Η Βίβιαν Γουέστγουντ και το πανκ: Μια ιστορία για μεγαλωμένους «αλήτες πολυτελείας»

Εκεί που μπαίνεις στο γκουγκλ και πατάς Βίβιαν Γουέστγουντ, λίγο πριν γίνει γνωστή η είδηση του θανάτου της χτες το βράδυ μια από τις κορυφαίες αναζητήσεις ήταν η ερώτηση: «Είναι ακριβό μπραντ το Vivianne Westwood;»

Βέβαια είναι ακριβό μπραντ, τι είναι; Πανάκριβο για την ακρίβεια.

Σε πιάνουν τα γέλια λίγο όμως, διότι συμπονάς την αυθεντική απορία των Μιλένιαλς και κάτω, όλων όσων δηλαδή δεν έζησαν εκείνη την εποχή που η King's Road του Λονδίνου ήταν πασαρέλα κουρελιών, άνθρωποι στο μετρό της πόλης κυκλοφορούσαν φορώντας σακούλες σκουπιδιών αντί για φόρεμα και οι Sex Pistols ούρλιαζαν «God Save the Queen and her Fashist Regime», φορώντας τα περιβόητα αντίστοιχα μπλουζάκια που είχε φτιάξει η Γουέστγουντ.

Τα κουρέλια τότε ήταν αυθεντικά και ο Τζόνι Ρότεν δεν είχε αυτομολήσει ακόμη στον κόσμο των σούπερ σταρ, η δε Ελισάβετ δεν έδινε δεκάρα τι της τραγουδούσαν, κλεισμένη στο Μπάκιγχαμ είχε άλλα πιο σοβαρά θέματα, όπως το να επιμένει να αγνοεί επί τούτου τι γίνεται απ' έξω.

Η Ελισάβετ μάς άφησε χρόνους προ μηνών, γηραιή και με εκατό ρεκόρ μακροβιότητας στην πλάτη της, η δε Βίβιαν Γουέστγουντ θα μπορούσε να έχει κερδίσει μια μικρή νίκη εκ μέρους των πανκ της εποχής, ζώντας λίγο παραπάνω.

Με τη διαφορά ότι στον τελικό πίνακα των σκορ, μάλλον η Ελισάβετ θα γραφτεί ως νικήτρια: Η Γουέστγουντ έζησε μεν περισσότερο, αλλά το πανκ είχε πεθάνει προ πολλού, μια ματιά στο διαδικτυακό της κατάστημα είναι το ιδανικό του μνημόσυνο.

Όλα είναι μάρκετινγκ

Μπορεί να είναι σιχαμένο και αποκαρδιωτικό ως διαπίστωση, αλλά είναι γεγονός.

Την εποχή της έκρηξης του πάνκ κινήματος, ενός κινήματος διαμαρτυρίας των νέων Βρετανών που δεν έβλεπαν στον ήλιο μοίρα με τη Θάτσερ, ήδη υπήρχαν κάποιοι που έβλεπαν ένα πιθανό χρυσωρυχείο πίσω από την (πολύ πραγματική) απόγνωση των πιτσιρικάδων.

Οι Sex Pistols, πολύ μεθυσμένοι τις περισσότερες φορές και συγκλονιστικά άτεχνοι στη μουσική τους, μάλλον δεν θα είχαν πάει ούτε ως τη γωνία αν δεν τους είχε αναλάβει ο μέντοράς τους -και συνδετικός κρίκος με την Γουέστγουντ- ο Μάλκομ ΜακΛάρεν, παραγωγός, μουσικός ο ίδιος, μάνατζερ, επιχειρηματίας και περσόνα γενικώς και ειδικώς εκείνης της εποχής και κάθε εποχής.

Ο ΜακΛάρεν μυρίζεται χρήμα. Και αναλαμβάνει να κάνει το πανκ ένα ολοκληρωμένο κίνημα, αισθητικά κυρίως, και να το φέρει εκεί που πρέπει προκειμένου να πουλάει: Στην ποπ κουλτούρα. Να το καταστρέψει εν ολίγοις.

Κι αν νομίζετε ότι το «Σιντ και Νάνσυ» είναι η απόλυτη ιστορία προσωπικής βίας και κακοποιητικής σχέσης, καλώς ήλθατε στην κόλαση: «Δεν έφευγε ποτέ από το σπίτι μας εάν δεν με έκανε πρώτα να ουρλιάζω από τον πόνο», έχει γράψει η Γουέστγουντ για το γάμο της με τον ΜακΛάρεν, με τον οποίον απέκτησε και ένα παιδί. «Ήταν σαδιστής. Ήταν προτιμότερο να σταματήσω να παλεύω και να βάζω τα κλάματα. Μόνο τότε σταματούσε».

Τα ίδια περίπου έχει πει και ο γιος τους, ο Τζο Κορέ: «Ήταν η επιτομή του τοξικού, δυσλειτουργικού ανθρώπου. Και η μητέρα μου έπαιζε το παιχνίδι του. Ήταν δεμένοι οι δύο τους σε αυτή την τοξική συνεξάρτηση».

Στο μεταξύ η Γουέστγουντ, η οποία δεν είχε σπουδάσει ποτέ σχέδιο μόδας, αλλά είχε ασχοληθεί με την κατασκευή κοσμημάτων, άρχισε να ράβει τα ρούχα που σχεδίαζε ο ΜακΛάρεν. Άνοιξαν μια μπουτίκ, το SEX και οι Sex Pistols άρχισαν να φοράνε τα ρούχα επί σκηνής και στις φωτογραφίσεις τους.

Η επιτυχία ήταν άμεση και τρελή. Η Γουέστγουντ και ΜακΛάρεν τα βράδια δερνόντουσαν στο σπίτι και τη μέρα έκαναν επιδείξεις μόδας σε όλη την Ευρώπη, που λάτρεψε τα ρουχα τους, χωρίς όμως να έχει ιδέα τι συμβόλιζαν στην πραγματικότητα.

Η ίδια η Γουέστγουντ είχε πει πολύ αργότερα ότι για την ίδια το πανκ ήταν μια ευκαιρία να γίνει δημιουργική, να κάνει τέχνη με τα ρούχα. Δεν αποτελούσε μέρος του εξάλλου: Αστή, από μια καθώς πρέπει επαρχιακή οικογένεια, ούτε πεινούσε, ούτε άνεργη ήταν.

Η σχέση των δύο έσβησε πολύ σύντομα, μαζί με το πανκ.

Βγάζοντας εκατομμύρια με οικολογική συνείδηση

Ο ΜακΛάρεν έκανε σόλο καριέρα, η Γουέστγουντ μάζεψε τα κομμάτια της και έγινε τελικά σχεδιάστρια μόδας. Πέρασε με μεγάλη ευκολία από το πανκ στα κορίτσια του Tatler που ήθελαν να αποπνέουν μια διαφορετικότητα, να κοροϊδέψουν λίγο τον εαυτό τους και τον κοινωνικό τους περύγυρο, σχεδίασε και τις στολές των αεροσυνοδών της Virgin, μπήκε στα μουσεία, άνοιξε καταστήματα, έβγαλε εκατομμύρια, κατηγορήθηκε για φοροδιαφυγή, πουλήθηκε και ξαναπουλήθηκε σε μεγάλες εταιρίες λιανεμπορίου και επενδύσεων, έκανε εν ολίγοις όλα όσα κάνει ένας καθώς πρέπει εντελώς καπιταλιστής επιχειρηματίας.

Και συνέχισε, από καιρού εις καιρόν, να επανέρχεται στο πανκ, βάζοντάς το σχετικά πρόσφατα ακόμη και στη συλλογή που σχεδίασε για τον οίκο Burberry, με μούσα την Κέιτ Μος, όλα τα βρετανικά κλισέ σε μια πρόταση. Τα κλισέ είναι γοητευτικά...

Η Γουέστγουντ ήταν ακτιβίστρια του κλίματος και της ανακυκλώσιμης μόδας, αλλά ας μην τσιμάμε πολύ σε όλα αυτά: Τα ρούχα της δεν ήταν και τόσο «πράσινα».

Πέρασε από το Εργατικό κόμμα στους Συντηρητικούς, μετά υποστήριξε τον Κόρμπιν και μετά τους Πράσινους, οι οποίοι την απέκλεισαν επειδή πήγαινε τα λεφτά της σε offshore.

Δεν ήταν πολύ πανκ η θεία Βίβιαν, λοιπόν, απλά θησαύρισε από αυτό, αλλά στο τέλος της ημέρας ήταν πολύ ταλαντούχα και ωραίος τύπος.

Και ποιος ήταν πολύ πανκ στην τελική ανάλυση;

Ίσως, μόνο, όλοι αυτοί που το εγκατέλειψαν όταν μπήκε στις βιτρίνες και τα τσαρτ.