Ο Θάνατος του Στάλιν στους κινηματογράφους

Λίγα λόγια για την ταινία

Τη νύχτα της 5ης Μαρτίου του 1953 ένας άντρας πεθαίνει. Ένα τρομερό εγκεφαλικό επεισόδιο κάνει όλο του το σώμα να καταρρεύσει. Το όνομά του είναι Ιωσήφ Στάλιν – δικτάτορας, τύραννος και Γενικός Γραμματέας της ΕΣΣΔ.

«Ο Θάνατος του Στάλιν» είναι μια σάτιρα που αφορά στις μέρες πριν την κηδεία του Πατέρα ενός Έθνους. Είναι οι ημέρες που θα ρίξουν φως πάνω στην τρέλα και την έλλειψη ηθικών αξιών του ολοκληρωτισμού. Είναι οι ημέρες που θα βρουν τους άντρες που άλλοτε συνεργάζονταν με τον Στάλιν να παλεύουν προκειμένου να κληρονομήσουν την τεράστια δύναμη που είχε πάνω στο λαό.

Και όλα αυτά βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα…

Όταν ο Ιωσήφ Στάλιν, ο άντρας που βρισκόταν στην κορυφή της Σοβιετικής Ένωσης για 33 χρόνια, έπαθε εγκεφαλικό επεισόδιο στις 5 Μαρτίου του 1953, ξεκίνησε μια σκληρή μάχη για τη διαδοχή της θέσης του ανάμεσα στους αμέσως κατωτέρους του στην κλίμακα της ιεραρχίας. Ο καθένας τους ήταν αποφασισμένος να οδηγήσει εαυτόν πάση θυσία στη θέση απόλυτης εξουσίας που ο Στάλιν είχε και να κάνει τα αδύνατα δυνατά, ώστε οι υπόλοιποι να μην τον ανταγωνιστούν επ’ αυτού. Ήταν ένας αγώνας που διήρκησε για δύο ατελείωτες μέρες, ένας αγώνας που έκανε μεγάλους κι έμπειρους άντρες να αφήσουν την τρέλα να τους καταλάβει, όπως και τη φιλοδοξία, αλλά και την απανθρωπιά.

Η δημιουργία της ταινίας

Τα παραπάνω τρομερά αλλά αληθινά γεγονότα παρείχαν την έμπνευση για τα κόμικ «O Θάνατος του Στάλιν» και το «Δεύτερο Μέρος – Η Κηδεία» των Φαμπιάν Νούρι και Τιερί Ρόμπιν. Οι δύο Γάλλοι παραγωγοί, Γιαν Ζενού και Λοράν Ζαϊτούν, αγόρασαν τα δικαιώματα για την ιστορία των κόμικ και είχαν την έξυπνη ιδέα να προσεγγίσουν τον Αρμάντο Ιανούτσι, τον σκηνοθέτη-σεναριογράφο πίσω από τη σειρά «The Thick of It» και την ταινία «In the Loop» που σχολιάζουν και καυτηριάζουν την πολιτική της Μ. Βρετανίας.

«Όλοι οι χαρακτήρες της ταινίας είναι πολύ σκληροί και ασυναίσθητοι, ωστόσο ο θεατής καταφέρνει να συμπαθήσει κάποιους περισσότερο από άλλους», λέει ο Ιανούτσι. «Έτσι επιθυμούσα το κοινό να θυμηθεί ότι οι συμπεριφορές και οι πράξεις των χαρακτήρων αυτών είχαν καταστροφικές επιπτώσεις για τους ανθρώπους. Ήξερα ότι έπρεπε να δείξουμε μεγάλο σεβασμό για το γεγονός ότι εκατομμύρια ανθρώπων σκοτώθηκαν ή εξαφανίστηκαν και αυτό δεν είναι κάτι με το οποίο μπορεί κανείς να αστειευτεί. Είναι κάτι το οποίο έπρεπε οπωσδήποτε να αναγνωρίζουμε και να θυμόμαστε σε κάθε στάδιο της ταινίας».

Οι ηθοποιοί

Το καστ της ταινίας περιλαμβάνει κάποιους από τους καλύτερους ηθοποιούς ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Στιβ Μπουσέμι ως Κρούστσεβ, Σάιμον Ράσελ Μπιλ ως Μπέρια, Τζέφρι Τάμπορ ως Μαλένκοβ, Μάικλ Πάλιν ως Μολότοφ, Πολ Γουάιτχαουζ ως Μικόγιαν, Τζέισον Άιζακς ως Ζούκοβ, Αντρέα Ράιζμποροου ως η κόρη του Στάλιν, Σβετλάνα, και τον Ρούπερτ Φρεντ ως τον γιο του Στάλιν, Βασίλι. Συμμετέχουν επίσης οι Πάντι Κόνσινταιν ως Αντρέγιεβ και η Όλγα Κουριλένκο ως η πιανίστρια Μαρία Γιουντίνα.

«Συνήθως το να διανείμει κανείς τόσο σπουδαίους ρόλους για μια ταινία αποδεικνύεται δύσκολο, ωστόσο σε αυτήν την περίπτωση τα πράγματα κύλησαν πολύ ομαλά. Όλοι ήθελαν εξάλλου να συνεργαστούν με τον Αρμάντο», δήλωσε ο Γιαν Ζενού.

Σύμφωνα με το παραπάνω, οι ηθοποιοί συνειδητοποίησαν σύντομα ότι έπρεπε να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό στην ταινία. «Οι ηθοποιοί έδωσαν ένα μεγάλο κομμάτι του εαυτού τους στην πορεία των γυρισμάτων», λέει ο Λόουντερ. «Υπήρξε μια παρατεταμένη περίοδος από πρόβες που διήρκησε αρκετές εβδομάδες, κι έτσι αυτές απέδωσαν στη μεγάλη οθόνη. Ήταν πολύ βασικό οι ηθοποιοί να μαζεύονται, να βρίσκονται και να συζητάνε το υλικό της ταινίας προτού ξεκινήσουν τα γυρίσματα, έτσι ώστε να εισέλθουν και στην πολιτική πραγματικότητα που ήταν το κυρίως φόντο αυτού που έμελλε να κάνουν».

Το παρελθόν διδάσκει το παρόν

«Ο Θάνατος του Στάλιν» μπορεί να συνέβη ουσιαστικά 60 χρόνια πριν», λέει ο Ιανούτσι, «όμως προσφέρει πολλά σημαντικά μαθήματα για την πολιτική του σήμερα. Είχα αρχίσει να συζητώ να γυρίσω την ταινία δύο ή τρία χρόνια πριν, όταν κανείς δεν ήξερε για το Brexit ή για τον Τραμπ. Εκείνη την περίοδο αναζητούσα διακαώς να καταπιαστώ με κάτι που να έχει να κάνει με τη δικτατορία, τον ολοκληρωτισμό και το πώς γενικά μια χώρα μπορεί να τρομοκρατηθεί από μια προσωπικότητα μόνο, χωρίς να είναι απαραίτητα χαρισματική, φτάνει να έχει έναν κύκλο χειραγώγησης. Φυσικά και δεν υπήρχε εξαρχής σκοπός να υπάρξει παραλληλισμός με την εκλογή του Τραμπ και το Brexit, αλλά εντέλει κατέληξε να υφίσταται μια ενδιαφέρουσα ηχώ στην ταινία».

Στοιχεία για την ταινία: