Ιστορίες απόρριψης πριν τα Νόμπελ: Ο «ανερμάτιστος» Χέμινγουεϊ και ο «αδιάφορος» Φέρμι
Ένας από τους φετινούς νικητές του βραβείου Νόμπελ Iατρικής πριν από λίγα χρόνια είχε δει τις ιδέες του να απορρίπτονται. Δεν είναι πρωτοφανές. Αρκετοί από τους προηγούμενους νικητές, σε όλους τους τομείς, χρειάστηκε να περιμένουν αρκετά πριν αναγνωριστεί το έργο τους.
Το 1992, η επιστημονική έκδοση Nature αρνήθηκε να δημοσιεύσει την έρευνα του Πίτερ Ράτκλιφ για την ανταπόκριση των κυττάρων στις διαφοροποιήσεις των επιπέδων οξυγόνου. «Δυστυχώς, αποφασίσαμε ότι ίσως η έρευνά σας θα έχει καλύτερη τύχη σε κάποιο πιο εξειδικευμένο έντυπο, στο οποίο ο ανταγωνισμός για μια δημοσίευση δεν θα είναι τόσο μεγάλος», του είπαν. Είκοσι επτά χρόνια αργότερα, ο Ράτκλιφ, μαζί με τους Ουίλιαμ Κέιλιν Jr. και Γκρεγκ Σαμένζα, παρέλαβαν το βραβείο Νόμπελ για τις ανακαλύψεις τους οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε «νέες στρατηγικές για την καταπολέμηση της αναιμίας, του καρκίνου και πολλών άλλων ασθενειών».
O Σερ Πίτερ Τζον Ράτκλιφ είναι Βρετανός γιατρός, με ειδικότητα στη νεφρολογία. Είναι γνωστός για τη μελέτη του επάνω στην κυτταρική αντίδραση στην υποξία, για την οποία κέρδισε και το φετινό Νόμπελ Ιατρικής. (@AP Photo/Frank Augstein)
Η, μετά από χρόνια, δικαίωση του Ράτκλιφ είναι μια παλιά ιστορία στα Νόμπελ. Πολλοί από τους επιστήμονες που τιμήθηκαν με ένα βραβείο, από τον Ενρίκο Φέρμι ως τον Μάρεϊ Γκελ-Μαν, είχαν δει αρχικά τις έρευνες και τα ευρήματά τους να απορρίπτονται. Το Nature, είχε απορρίψει τη θεωρία του Φέρι για τη διάσπαση βήτα επειδή περιείχαν υποθέσεις «τόσο αποκομμένες από την πραγματικότητα που δεν θα ενδιέφεραν κανέναν αναγνώστη». Αργότερα το Nature παραδέχτηκε ότι αυτή ήταν η μεγαλύτερη γκάφα στην ιστορία του. Ο Χανς Κρεμπς είχε επίσης ενημερωθεί από το Nature, το 1937 ότι δεν υπάρχει χώρος για την έρευνά του πάνω στον κύκλο των οξέων, γνωστό πλέον ως Κύκλο του Κρεμπς, η οποία έρευνα αποτέλεσε τη βάση για τη βράβευσή του με Νόμπελ το 1953. Η Ρόζαλιν Σ. Γιάλοου, νικήτρια του βραβείου το 1977, είχε επίσης ενημερωθεί, κάποια χρόνια νωρίτερα, από το επιστημονικό έντυπο Journal of Clinical Investigation, ότι τα ευρήματά της για την ινσουλίνη και τα αντισώματα ήταν «δογματικές» και δεν «αποδεικνύονταν από τα δεδομένα».
Ο Ενρίκο Φέρμι ήταν Ιταλός φυσικός, ο οποίος τιμήθηκε το 1938 με το Νόμπελ Φυσικής. Ο Φέρμι μελέτησε τα σωμάτια των ατόμων και ανακάλυψε ένα ακόμη σωμάτιο, το φερμιόνιο. Επίσης, διατύπωσε τη θεωρία της ραδιενέργειας β. Το 1942 κατασκεύασε τον πρώτο ατομικό αντιδραστήρα, στο Σικάγο των Η.Π.Α. Εκεί πέτυχε την τεχνητή αλυσιδωτή πυρηνική αντίδραση. Ανέπτυξε επίσης τη θεωρία του λογικού παραδόξου που έγινε γνωστή ως «παράδοξο του Φέρμι», σχετικά με την πλήρη απουσία στοιχείων για την ύπαρξη εξωγήινων πολιτισμών, παρά το γεγονός ότι βάσει των αστρονομικών μετρήσεων υπάρχουν δισεκατομμύρια άλλοι πλανήτες, μόνο στο Γαλαξία στον οποίο βρίσκεται και η Γη. (@AP Photo)
«Συγνώμη, αλλλά το βιβλίο σας δεν έχει λόγο υπάρξης...»
Στη λογοτεχνία κάποιοι από τους διασημότερους συγγραφείς κάποτε θεωρήθηκαν «πολύ παράξενοι», «πολύ περιορισμένοι», ή απλώς «πολύ βαρετοί».
Πολλοί εκδότες απέρριψαν το πρώτο βιβλίο της Τόνι Μόρισον, «The Bluest Eye», ενώ για πολλά χρόνια οι λευκοί κριτικοί την απέρριπταν επειδή «ήταν πολύ επικεντρωμένη σε μαύρους χαρακτήρες». Ο συγγραφέας Ρέινολντ Πράις της κατηγόρησε ότι «εξαιρούσε εντελώς από το έργο της λευκούς χαρακτήρες, κάτι κατανοητό, αλλά πολύ αποδυναμωτικό για τα βιβλία της». Όταν, το 1994, η Μόρισον πήρε το Νόμπελ, ο ίδιος πήρε πίσω τα όσα είχε πει…
Η Τόνι Μόρρισον ήταν Αμερικανίδα λογοτέχνης, βραβευμένη με τα βραβεία Νόμπελ (1993) και Πούλιτζερ (1988) (@AP Photo/David Umberger)
Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ ήταν ήδη διάσημος όταν πήρε το Νόμπελ, το 1954, αλλά στην αρχή της λογοτεχνικής του καριέρας είχε δεχθεί οξεία κριτική τόσο για το μινιμαλιστικό του στιλ, όσο και για τους πολύ «απελευθερωμένους» χαρακτήρες του.
Το 1928, ο εκδοτικός οίκος Peacock απέρριψε το εμβληματικό του βιβλίο «The Sun Also Rises», που μιλάει για τη «χαμένη γενιά της δεκαετίας του 1920», στην οποια ανήκε και ο ίδιος ο Χάμινγουεϊ. Ο οίκος είχε χαρακτηρίσει το βιβλίο «απαράδεκτο, ανερμάτιστο και προσβλητικό». «Όπως φαίνεται, με το ένα χέρι γράφετε και με το άλλο πίνετε», του είχε πει ο άνθρωπος που διάβασε το αρχικό χειρόγραφο.
Σ' αυτό δεν είχε, βέβαια, και πολύ άδικο...
O Έρνεστ Μίλλερ Χέμινγουεϊ ήταν ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, γνωστός και για το δημοσιογραφικό του έργο. Ανάμεσα στα πιο γνωστά έργα του συγκαταλέγονται «Ο Γέρος και η Θάλασσα», «Για ποιον χτυπά η καμπάνα» και ο «Αποχαιρετισμός στα όπλα». Το 1953 τιμήθηκε με το Βραβείο Πούλιτζερ, ενώ τον επόμενο χρόνο βραβεύθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. (@ΑP Photo)
Άλλοι νικητές του Νόμπελ Λογοτεχνίας που είχαν στην αρχή της καριέρας τους δεχτεί την απόρριψη, είναι η Περλ Μπακ και ο νικητής του 1983, Ουίλιαμ Γκόλντινγκ, του οποίου το κλασικό δυστοπικό μυθιστόρημα «Άρχοντας των Μυγών» («Lord of the Flies») στην αρχή δεν ήθελε κανένας εκδοτικός οίκος. Ο Τσαρλς Μοντέιθ, από τον εκδοτικό οίκο Faber, αφού διάβασε το πρώτο κεφάλαιο περιέγραψε το βιβλίο ως «αδιάφορη φαντασία, ένα βαρετό σκουπίδι χωρίς λόγο ύπαρξης».
Μετά το δεύτερο κεφάλαιο, έγραψε στον Γκόλντινγκ και του πρότεινε να συναντηθούν και να του υποδείξει «κάποιες αλλαγές» που ίσως έκαναν το βιβλίο ενδιαφέρον.
Ο σερ Ουίλιαμ Τζέραλντ Γκόλντινγκ ήταν Βρετανός μυθιστοριογράφος και ποιητής, ο οποίος τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1983. Επίσης, το 1980 κέρδισε το λογοτεχνικό βραβείο Μπούκερ, για το μυθιστόρημα The Rites of Passage. (@AP Photo)
Τελικά ο οίκος Faber ανέλαβε να εκδώσει το βιβλίο. Ο Μοντέιθ συναντήθηκε τότε με τον Γκόλντινγκ και του είπε: «Πρέπει να έχω διαβάσει το βιβλίο πέντε ή έξι φορές. Κάθε φορά έχω το ίδιο συναίσθημα: Πόσο συγκλονιστικό είναι. Το ίδιο συμβαίνει και με πολλούς άλλους ανθρώπους που το διάβασαν. Δύο από αυτούς, μάλιστα, μού παραπονέθηκαν ότι είχαν εφιάλτες»…