Νόμπελ Λογοτεχνίας: Στη δίνη του σεξουαλικού σκανδάλου

Η Σουηδική Ακαδημία θα ανακοινώσει αν θα αναβληθεί ή όχι η απονομή του βραβείου λόγω της κρίσης που έχει ξεσπάσει μετά την αποκάλυψη σεξουαλικού σκανδάλου στους κόλπους της.

Η απονομή των βραβείων Νόμπελ σπανίως αναβάλλεται ή ματαιώνεται. Η τελευταία φορά που το Νόμπελ Λογοτεχνίας δεν απονεμήθηκε ήταν το 1943 στο απόγειο του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου.

"Θα αποφασίσουν τα μέλη που θα συνεδριάσουν σήμερα το απόγευμα", δήλωσε στο Reuters η αξιωματούχος της Σουηδικής Ακαδημίας Λουιζ Χέντμπεργκ.

"Θα λάβουμε μια απόφαση, η οποία θα δημοσιοποιηθεί με Δελτίο Τύπου αύριο περίπου στις 0900 (CET)", είπε η ίδια.

Η ημερομηνία της φετινής απονομής δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί, αλλά συνήθως πραγματοποιείται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου παράλληλα με την παρουσίαση των νικητών σε άλλα πεδία.

Η Σουηδική Ακαδημία είναι μια από τις Βασιλικές Ακαδημίες της Σουηδίας. Ιδρύθηκε το 1786 από τον βασιλιά Γουσταύο Γ'. Στόχος της είναι η προαγωγή της σουηδικής γλώσσας.

Από το 1901, τα ισόβια μέλη της λαμβάνουν κάθε χρόνο την απόφαση για το ποιος θα είναι ο νικητής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας, προς τιμήν του δωρητή Άλφρεντ Νόμπελ.

Ποιο είναι το σκάνδαλο

H Aκαδημία βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα έπειτα από τις μαρτυρίες 18 γυναικών, σύμφωνα με τις οποίες είχαν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση ή βίαιες επιθέσεις από τον φωτογράφο Ζαν-Κλοντ Αρνό, σύζυγο της ακαδημαϊκού, ποιήτριας και δραματουργού Καταρίνα Φρόστενσον, η οποία έκτοτε αποχώρησε από τη Σουηδική Ακαδημία.

Επιπλέον, η κρίση αφορά και τη διαρροή των ονομάτων ορισμένων από τους νικητές ενόψει των επίσημων ανακοινώσεων.

Ο Αρνό αρνείται τις κατηγορίες τόσο περί σεξουαλικής παρενόχλησης όσο και περί διαρροής των ονομάτων.

Μεταξύ των βραβευθέντων με Νόμπελ Λογοτεχνίας είναι οι Μπομπ Ντίλαν (2016), Ντόρις Λέσινγκ (2007) και Σάμιουελ Μπέκετ (1969).

Το σκάνδαλο έχει προκαλέσει εκκλήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια στον θεσμό.

Έξι από τα 18 μέλη της Ακαδημίας παραιτήθηκαν από τότε που ξέσπασε το σκάνδαλο, στα τέλη του περασμένου χρόνου, ενώ δύο άλλα μέλη δεν συμμετέχουν στο έργο της Ακαδημίας για άλλους λόγους.

Η Σουηδική Ακαδημία ανέφερε σε ανακοίνωσή της τον περασμένο μήνα ότι βιώνει μια σοβαρή κρίση και παραδέχτηκε ότι η εμπιστοσύνη στον θεσμό έχει κλονιστεί. Άλλα σουηδικά ιδρύματα απονέμουν τα βραβεία Νόμπελ Επιστημών, ενώ οι νικητές του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης επιλέγονται από μια νορβηγική επιτροπή.

Όταν ξέσπασε η κρίση

Τον περασμένο Νοέμβριο, η εφημερίδα Dagens Nyheter είχε δημοσιεύσει τις μαρτυρίες 18 γυναικών, σύμφωνα με τις οποίες είχαν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση ή βίαιες επιθέσεις από έναν άνδρα γαλλικής καταγωγής που είναι παντρεμένος με την ακαδημαϊκό, ποιήτρια και δραματουργό Καταρίνα Φρόστενσον, η οποία επίσης ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από τη Σουηδική Ακαδημία.

Η Ακαδημία έχει διακόψει από τον Νοέμβριο κάθε σχέση με τον σύζυγο της Φρόστενσον, ο οποίος αρνείται τις κατηγορίες, και έχει διακόψει κάθε χρηματοδότηση προς τον χώρο εκθέσεων και παραστάσεων που εκείνος διευθύνει στην Στοκχόλμη, ενώ διεξάγει εσωτερική έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δεν έχουν γίνει γνωστά.

Η υπόθεση έχει συγκλονίσει το "ιερό" της λογοτεχνίας της Σουηδίας, που φροντίζει να διατηρεί πλήρη μυστικότητα για τις αποφάσεις του.

Σύμφωνα με τη Λίζα Ιρένιους, επικεφαλής των πολιτιστικών σελίδων της εφημερίδας Svenska Dagbladet, με τη σημερινή κατάσταση "είναι δύσκολο να διατηρήσει κανείς πολλές ελπίδες για την Ακαδημία".

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Σουηδική Ακαδημία αντιμετωπίζει κύμα παραιτήσεων.

Τρεις ακαδημαϊκοί αποφάσισαν να αφήσουν κενές τις θέσεις τους το 1989, διαμαρτυρόμενοι για την απόφαση του θεσμού να μην καταδικάσει την φάτουα κατά του Σαλμάν Ρούσντι για το βιβλίο του "Σατανικοί Στίχοι", την οποία τελικά καταδίκασε 27 χρόνια μετά.