Όταν ο Γιώργος Σεφέρης κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας
Ήταν 24 Οκτωβρίου του 1963, όταν η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών τίμησε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, τον Γιώργο Σεφέρη, διάκριση που λάμβανε για πρώτη φορά η Ελλάδα στο πρόσωπο του κορυφαίου διπλωμάτη και ποιητή.
Ο Γιώργος Σεφεριάδης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, ήταν ένας από τους 80 υποψήφιους για το Νόμπελ Λογοτεχνίας εκείνη τη χρονιά, με τον Έλληνα ποιητή να βρίσκεται σταθερά μέσα στις επιλογές της επιτροπής, ακόμη κι όταν οι υποψήφιοι περιορίστηκαν σε έξι και αργότερα σε τρεις.
Πάμπλο Νερούδα, Γ.Χ. Όντεν και Γιώργος Σεφέρης ήταν η τελική τριάδα που διεκδικούσε την ύψιστη διάκριση στην Λογοτεχνία, με τον γεννημένο στα Βουρλά της Σμύρνης διπλωμάτη να κερδίζει ομόφωνα το βραβείο.
«Το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες», ήταν αυτό που κέρδισε τα μέλη της επιτροπής και αποφάσισαν εκείνο το μεσημέρι της 24ης Οκτωβρίου, να τιμήσουν τον Έλληνα ποιητή με το κορυφαίο βραβείο.
«Διαλέγοντας έναν Έλληνα ποιητή για το βραβείο Νομπέλ, νομίζω πως η Σουηδική Ακαδημία θέλησε να εκδηλώσει την αλληλεγγύη της με τη ζωντανή πνευματική Ελλάδα. Εννοώ: αυτή την Ελλάδα για την οποία τόσες γενεές αγωνίστηκαν, προσπαθώντας να κρατήσουν ό,τι ζωντανό από τη μακριά παράδοση της. Νομίζω, ακόμη, ότι η Σουηδική Ακαδημία θέλησε να δείξει πως η σημερινή ανθρωπότητα χρειάζεται και την ποίηση - κάθε λαού - και το ελληνικό πνεύμα», ήταν το σχόλιο του Γιώργου Σεφέρη μόλις έμαθε για την βράβευσή του, εκείνο τον Οκτώβρη του ‘63.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/STR
Και λίγους μήνες μετά, όταν παραλάμβανε το βραβείο του σε μια δοξαστική για την Ελλάδα τελετή, ο Γιώργος Σεφέρης απευθύνοντας την ομιλία του στα γαλλικά, μίλησε για την ελληνική παράδοση και τις πολλές όψεις της Ελλάδας, ενώ συνόψισε τις πεποιθήσεις του, τόσο για την άμεση και αδιάσπαστη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας (και ευρύτερα της ελληνικής ηθικής συνείδησης) από την αρχαιότητα ως τη σημερινή εποχή όσο και για την αναγκαιότητα και τη λειτουργία της ποίησης στο σύγχρονο κόσμο.
«Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά· κανόνας της είναι η δικαιοσύνη», είπε ο Γιώργος Σεφέρης, ο οποίος παίρνοντας τον λόγο σημείωσε με νόημα: «Τούτη την ώρα αισθάνομαι πως είμαι ο ίδιος μια αντίφαση. Αλήθεια, η Σουηδική Ακαδημία έκρινε πως η προσπάθειά μου σε μια γλώσσα περιλάλητη επί αιώνες, αλλά στην παρούσα μορφή της περιορισμένη, άξιζε αυτή την υψηλή διάκριση. Θέλησε να τιμήσει τη γλώσσα μου, και να – εκφράζω τώρα τις ευχαριστίες μου σε ξένη γλώσσα. Σας παρακαλώ να μου δώσετε τη συγγνώμη που ζητώ πρώτα- πρώτα από τον εαυτό μου».