Ο «Ιντιάνα Τζόουνς» των έργων Τέχνης
Στο «σπίτι» του, την Κύπρο, επέστρεψε ένα ψηφιδωτό 1.600 ετών, 40 και πλέον χρόνια αφότου εκλάπη από την εκκλησία Παναγίας της Κανακαριάς, στην κατεχόμενη Λυθράγκωμη.
Ο Ολλανδός ιστορικός Τέχνης και ερευνητής εγκλημάτων Τέχνης Άρθρουρ Μπραντ αφιέρωσε τα τελευταία τρία χρόνια της ζωής του αναζητώντας τα ίχνη του βυζαντινής εποχής ψηφιδωτού, που απεικονίζει τον Απόστολο Μάρκο.
Όπως γράφει στην προσωπική του ιστοσελίδα ο ερευνητής, το ψηφιδωτό επεστράφη στο αρμόδιο τμήμα Αρχαιοτήτων (που υπάγεται στο υπουργείο Μεταφορών) και την Εκκλησία της Κύπρου σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στη Χάγη την Κυριακή.
Το ψηφιδωτό εκλάπη από την εκκλησία μετά την τουρκική εισβολή το 1974 –ένα από τα πολλά θρησκευτικά σύμβολα που αφαίρεσαν συλητές από την Παναγία Κανακαριά. Μάλιστα, είναι το τελευταίο που εντοπίστηκε.
«Είναι ένα μοναδικό κομμάτι ηλικίας άνω των 1.600 ετών. Είναι ένα από τα τελευταία αλλά και πιο όμορφα παραδείγματα Τέχνης από τις αρχές της βυζαντινής εποχής» είπε ο Μπραντ, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).
«Ήταν η περιπέτεια μιας ζωής» δήλωσε ο ίδιος, εξηγώντας ότι κυνηγώντας το ψηφιδωτό ταξίδεψε σε αρκετές χώρες της Ευρώπης όπου «πληροφοριοδότες συλλαμβάνονταν για άσχετες υποθέσεις» και «άνθρωποι φοβόντουσαν και εξαφανίζονταν».
Παρόλα αυτά, ο ερευνητής δεν το έβαλε κάτω… Μετά πολλών κόπων κατάφερε τελικά να εντοπίσει το ψηφιδωτό στο διαμέρισμα μιας οικογένειας από τη Βρετανία, που κατοικούσε στο Μαρόκο. Μάλιστα, όπως ισχυρίζεται ο Μπραντ, η εν λόγω οικογένεια σοκαρίστηκε όταν έμαθε ότι επρόκειτο για κλεμμένο θησαυρό.
«Ήταν στην κατοχή μιας βρετανικής οικογένειας, που αγόρασε το ψηφιδωτό καλή τη πίστη πριν από περίπου 40 χρόνια» ανέφερε ο ερευνητής, που παράλληλα εξήγησε ότι ο ιδιοκτήτης του αμέσως συμφώνησε να επιστρέψει το ψηφιδωτό στην Κύπρο.
Μάλιστα, τού δόθηκε μια συμβολική αποζημίωση επειδή… φρόντιζε το ψηφιδωτό εδώ και τόσα χρόνια.
Ο Μπραντ, ο «Ιντιάνα Τζόουνς» της Τέχνης, είναι παγκοσμίως γνωστός και έχει καταφέρει να εντοπίσει περί τα 200 εξαφανισμένα έργα τέχνης ανά τον κόσμο –μεταξύ των οποίων πίνακες που έκλεψαν οι Ναζί αλλά και ανεκτίμητης αξίας αντικείμενα των Αζτέκων.
Πρόσφατα, ο Μπραντ βοήθησε τη γερμανική αστυνομία να εντοπίσει δύο χάλκινα γλυπτά αλόγων του Τζόζεφ Θόρακ, που κάποτε είχε στην κατοχή του ο Χίτλερ.
«Τα ψηφιδωτά θεωρούνται από τα πιο σημαντικά κομμάτι των χριστιανικών έργων Τέχνης και θεωρούνται μέρος της “κυπριακής ψυχής”» είπε ο Μπραντ.
Τον Απρίλιο επεστράφη στο Βυζαντινό Μουσείο στην Λευκωσία ένα ψηφιδωτό του Αποστόλου Ανδρέα που είχε κλαπεί από την ίδια εκκλησία.