Ο Μηνάς Χατζησάββας έγινε φως

Από τη Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2015 αυτός ο άντρας δεν θα είναι ένας από εκείνους που σηκώνει στους ώμους του το Ελληνικό Θέατρο καθώς ο ηθοποιός Μηνάς Χατζησάββας έφυγε σε ηλικία 67 ετών αφήνοντας πίσω του ένα κενό δυσαναπλήρωτο.

“Ακάματο” τον θυμούνται

Ανεκτίμητο, σεμνό, “θυμικό”. O γεννημένος το 1948 και μεγαλωμένος στην Άνω Νέα Σμύρνη ηθοποιός σπούδασε στο “Cours Simon” στο Παρίσι και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου (1969). “Ο Τεν – Τεν ήταν ήρωάς μου καθ’ ότι γαλλικής κουλτούρας” είχε πει στο Γιάννη Αλεξίου σε συνέντευξη του που είχε δημοσιευθεί στη Βραδυνή της Κυριακής. “Ακόμη ένα παιδί στη γειτονιά μου, που όλοι τον έλεγαν, ο αλήτης. Έκανε απίστευτα πράγματα. Έβριζε, έσπαγε τζάμια. Ήταν ήρωας μου γιατί εγώ ήμουν μέσα σε μια αυλή και καθόμουν κι έβλεπα αυτόν να σπάει τζάμια. Μ’ άρεσε πολύ που μπορούσε και τα κατάφερνε...”

Όταν ο Χατζησάββας ανδρώθηκε έκανε τον κόσμο του θεάτρου τη δική του αλάνα. Πληθωρικός, ποιοτικός και βραβευμένος και ιδρυτής του Ελεύθερου Θεάτρου, όπου δημιουργούσε ουρές στις εκπληκτικές παραστάσεις του στο Ανοιχτό Θέατρο την περίοδο 1984-98. Ένας εργάτης του Δράματος, ένας άντρας που δεν έκανε εκπτώσεις στην ποιότητα της δουλειάς του, είτε πρωταγωνιστούσε σε αρχαίες τραγωδίες ως Αγαμέμνονας του Αισχύλου, είτε σε σίριαλ μαζικής κατανάλωσης.

Ένας πολυδιάστατος καλλιτέχνης

Ο Χατζησάββας δεν ήταν ένας μονοδιάστατος κύριος. Ήταν ένας λάτρης της κλασικής μουσικής, ένας συγγραφέας (συλλογές διηγημάτων που υπέγραψε με το ψευδώνυμο του Πρόδρομος Σαββίδης κυκλοφόρησαν στις προθήκες των βιβλιοπωλείων καθώς ο Χατζησάββας αγαπούσε τις λέξεις, είτε ως ξενιστής είτε ως δημιουργός τους), ένας καλλιτέχνης που είχε ζήσει τη σοβαροφάνεια της παλιάς Ελλάδας των 70’s και επέλεξε το θέατρο για να καταφέρει να κοιμηθεί ήσυχος τα βράδια του, για να εκτονώσει τα πολλά όνειρα του. “Η μεγάλη ανατριχίλα συνέχεια μας ακολουθεί...” είχε πει τότε σχολιάζοντας την αγωνία του για να πάνε όλα καλά.

Ο Χατζησάββας όμως δεν ήταν ένας άντρας που κοιτούσε πίσω. “Συνήθως δεν κοιτάζω φωτογραφίες, ίσως δεν θέλω να αντιμετωπίσω την πραγματικότητα. Περισσότερο θα’ θελα να είχα σαν φιλμ είναι το μέλλον. Να δω τι θα συμβεί παρακάτω. Το παρελθόν με θλίβει πολλές φορές. Σκέπτομαι τις αγωνίες να γίνουν κάποια πράγματα. Δεν είμαι από τους ανθρώπους που ανατρέχω πολύ στο παρελθόν” είχε πει καθώς εξομολογήθηκε ότι είχε μια μεγάλη εμμονή, αυτή που τον τάισε ζωή και έμπνευση, το θέατρο.

Όλα ξεκίνησαν μετά την Αλίκη

Ο Μηνάς Χατζησάββας ήθελε να γίνει ηθοποιός από πάντα ή μάλλον από τη στιγμή που είχε δει την Αλίκη Βουγιουκλάκη παραδωμένη στη σκηνή. Ο Χατζησάββας ένοιωθε ανακουφισμένος να ονειρεύεται (“ Όταν δεν βλέπω όνειρα είναι μια περίεργη σιωπή που αρχίζει να σε ανησυχεί λιγάκι” έλεγε) και αν και έμοιαζε σε κάποιους απολιτίκ, δεν ήταν. Κουβαλούσε “έτσι κι αλλιώς μια αριστερή σκέψη”.

“Κατά τ’ άλλα η χυδαιότητα γύρω μας είναι ακμαία και επικρατούσα κατάσταση πλέον στον τόπο μας” συμπλήρωσε εκείνος που είχε την ευτυχία να κάνει την πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση ως απόφοιτος της σχολής, υποδυόμενος τον Πάρη στο “Ρήσο” του Ευριπίδη, στο Αρχαίο Θέατρο της Δωδώνης. Bασικό στέλεχος και του “Ανοιχτού Θεάτρου” του Γιώργου Μιχαηλίδη για περισσότερα από δέκα χρόνια, ο Χατζησάββας συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους, συμμαχώντας με άλλους μεγάλους του δικού μας θεάτρου για μια ανάταση ψυχής.

Εκείνος και το τέλος

Εραστής του αρχαίου δράματος αλλά και του σελιλόιντ, ο Χατζησάββας έπαιξε σημαντικούς (και ενίοτε βραβευμένους) ρόλους σε περισσότερες από 30 ταινίες και δεν υπήρξε στιγμή σνομπ απέναντι στην τηλεοπτική παραγωγή. Σεναριογράφος, επιμελητής ραδιοφωνικών εκπομπών, σεμνός και μεγάλος είπε στην τελευταία του συνέντευξη στο Αθηνόραμα το καλοκαίρι του 2015 “Είμαστε σε μόνιμη διαπραγμάτευση με τον θάνατο, έτσι δεν είναι; Εγώ, πάντως, πιστεύω πως δεν υπάρχει τίποτα μετά τη ζωή. Τίποτα απολύτως! Η ζωή μας είναι ό,τι είμαστε, τελεία και παύλα. Γι’ αυτό θέλω να δουλεύω, να δουλεύω, να δουλεύω”.

Παραγωγικότατος, “η αδράνεια είναι θάνατος” έλεγε, για τον Χατζησάββα το θέατρο ήταν το ναρκωτικό του. “Το ‘παίρνεις’ και για λίγο σε φτιάχνει και μετά λες ‘μα τι κάνω;’! Στο χώρο του θεάτρου κερδίζεις άπειρα πράγματα. Το κυριότερο; Είσαι κοντά στον άνθρωπο. Κι αν δεν είσαι κοντά στον άνθρωπο, χάνεσαι. Εμείς οι ηθοποιοί ερχόμαστε συνεχώς σε επαφή με πολύ κόσμο, με την τρυφερότητα, την αγάπη αλλά και τη βρωμιά του είδους μας... Το θέατρο είναι μεγάλη ιστορία. Είναι ένα επάγγελμα που μπορεί να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο –δεν γινόμαστε όλοι, βέβαια, αλλά το ίδιο δεν συμβαίνει και στη ζωή;” έλεγε στην Ιλειάνα Δημάδη.

Ο Μηνάς Χατζησάββας για όσους τον γνώριζαν προσωπικά ήταν ένας καλός άνθρωπος με ή χωρίς το θέατρο στη ζωή του. Εμείς, οι υπόλοιποι που τον γνωρίσαμε από την απόσταση του θεατή ας τον μιμηθούμε, θα είναι ένας μικρός φόρος τιμής σε έναν άνθρωπο αχόρταγο για ποιότητα και βελτίωση. Έναν ηθοποιό που έγινε φως.