Στο Μουσείο του Πράδο ένας πίνακας αναδίδει αρώματα

Οι χιλιάδες επισκέπτες που κάθε χρόνο στέκονται για να θαυμάσουν τον πίνακα του 17ου αιώνα του Γιαν Μπρύγκελ του Πρεσβύτερου «Η Αίσθηση της Όσφρησης, έχουν διπλή απόλαυση: Τόσο οπτική όσο και μέσω της όρφρησης, καθώς μπορούν να απολαύσουν τις μυρωδιές της πλούσιας χλωρίδας που απεικονίζεται σε αυτόν.

Στη διάρκεια της απομόνωσης λόγω της πανδημίας, η αίσθηση της όσφρησης είχε σχεδόν εξοβελιστεί από την καθημερινότητά μας και το Μουσείο του Πράδο στη Μαδρίτη πήρε πρωτοβουλία να αποκαταστήσει την «κανονικότητα».

Η έκθεση βασίζεται στην ιδέα της σειράς έργων «Πέντε Αισθήσεις» που δημιούργησε ο Μπρύγκελ μεταξύ 1617 και 1618 στην Αντβέρπη μαζί με τον φίλο και συνεργάτη του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, ο οποίος ζωγράφισε τις αλληγορικές φιγούρες.

Η «La esencia de un cuadro. Una exposición olfativa (Η Ουσία Ενός Πίνακα. Μια Οσφρητική Έκθεση» φέρνει στο προσκήνιο ότι η ζωγραφική αντί να είναι μια απλή προσομοίωση της πραγματικότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εικονίσει μια μεγαλύτερη ομοιότητα με την ίδια την πραγματικότητα.

Από κοινού, ο Alejandro Vergara, επικεφαλής επιμελητής Φλαμανδικών και Βορειοευρωπαϊκών έργων ζωγραφικής στο Πράδο και ο Gregorio Sola, επικεφαλής αρωματοποιός στην ισπανική αρωματοποιία Puig επέλεξαν 10 αντικείμενα από τον πίνακα «Η Αίσθηση της Όσφρησης», κυρίως λουλούδια, όπως γιασεμί, τριαντάφυλλο, αραλία, ίριδα, πορτοκαλανθό, ασφόδελο και γαρύφαλλο αλλά και μια συκιά και ένα ζευγάρι δερμάτινα γάντια, για να παρουσιάσουν τα αρώματά τους.

Ενδιαφέρον έχει το ότι επέλεξαν να παρουσιάσουν και μια πλέον δυσάρεστη οσμή, αυτή της μοσχογαλής. Καθώς οι επισκέπτες εισέρχονται στην Αίθουσα 83, σε τέσσερις σταθμούς που εκλύουν οσμές και βρίσκονται μπροστά από τον πίνακα έχουν τη δυνατότητα, σε οθόνη, να απομονώσουν και να κάνουν ζουμ στα οσφρητικά στοιχεία του έργου, εκλύοντας την οσμή που αντιστοιχεί.

Οι συσκευές ακούν στο όνομα AirParfum (είναι πατέντα της Puig) και εκλύουν στον αέρα σωματίδια τα οποία μπορεί να μυρίσει ο επισκέπτης φορώντας μάσκα από απόσταση μισού μέτρου.

Ο Vergara εξήγησε ότι αποφάσισε να ενσωματώσει οσφρητικό στοιχείο αφότου διάβασε επιστολή που έστειλε στον Μπρύγκελ ένας από τους χορηγούς του, ο Ιταλός καρδινάλιος Φεντερίκο Μπορομέο. Στην επιστολή, ο φημισμένος μαικήνας καλλιτεχνών έγραφε ότι όταν έβλεπε τον χειμώνα λουλούδια που είχε ζωγραφίσει ο Μπρύγκελ μπορούσε να μυρίσει τους ευωδιαστούς ανθούς.

Η έκθεση «Η Ουσία Ενός Πίνακα. Μια Οσφρητική Έκθεση» στο Πράδο ολοκληρώνεται στις 3 Ιουλίου.