Παγκόσμια ημέρα ποίησης: ένα δώρο της Ελλάδας σε όλο τον κόσμο
Το φθινόπωρο του 1997 ο ποιητής Μιχαήλ Μήτρας είχε μια ιδέα. Τότε ο Έλληνας λογοτέχνης πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας. Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης μόλις είχε επινοηθεί.
Η εισήγησή του έφτασε με επιστολή στα χέρια του ποιητή και μελετητή της ποίησης Κώστα Στεργιόπουλου, προέδρου τότε της Εταιρείας Συγγραφέων.
Η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου πρότεινε ως ημέρα εορτασμού την 21η Μαρτίου, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους. Η πρώτη Ημέρα Ποίησης γιορτάστηκε το 1998, στο παλαιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά.
Ένα χρόνο μετά ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Οργανισμού να ανακηρυχθεί η 21η Μαρτίου Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, όπως η 21η Ιουνίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής. Οι Γάλλοι, οι Ιταλοί, οι Τυνήσιοι και άλλοι πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου υποστήριξαν την εισήγηση και η ελληνική πρόταση υπερψηφίστηκε.
“Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της. Ο Διεθνής Πολιτιστικός Οργανισμός θέλησε με αυτό τον τρόπο να προωθήσει την τέχνη της ποίησης - και συγκεκριμένα τις προσπάθειες των μικρών εκδοτών να τυπώνουν συλλογές νέων ποιητών, την επιστροφή της προφορικής παράδοσης με την ανάγνωση ποιημάτων ενώπιον κοινού και την αποκατάσταση ενός διαλόγου μεταξύ της ποίησης και των άλλων μορφών τέχνης, πάνω στον αφορισμό του Ντελακρουά: ‘Δεν υπάρχει Tέχνη χωρίς Ποίηση’” ήταν το σκεπτικό της απόφασης της ημέρας που πλέον γιορτάζει τη δύναμη των λέξεων και των ερμηνείων τους κάθε φορά που η άνοιξη μπαίνει στη ζωή μας.
Με αφορμή την ημέρα δύο εκδηλώσεις μας καλούν να αφεθούμε στη λυρικότητα ή και όχι των ποιητών και των δημιουργημάτων τους.
Από τον Μανόλη Αναγνωστάκη στην ποίηση των ψηφιακών μέσων
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία συμμετέχει στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης. Στο πλαίσιο της έκθεσης “Τό θέμα εἶναι τ ώ ρ α τί λές. Η ζωή και το έργο του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη” που φιλοξενείται από τις 12 Φεβρουαρίου στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος, θα πραγματοποιηθεί στις 18:30 εκδήλωση αφιερωμένη στον κορυφαίο ποιητή της μεταπολεμικής περιόδου.
Ανάμεσα στα χειρόγραφα, τα προσωπικά αντικείμενα και τις ποιητικές συλλογές του Μανόλη Αναγνωστάκη, καθώς και στα τεκμήρια των εποχών που αυτός και οι ομότεχνοί του έδρασαν, ο ποιητής και συγγραφέας Παντελής Μπουκάλας και η ομότιμη καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου θα μιλήσουν για τον ποιητή και το αποτύπωμα που άφησε στα πεδία του πολιτισμού και της πολιτικής, ενώ ο συνθέτης Μιχάλης Γρηγορίου θα μοιραστεί την εμπειρία της μελοποίησης των έργων του.
Οι ηθοποιοί Μαρία Σκουλά και Θανάσης Δόβρης θα απαγγείλουν επιλεγμένα ποιήματα του Μανόλη Αναγνωστάκη. Η εκδήλωση εντάσσεται στο πρόγραμμα της διοργάνωσης "Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου" της UNESCO.
Στον αντίποδα ή συμπληρωματικά η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση μας προσκαλεί σε μια βραδιά αφιερωμένη στη σύγχρονη ποίηση με ψηφιακά μέσα και ξεναγό τη συγγραφέα, περφόρμερ και ερευνήτρια στα πεδία της Performance Writing, της Ψηφιακής Λογοτεχνίας, και της Αρχαιολογίας των Μέσων, J. R. Carpenter που από τα '90s χρησιμοποιεί το ίντερνετ ως μέσο πειραματικής συγγραφής.
Τα αβανγκάρντ διαδικτυακά έργα της έχουν δημοσιευτεί και παρουσιαστεί σε επιστημονικά περιοδικά, γκαλερί, μουσεία και φεστιβάλ με διεθνή ακτινοβολία, ενώ η ίδια έχει βραβευθεί με το Dot Award for Digital Literature (2015) και το New Media Writing Prize (2016).
Η J. R. Carpenter εκδίδει βιβλία και χρησιμοποιεί το διαδίκτυο ως μέσο πειραματικής συγγραφής από το 1993. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα μας ξεναγήσει σε καινούρια και παλαιότερα διαδικτυακά έργα ποίησης και τέχνης. Θα μας μιλήσει για το πώς μέσα από την περφόρμανς, το έντυπο και τα ψηφιακά μέσα εξερευνούν θέματα όπως ο χώρος, ο εκτοπισμός, η κοινότητα και το περιβάλλον.