«Η Υπόσχεση»: Στον Nοτιοαφρικανό λογοτέχνη Ντέιμον Γκάλγκουτ το βραβείο Booker 2021

Ο κ. Γκάλγκουτ τοποθετεί στο επίκεντρο του έργου του αυτού τη διαδρομή μιας οικογένειας λευκών αγροτών στη Νότια Αφρική μετά το απαρτχάιντ. Η υπόσχεση του τίτλου είναι να παραχωρηθεί στη μαύρη οικιακή βοηθό της, που είναι μαύρη, ένα από τα σπίτια στην ιδιοκτησία της.

«Είμαι βαθιά, ταπεινά ευγνώμων», είπε ο 57χρονος λογοτέχνης, υποψήφιος για τρίτη φορά για το Μπούκερ.

Θεωρείτο φαβορί ανάμεσα στα έξι πρόσωπα – τρεις άνδρες και τρεις γυναίκες – στον τελικό κατάλογο των υποψηφιοτήτων.

Κινούμενο στην περίοδο από τέλος του απαρτχάιντ ως την προεδρία του Τζέικομπ Ζούμα, το μυθιστόρημα «Η υπόσχεση» περιγράφει την προοδευτική αποδιάρθρωση των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας των λευκών στην Πρετόρια, καθώς η χώρα μπαίνει στον δύσβατο δρόμο προς τη δημοκρατία.

«Ήταν δύσκολο», εξήγησε η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, η ιστορικός Μάγια Τζάσανοφ, όμως «έπειτα από πολλές συζητήσεις καταλήξαμε σε συναίνεση γύρω από το ένα βιβλίο» που έχει ιδιαίτερη «πρωτοτυπία» και «απίστευτα ρευστή αφήγηση», έργο «πυκνό, με ιστορική και μεταφορική σημασία».

Ο συγγραφέας είπε πως αποδέχεται το βραβείο για «όλες τις ιστορίες που αφηγήθηκαν κι αυτές που δεν αφηγήθηκαν» οι συγγραφείς, γνωστοί ή μη, «της αξιοπρόσεκτης ηπείρου στην οποία ανήκει».

Το περιοδικό New Yorker χαρακτήρισε το έργο «εξαιρετικό», οι Sunday Times της Νότιας Αφρικής «εκπληκτικό» το «πόση πολλή ιστορία πακετάρει» ο Ντέιμον Γκάλγκουτ σ’ ένα «σύντομο μυθιστόρημα».

Σε βίντεο που μεταδόθηκε πριν ανακοινωθεί η βράβευση ο συγγραφέας εξηγεί ότι ήθελε να δείξει με το βιβλίο αυτό «το πέρασμα του χρόνου και το τι κάνει σε μια οικογένεια, στην πολιτική της χώρας και στο αίσθημα της δικαιοσύνης».

Στην τελετή της βράβευσης, που μεταδόθηκε απευθείας από το BBC, οι υποψήφιοι και οι υποψήφιες συμμετείχαν διά ζώσης, αντίθετα με την περυσινή, στην οποία πήραν μέρος μέσω βιντεοδιάσκεψης εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων λόγω της πανδημίας του νέου κορονοϊού.

Τα έξι έργα του τελικού καταλόγου επελέγησαν από τους πέντε κριτές μεταξύ 158 μυθιστορημάτων που τυπώθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στην Ιρλανδία μεταξύ της 1ης Οκτωβρίου 2020 και της 30ής Σεπτεμβρίου 2021.

Το Μπούκερ, που άρχισε να απονέμεται το 1969, τιμά κάθε χρόνο τον δημιουργό του «καλύτερου μυθιστορήματος που γράφτηκε στα αγγλικά». Ο νικητής λαμβάνει χρηματικό έπαθλο 50.000 λιρών (περίπου 55.000 ευρώ) και εγγυημένη διεθνή φήμη.

Στα ελληνικά έχει κυκλοφορήσει ένα μυθιστόρημα του κ. Γκάλγκουτ, που άρχισε τη συγγραφή στα 17 του χρόνια· πρόκειται για το έργο του «Ο καλός γιατρός» (τίτλος πρωτοτύπου: The Good Doctor, μτφ. Αλέξης Εμμανουήλ, εκδ. Ωκεανίδα, 2005).