ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Μαρκήσιος ντε Σαντ: 278 χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα των απαγορευμένων έργων

Μαρκήσιος ντε Σαντ: 278 χρόνια από τη γέννηση του συγγραφέα των απαγορευμένων έργων
Getty Images/Ideal Images/Julien M. Hekimian / Stringer

Ο φιλόσοφος και συγγραφέας, Ντονατιέν Αλφόνς Φρανσουά Ντε Σαντ, πιο γνωστός ως Μαρκήσιος Ντε Σαντ, που κάποτε σόκαρε τον κόσμο και τα χρηστά ήθη με τα απαγορευμένα έργα του, γεννήθηκε σαν σήμερα, 2 Ιουνίου, το 1740.

Ο Γάλλος αριστοκράτης, υπερασπιστής της ελευθεριότητας, ασίγαστος εξερευνητής των ανθρώπινων ορίων, και συγγραφέας τολμηρών βιβλίων, που χαρακτηρίστηκαν ως πορνογραφικά έδωσε αφορμή για να επινοηθεί ο όρος σαδισμός από τον ψυχίατρο Richard von Krafft-Ebing στα τέλη του 19ου αιώνα ενώ είχε αφήσει το πνεύμα του να οργιάσει στις σελίδες των “Ζιστίν” (1791), “Ζιλιέτ” (1798) και “120 μέρες στα Σόδομα” (1780) όπου και με επιμονή παρενοχλούσε την σοβαροφάνεια και την κρυμμένη πίσω από πούδρα, ανηθικότητα των αστών.

Μέγας πορνογράφος ή απλά ειλικρινής και έκλυτα ονειροπόλος, ο Ντε Σαντ ασέλγησε με ταλέντο χρησιμοποιώντας λέξεις και σημεία στίξης.

“Είμαι ένας ακόλαστος, αλλά δεν είμαι εγκληματίας ούτε φονιάς” είχε γράψει κάποτε.

Σήμερα, ο Μαρκήσιος ντε Σαντ είναι ένα κομμάτι του γαλλικού πολιτισμού στα όρια του και προσφάτως η γαλλική κυβέρνηση απαγόρευσε τη δημοπρασία του σπάνιου χειρόγραφου "120 Ημέρες στα Σόδομα", χαρακτηρίζοντάς το "εθνικό θησαυρό".

Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ δεν ολοκλήρωσε ποτέ το βλάσφημο αυτό έργο που έγραψε σε ρολό-περγαμηνή που έκρυβε στο κελί του στη Βαστίλη. Μετά την αποφυλάκισή του ο ντε Σαντ θρηνούσε για το χειρόγραφο με τις περιπέτειες τεσσάρων φιλελεύθερων ενηλίκων που πίστευε ότι του είχε κλαπεί, αλλά το ημιτελές χειρόγραφό του εμφανίστηκε μερικές δεκαετίες αργότερα. Τα "120 Ημέρες στα Σόδομα" δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά το 1904.

Ανατόμος των πιο σκοτεινών αποχρώσεων του ερωτισμού, ελεύθερο πνεύμα ή απλά ένας ευφάνταστος σάτυρος με ταλέντο στις λέξεις ο Μαρκήσιος ντε Σαντ διχάζει. "Οι πράξεις μας καθορίζονται από φυσικούς νόμους όπου η ηθική δεν έχει κανέναν λόγο" έλεγε αυτός ο αποκαλούμενος κήρυκας της ταπείνωσης. Το έργο του έδωσε έμπνευση στον ψυχίατρο Κραφτ-Έμπινγκ να επινοήσει τον όρο "σαδισμό". Στη Γαλλία η ελεύθερη κυκλοφορία των έργων του Μαρκήσιου ντε Σαντ εξασφαλίστηκε μόλις το 1958.