Olafur Eliasson: Ο καλλιτέχνης του φωτός μιλάει στο CNN Greece για το Earth Speakr

Η τέχνη του καθοδηγείται από το ενδιαφέρον του για την αντίληψη, την κίνηση και το αίσθημα του εαυτού αλλά και της κοινότητας. Η τέχνη του δεν περιορίζεται σε Μουσεία και γκαλερί, αλλά εκτίθεται στο κοινό μέσω των αρχιτεκτονικών του πρότζεκτ, των παρεμβάσεών του στους κοινόχρηστους χώρους και τον ακτιβισμό για το περιβάλλον. Το 2019, ο Eliasson ονομάστηκε Πρέσβης Καλής Θέλησης του UNDP για τη δράση υπέρ του κλίματος.

Η βάση του είναι στο Βερολίνο και στο στούντιό του απασχολούνται πολλοί καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, ερευνητές, ιστορικοί Τέχνης και εξειδικευμένοι τεχνικοί.

- Η δουλειά σας επικεντρώνεται στο φως, είναι ο βασικός πρωταγωνιστής της. Πόσο σημαντικό είναι το φως στον τρόπο που βλέπετε τον κόσμο;

Συνήθως επικεντρώνουμε την προσοχή μας σε αντικείμενα, ανθρώπους, ή οτιδήποτε βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι αυτό που βλέπουμε στην πραγματικότητα είναι το φως που αντανακλάται πάνω σ' αυτούς τους ανθρώπους ή τα αντικείμενα. Το φως μάς επιτρέπει να βλέπουμε τον κόσμο. Οι πέντε αισθήσεις μας είναι αυτές που μάς επιτρέπουν να σχετιζόμαστε με τον κόσμο γύρω μας. Βέβαια και η σκέψη, η φαντασία, τα όνειρα, είναι επίσης δραστηριότητες που σχηματίζουν αυτή τη σχέση, αλλά δεν συμβαίνουν ποτέ ανεξάρτητα από τα όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας.

PHOTO 1 / 11

Photo 1/11

Photo 2/11

Photo 3/11

Photo 4/11

Photo 5/11

Photo 6/11

Photo 7/11

Photo 8/11

Photo 9/11

Photo 10/11

Photo 11/11

- Η τέχνη σας είναι ένας συνδυασμός φαντασίας και φυσικών νόμων. Μια Αναγεννησιακή οπτική του κόσμου. Πώς μπορούν να συνυπάρξουν τα δύο στο σύγχρονο κόσμο;

Κάποτε έλεγα ότι πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στην αφαιρετικότητα. Η αφαιρετικότητα είναι ένας ανοιχτός χώρος που δεν έχει περιορισμούς. Όταν κάνω Τέχνη, πάντα υπάρχει ένα στοιχείο αφαιρετικότητας. Το ίδιο ισχύει και με τους επιστήμονες, για παράδειγμα με τους αστροφυσικούς που μελετούν τις απαρχές του σύμπαντος, ή τους μαθηματικούς που προσπαθούν να λύσουν ένα πρόβλημα. Αυτό μας επιτρέπει να ρωτάμε καινοτόμες ερωτήσεις. Μου αρέσει να βλέπω τα πράγματα ολιστικά. Μέσα από την ολιστική παρατήρηση πάντα ξεπηδούν νέες ιδέες.

Έχετε εμπλακεί σε μια σειρά από πολύ εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά πρότζεκτ. Ποια είναι η σχέση της Τέχνης και της σύγχρονης αρχιτεκτονικής;

Είμαι καλλιτέχνης και παράγω τέχνη ανεξάρτητα από το πλαίσιο. Έχω πολλά ενδιαφέροντα που σχετίζονται με εκείνα των αρχιτεκτόνων, ο χώρος, οι δυνατότητες της σχεδίασης, πώς δημιουργούνται οι ατμόσφαιρες, κ.λπ. Νοιώθω πολύ άνετα σε αυτό που κάποιοι θα ονόμαζαν αρχιτεκτονικό πλαίσιο και αισθάνομαι καλά όταν συνεργάζομαι με αρχιτέκτονες. Έχω κάνει πολλά αρχιτεκτονικά πρότζεκτ και ένα ολόκληρο κτήριο, το Fjordenhus (Fjord house) στο Vejle της Δανίας, το οποίο φτιάξαμε με το Σεμπάστιαν Μπέμαν, έναν παλιό συνεργάτη μου που είναι αρχιτέκτονας.

- Ποια είναι τα σημαντικότερα κοινωνικά μηνύματα που προσπαθείτε να περάσετε με την τέχνη σας; Πώς μπορεί η τέχνη να αλλάξει τον κόσμο και να προωθήσει κοινωνικές αλλαγές;

Πιστεύω πραγματικά ότι η τέχνη μπορεί να κάνει τη διαφορά. Είναι, όμως, μια διαφορά που δεν μετριέται πάντα με αριθμούς. Μ΄αρέσει να μιλάω για τη μη-μετρήσιμη επιτυχία της τέχνης και της κουλτούρας. Η τέχνη βοηθάει να φέρεις τις αισθήσεις σου και τη σκέψη σου στο ίδιο μέρος, εκεί όπου μπορεί να ξεδιπλωθεί η εμπειρία. Και αυτό επηρεάζει όλες τις δραστηριότητές σου που σχετίζονται με την κοινωνία. Δεν θα έλεγα όμως ότι είμαι ακτιβιστής. Υπάρχουν άνθρωποι που αφιερώνουν τη ζωή τους στον ακτιβισμό. Εγώ κάνω ότι μπορώ, ως καλλιτέχνης όμως.

- Ποια νομίζετε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για έναν καλλιτέχνη σήμερα;

Δεν πιστεύω ότι υπάρχει ενιαία πρόκληση για όλους τους καλλιτέχνες. Πιστεύω, όμως, ότι υποχρέωση του καλλιτέχνη -και ναι, οι καλλιτέχνες έχουν υποχρέωση- είναι να βοηθήσουν τους ανθρώπους όχι μόνο να καταλάβουν κάτι με το μυαλό τους, αλλά να το νοιώσουν και με τις αισθήσεις τους.

- Ποιο είναι το πιο σημαντικό σας πρότζεκτ αυτή την εποχή;

Προφανώς, το νέο μου έργο, Earth Speakr, απορρόφησε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μου. Το έργο, δεν είναι ακριβώς δικό μου φυσικά, αλλά μια σύμπραξη με παιδιά και εφήβους από όλον τον κόσμο. Όσα έχουν να πουν αυτά τα παιδιά για το φυσικό τους περιβάλλον και για το κλίμα, είναι αυτό που με ενθουσιάζει.