Πώς είναι να νιώθεις την «Αγρύπνια της Γέννησης»

Κυριακή, 27 Δεκεμβρίου 2015 09:26

Ξημέρωμα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Αν υπάρχει κάτι αρνητικό σε αυτό ρεπορτάζ είναι το ότι αναφέρεται σε κάτι που έγινε και δυστυχώς τελείωσε. Το θετικό είναι ότι η παράσταση-περφόρμανς του ηθοποιού και σκηνοθέτη Κωνσταντίνου Ντέλλα με τίτλο «Αγρύπνια της Γέννησης» ήταν το πρώτο μέρος της -ας την πούμε- τριλογίας με τίτλο Insomnia Greca.

Οι επόμενες δύο θα πραγματοποιηθούν, επίσης στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, τη νύχτα της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς και τη νύχτα της Μεγάλης Πέμπτης, στη χρονιά που έρχεται. Σημειώστε τις ημερομηνίες από τώρα στο ημερολόγιό σας.

«Έτσι όπως περπατάμε, περασμένα μεσάνυχτα στα υπόγεια του Δημοτικού Θεάτρου, νιώθω λίγο σας ήρωας από το φάντασμα της Όπερας», λέω στον Κωνσταντίνο Ντέλλα, καθώς με ξεναγεί στους χώρους που έστησε μαζί με τους συνεργάτες του το project.

Μα αυτό είναι το υπέροχο. Ένας χώρος τόσο επίσημος και κλασικός γίνεται χώρος περιπάτου για το κοινό, που έχει τη δυνατότητα να τον νιώσει, να καθίσει στα χαλιά του, να δει δρώμενα στους διαδρόμους του με λίγα λόγια να τον κάνει δικό του. Ο κόσμος έχει τη δυνατότητα να δει και κάποιους χώρους που αν έρθει σαν θεατής σε κάποια παράσταση δεν θα τους δει, για παράδειγμα το υπόγειο που κάνουν πρόβες οι ομάδες που παρουσιάζουν εδώ δουλειά, ή τον θόλο της κεντρικής σκηνής από πάνω.

Μια βραδιά αφιερωμένη στον «ξένο»

Τι είναι όμως το Insomnia Greca ή καλύτερα μάλλον, τί ήταν η «Αγρύπνια της Γέννησης»;

Αυτό που στήσαμε για τα Χριστούγεννα ήταν μία πλατφόρμα που έχει ως άξονα την έννοια του ξένου, είτε μιλάμε για προσφυγιά είτε μιλάμε για μετανάστευση, είτε με τις χίλιες δυο έννοιες που μπορεί να έχει η λέξη «ξένος» στις οποίες περιλαμβάνεται και ο κοινωνικός και οικονομικός αποκλεισμός. Κάτι το οποίο το ζούμε πολύ τελευταία.

Θελήσαμε να παίξουμε λίγο με την έννοια των λέξεων οικοδεσπότης και φιλοξενούμενος.

Δηλαδή είναι πολύ σχετικό το τι σημαίνει η έννοια «κτήμα». Παρά το γεγονός ότι εμείς οι άνθρωποι έχουμε την τάση να βάλουμε σε πολλά κουτιά τα πράγματά μας και να νιώσουμε ότι τα ελέγχουμε, η ζωή έρχεται και μας δείχνει ότι όλα είναι πάρα πολύ σχετικά και αυτό το βλέπουμε τώρα με τους ανθρώπους που έρχονται στη χώρα μας.

Αρκετά ράντζα έχουν τοποθετηθεί και σε μια γιγαντοοθόνη παίζει ένα βίντεο με εικόνες από το εσωτερικό ενός σπιτιού. Κόσμος έχει ξαπλώσει στα ράντζα και συζητά ή απλώς χαλαρώνει. Ο ρόλος της εγκατάστασης προφανής. Να νιώσει ο επισκέπτης λίγο σας πρόσφυγας που φτάνει σε μια ξένη χώρα.

Στην μεγάλη αίθουσα του θεάτρου το σκηνικό έχει διαμορφωθεί έτσι ώστε να θυμίζει χώρο φιλοξενίας προσφύγων, με σεντόνια και κουβέρτες να κρέμονται από τα θεωρεία. Στην οθόνη της σκηνής κόσμος φτιάχνει σακίδια με πράγματα που θα δοθούν στα παιδιά των προσφύγων με τη βοήθεια του δικτύου μεταναστριών «Μέλισσα», ενώ η οθόνη της σκηνής παίζει φιλμ αρχείου από την μικρασιατική καταστροφή.

Αυτό το ζήσαμε οι ίδιοι. Αν διαβάσουμε άρθρα από εφημερίδες του 1922 είναι σαν να διαβάζεις άρθρα του σήμερα. Για την αθρόα προσέλευση ανθρώπων που δεν είχαν που να τους βάλουν κτλ. Τότε το Δημοτικό Θέατρο είχε στεγάσει πρόσφυγες. Αναπαριστούμε εκείνο το γεγονός το οποίο το έχουμε ζήσει.

Μπορείς να πεις δηλαδή ότι σήμερα κλείνει ένας κύκλος; ρωτώ τον Κωνσταντίνο.

Ο κύκλος δεν κλείνει ποτέ. Ή κλείνει και ταυτόχρονα ανοίγει ένας άλλος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και δεν πρέπει να θεωρούμε ότι μας ανήκει κάτι τόσο ολοκληρωτικά και μπορούμε να το στερούμε από κάποιους άλλους. Αυτή την έννοια έχει η σημερινή βραδιά. Και όλο αυτό βασίζεται πάνω στο ότι αν το καλοσκεφτούμε, γιορτάζουμε την γέννηση ενός Θεού που γεννήθηκε σε ένα στάβλο και με το που γεννήθηκε χρειάστηκε να φύγει από εκεί που ήταν, όπως περιγράφουν τα ευαγγελικά κείμενα, για να γλιτώσει από τη σφαγή των νηπίων από τον Ηρώδη. Αν πάρουμε δηλαδή τη μεταφυσική ανάγκη των ανθρώπων που καλύπτει η θρησκεία και όχι η εκκλησία, μιλάμε για ένα Θεό που με το που γεννήθηκε, ταλαιπωρήθηκε. Αυτό είναι η βάση της σημερινής νύχτας.

Ο θεατής που ήρθε στο θέατρο πήρε στα χέρια του έναν χάρτη στον οποίο φαίνονταν τα διάφορα μέρη που χρησιμοποιήθηκαν για τις εγκαταστάσεις. Δημιουργήθηκαν εγκαταστάσεις που πραγματεύονταν την έννοια του ξένου, του πρόσφυγα, του μετανάστη με όχημα μια έκθεση φωτογραφίας του Φώτη Πλέγα που φωτογράφισε στη Μυτιλήνη τον τελευταίο καιρό, προβολές ντοκιμαντέρ για τους Έλληνες πρόσφυγες στην Αμερική μια διαδραστική εγκατάσταση όπου ο θεατής μπορούσε να φωτογραφηθεί μέσα από ένα ταμπλό, πιστό αντίγραφο από μια παλιά φωτογραφία Έλληνα μετανάστη, αλλά η κορυφαία στιγμή για εμένα, ήταν η εγκατάσταση που στήθηκε στο θόλο του θεάτρου και περιλάμβανε αφήγηση του διηγήματος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Ο Ξεπεσμένος Δερβίσης», το οποίο μιλάει για έναν άστεγο της εποχής του Παπαδιαμάντη.

Το ξημέρωμα μας βρήκε στο φουαγιέ του θεάτρου με ζωντανή μουσική από τη Σοφία Λαμπροπούλου που έπαιξε κανονάκι και τελειώσαμε με τραπέζι που περιλάμβανε μεζέδες και κρασί για τα οποία φρόντισαν μετανάστες και μετανάστριες.

Το επόμενο ραντεβού με τον Κωνσταντίνο Ντέλλα και την ομάδα του θα γίνει στο ίδιο μέρος ξημερώματα της Καθαρής Δευτέρας, με το δεύτερο μέρος της τριλογίας.