Το ντοκιμαντέρ "Η Αθήνα Από Κάτω" είναι ένα κάλεσμα στο συναίσθημα του ανθρώπισμου

Δυστυχώς αυτή η Ελλάδα αναπνέει κάτω από την επιφανειακή κανονικότητα και οι αγώνες και αγωνίες της για επιβίωση καταγράφονται στο φακό του ντοκιμαντέρ της Squarefilms που προβάλεται στα πλαίσια του ΦΝΘ, του θεσμού που για 18η φορά αναδεικνύει το κινηματογραφικό αυτό είδος που του χρωστάμε την αναγνώριση που του αξίζει αλλά και τους Έλληνες δημιουργούς που παρά τις αντίξοες συνθήκες επιμένουν να το υπηρετούν. “Η Αθήνα Από Κάτω” είναι μία από τις 73 συνολικά ελληνικές παραγωγές που πρωταγωνιστούν στο 18ο ΦΝΘ και αποτυπώνουν με τόλμη μια πραγματικότητα που αναδιαμορφώνεται στη δίνη κοινωνικών ζυμώσεων. Ένα ντοκιμαντέρ για τους νεόπτωχους πλούσιο σε ενημέρωση και ανθρωπιά.

Μια Αθήνα στις σκιές

Η ταινία ακολουθεί τις ιστορίες αρκετών πολιτών, προβάλλοντας την κοινωνική ανισότητα και την αδικία. Το φαινόμενο των αστέγων, τα συσσίτια, τα συγκλονιστικά ποσοστά ανεργίας και η κατάπτωση μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων στην κατηγορία των νεόπτωχων, έχουν μετατρέψει το όνειρο της ευημερίας σε έναν κοινωνικό-οικονομικό εφιάλτη.

Η φτώχεια αυξάνεται, τα συσσίτια πληθαίνουν

To κύμα φτωχοποίησης στην Ελλάδα είναι συνεχώς αυξανόμενο, όπως αυξανόμενος καθημερινά είναι και ο αριθμός των πολιτών που σιτίζονται από τα συσσίτια. Μόνο στις περιοχές του κέντρου (στα δημοτικά συσσίτια της Αθήνας) περισσότεροι από 20.000 άτομα και άλλοι τόσοι από τα συσσίτια της Αρχιεπισκοπής, τρέφονται για την καθημερινή τους επιβίωση.

Αλλά και σε κάθε δήμο, σε γειτονιά, εκατοντάδες συμπολίτες μας, επιβιώνουν χάρις στα παρεχόμενα συσσίτια και τη διανομή τροφίμων από τις δημοτικές αρχές, από τις ενορίες, από κινήσεις πολιτών και πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης.

Πολλά στρώματα της κοινωνίας έχουν πληγεί και συνεχίζουν να πλήττονται με γοργά αυξανόμενους ρυθμούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός Ελλήνων χαμηλοσυνταξιούχων, ανέργων σε παραγωγική ηλικία, πολιτών Ανώτερης Εκπαίδευσης, αλλά και παιδιών προστρέχουν στα συσσίτια, ενώ σταθερά αυξάνεται ο αριθμός των οικογενειών που απευθύνονται σε κοινωνικές κινήσεις αλληλεγγύης για να καλύψουν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες, σε μια περίοδο που οι κοινωνικές δομές του κεντρικού κράτους είναι ανύπαρκτες ή έχουν καταρρεύσει.

Από τη κατοχή ξανά στα συσσίτια στον 21ο αιώνα

Μετά από επτά δεκαετίες από τα χρόνια της Κατοχής και της μεταπολεμικής Ελλάδας επιστρέφει η πείνα και τα συσσίτια. Σε αυτούς που αγνοούν τη φτωχοποίηση που έχει επέλθει σε μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού προξενεί εντύπωση η μεγάλη προσέλευση του κόσμου στα συσσίτια. Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση τους προκαλεί ότι αυτοί δεν είναι οι παραδοσιακοί άποροι αλλά είναι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι που αν τους έβλεπες στο δρόμο δε θα φανταζόσουν ότι πηγαίνουν και στέκονται στη σειρά για πάρουν φαγητό από κάποιο μέρος, όπου τους διατίθεται δωρεάν.

Είναι ενδεικτικό της σημερινής κατάστασης ότι ξαφνικά πολλοί άνθρωποι έπεσαν κάτω από το όριο της φτώχειας και δεν ξέρουν από πού να πιαστούν. Στα συσσίτια συμμετέχουν ηλικιωμένοι που τους μείωσαν τη σύνταξη και είναι τώρα με πενιχρά οικονομικά, αλλά και άνθρωποι μέσης ηλικίας που λόγω της ανεργίας δεν έχουν καθόλου εισοδήματα, ζευγάρια ανέργων με δύο ή τρία παιδιά, ή μονογονεϊκές οικογένειες. Πολίτες που πριν είχαν μια ζωή αρκετά κανονική, που μπορούσαν να τα φέρουν βόλτα μέχρι πριν από μερικούς μήνες, και τώρα ξαφνικά πετάγονται στον Καιάδα.

Ένα ντοκιμαντέρ βαθιά ανθρωπιστικό

Το ντοκιμαντέρ αυτό ως καλλιτεχνικό έργο, δεν ακολουθεί τους κανόνες της διαφημιστικής αισθητικής ή της τουριστικής ματιάς, αλλά είναι σκληρό και αποδομημένο - όσο σκληρή και αδιέξοδη είναι πολλές φορές η ίδια ζωή - επίκαιρο όμως και αναγκαίο για την κοινωνική αλληλεγγύη, την πολιτισμική συνείδηση ​​και την ανάγκη για διάλογο. “Ο σκοπός της προσπάθειας μας, είναι να συνεισφέρουμε στην οικοδόμηση μιας μεγάλης και ποικιλόμορφης κοινότητας ανθρώπων, που να νοιάζονται βαθιά για τα θέματα ανθρωπισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης, που θα ενωθούν μαζί μας και θα είναι η αρχή μιας πλατιάς ανθρωπιστικής κίνησης. Αυτό θέλουμε, γι' αυτό αγωνιζόμαστε” λένε οι συντελεστές της ταινίας.

Καταγράφοντας εικόνες της εξαθλίωσης όπως αποτυπώνονται στις ζωές των θυμάτων της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα ο Τάκης Μπαρδάκος, που από το 1989 εργάζεται ως Διευθυντής Φωτογραφίας σε τηλεοπτικές σειρές, σε κινηματογραφικές ταινίες, σε ντοκιμαντέρ για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, καθώς και ως Διευθυντής Φωτισμού στο θέατρο και είναι ο σκηνοθέτης και του βραβευμένου ντοκιμαντέρ “Metallica”, που εκπροσώπησε την Ελλάδα στο διεθνές φεστιβάλ Cinema Du Reel (Paris) και οι συνεργάτες του θέλουν να μας υπενθυμίσουν όσα οφείλουμε να θυμόμαστε. Άλλωστε είναι και ο άνθρωπος που συγκρότησε την ομάδα ντοκιμαντέρ Squarefilms και από το 2012 έως και το 2015 συνδημιούργησε ένα ντοκιμαντέρ για μια Αθήνα από κάτω από τη σκιά της κανονικότητας που μια ζωή 9 με 5 σε κάνει να ξεχνάς.