουμε για τα καλά μέσα στο άδυτο του μυαλού του ανθρώπου που θυμάται, μουρμουρίζει, γκρινιάζει, δικαιολογεί, κατηγορεί και τελικά ανασυντάσσει το ίδιο του το είναι. Ο άνθρωπος αυτός ζει στο παρελθόν κι εκεί είναι που μεγαλουργεί άλλωστε.

Αν ήθελα κάτι να λείπει θα ήταν η μικροπρέπεια που εκπέμπουν τα λόγια του σε στιγμές, από την άλλη όμως η Φακίνου έφτιαξε έναν χαρακτήρα τέτοιο για κάποιο λόγο. Το αφηγηματικό της όχημα είναι μικροαστικό κι αυτό είναι που τελικά σε κερδίζει με τον τρόπο του.

Το ατού του βιβλίου είναι η ροή του. Όχι το θέμα του. Η ροή της γραφής είναι εκπληκτική κι αυτό το σώζει από πολλές κακοτοπιές που μπορεί να σε ρίξει ο ίδιος ο αφηγητής.

Μία τίμια προσπάθεια να ανακτηθεί η μνήμη μέσω της αφηγηματικής ροής.

Η Μαρία Φακίνου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1976. Προηγούμενα βιβλία της: Το καπρίτσιο της κυρίας Ν. (Καστανιώτης, 2007), Η αρχή του κακού (Καστανιώτης, 2012), Ανατομία κόρης (αντίποδες, 2017). Από τους αντίποδες κυκλοφορούν σε δική της μετάφραση οι ­Αργοναύτες της Μάγκι Νέλσον.