Από τη Βολιβία στο Κονγκό, oι απροσδόκητες φυλές της μόδας στο φακό
“Tell me the truth, boy,/ am I losing you for good / We used to kiss all night, but now there's just no use”. Τέτοια έλεγε στο τραγούδι της Losing You η Αμερικανίδα ποπ σταρ Solange Knowles, αδελφή της Beyonce για όσους έχουν καταφέρει να μην γνωρίζουν την πληροφορία. Το βίντεο κλιπ του hit από το 2013 βραβεύτηκε για εικόνα, ήχο αλλά και για τον παράγοντα που πρωταγωνίστησε, το styling του.
Στο βίντεο κλιπ η Knowles περιβάλλεται από Αφρικανούς κυριολεκτικά στην πένα, άντρες που έχουν επιμεληθεί την εικόνα τους σαν αριστοκράτες μιας άγνωστης φυλής. Εμπνευσμένη από το βιβλίο του φωτογράφου Daniele Tamagni “Gentlemen of Bacongo”, ένα φωτογραφικό αριστούργημα που απεικονίζει τη μακρά παράδοση των ανδρών στη μόδα, η Solange, με την βοήθεια των Tamagni και Dixy Ndalla, έφερε κοντά διαφορετικούς επροσώπους του στιλ από το Λονδίνο μέχρι και το Cape Town. Οι πρωταγωνιστές, οι φυλές της αντρικής μόδας από την Αφρική έγιναν διάσημες σε περισσότερους από 12 εκατ. φαν της διάσημης αδελφής της διάσημης Beyonce.
Η μόδα δεν δημιουργείται και ορίζεται στα ατελιέ αλλά στους δρόμους. Ας αναλογιστούμε για παράδειγμα την Κινσάσα μετά την ανεξαρτησία της, όταν πέταξε χρόνια αποικιοκρατίας από επάνω της ή το Λονδίνο των 60s και το Τόκυο των 80s. Εκείνη την εποχή, σε εκείνες τις περιοχές το να είσαι cool ήταν η φιλοδοξία πολλών και αναμέτρητοι ντόπιοι το έκαναν σκοπό της ζωής τους να ορίζουν τα trends. Κάποιοι ήθελαν την προσοχή, άλλοι το κοινωνικό στάτους και το σεβασμό και άλλοι αναζητούσαν απλώς έναν τρόπο έκφρασης των πολιτικών τους πεποιθήσεων και των καλλιτεχνικών τους εφέσεων.
Ένα εικαστικό, υπερβολικό αντιδάνειο
Ο κοινός παρανομαστής αυτών των πολιτισμικών τάσεων είναι ότι μιμούνται την Δύση, αλλά με μια παραλλαγή. Αναπολούν παλαιότερες εποχές, τις χρησιμοποιούν σαν αναφορές, χλευάζουν, κριτικάρουν και τιμούν τα χρόνια της αποικιοκρατίας.
Ας πάρουμε για παράδειγμα, την αγριάδα που απορρέει από τους μεταλάδες που κυριαρχούν στην ροκ σκηνή της Μποτσουάνα – cowboys ντυμένοι με δερμάτινα από την κορφή ως τα νύχια και ασημένια αξεσουάρ εν μέσω Αφρικανικού καύσωνα. Ο Tamagni επιθυμεί να απαθανατίσει τα ρούχα, το στιλ και το πλαίσιο στο οποίο κινούνται και αναπτύσσονται αυτές οι κουλτούρες. Οι μεταλάδες είναι κυρίως νεαροί με φτωχό περιβάλλον και επιθυμία να αποδείξουν ότι ανήκουν κάπου, ότι είναι κάποιοι.
Αναμιγνύουν στοιχεία από τη μέταλ μουσική σκηνή των 80s με ένα, εννοείται δυτικό, στιλ των ηρώων της Άγριας Δύσης με τις Αφρικανικές τους ρίζες. Αποτέλεσμα μια αυστηρή, επιβλητική και ταυτοχρόνως χαλαρή, cool εμφάνισή τους. Η εικόνα για αυτούς είναι η ταυτότητα τους, αυτή που θα διεκδικήσει σεβασμό 'ή χλευασμό. Είναι ο τρόπος τους να πρόκαλέσουν τα κοινωνικά στερεότυπα και τις καθιερωμένες προκαταλήψεις.
Τιμώντας τις παραδόσεις
Στην άλλη άκρη του κόσμου, τα πράγματα λειτουργούν διαφορετικά. Ο λόγος για τη Βολιβία, στην οποία οι γυναίκες μένουν σταθερές στις δικές τους παραδόσεις. Φορούν παραδοσιακές τοπικές στολές και καταπιάνονται με το σπορ των συζύγων τους – τη πάλη. Οι άντρες παλαιστές φορούν στολές Μπάτμαν και άλλων παρεμφερών σουπερ-ηρώων ενώ οι γυναίκες προτιμούν παραδοσιακές στολές. Διαφορετική εμφάνιση, ίδια όμως κίνητρα – να προβληθούν, να αποδείξουν την αξία τους, να καθορίσουν την ταυτότητα τους.
Οι γυναίκες κινούνταν στο περιθώριο, στις σκιές των συζύγων τους, οι οποίοι λόγω έλλειψης εναλλακτικών, ντύνονταν σουπερ-ήρωες και επιδίδονται στην πυγμαχία πάλη ως χόμπι. Παρ’ όλα αυτά οι γυναίκες – που επιδεικνύουν θάρρος εντός και εκτός του ρινγκ – στις οποίες επικεντρώνεται ο Tamagni.
“Για τις συγκεκριμένες γυναίκες, ο κώδικας είναι παράδοση. Η εμφάνιση τους υποδηλώνει κουράγιο και σεβασμό στην ιστορία τους.”
Ξορκίζοντας τη δύση
Είναι φανερό ότι για πολλές από αυτές τις ομάδες η Δύση έχει σημασία. Παρ’ όλα αυτά, Ο Tamagni μέσα από την δουλειά της επιλέγει να απονείμει έναν φόρο τιμής στην μοναδικότητα της κάθε κουλτούρας. Για παράδειγμα, οι Κουβανοί που απαθανάτισε στους δρόμους της Αβάνα φορούν επώνυμα ρούχα παρά το γεγονός ότι το μέσο μηνιαίο εισόδημα είναι 20 δολάρια. Οι Κουβανέζοι όμως αντιμετωπίζουν το σώμα τους σαν ένα μέσο επικοινωνίας, είναι το μόνο για το οποίο νοιώθουν σιγουριά και γι’ αυτό το διακοσμούν με δυτικές μάρκες, επιδεικνύοντας στους δρόμους της Κούβας τα σύμβολα κύρους που τους ανήκουν.
Ο Tamagni φωτογραφίζει αυτούς τους ανθρώπους με σεβασμό για αυτό που πρεσβεύουν, για τον τόπο καταγωγής τους και για τις φιλοδοξίες τους για το μέλλον. Τους πλησιάζει, κερδίζει την εμπιστοσύνη τους και ύστερα τους φωτογραφίζει. Αν και η αμφίεση των πορτρέτων του μια δήλωση αυτή καθ’ αυτή, το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται παίζει καταλυτικό ρόλο στην ολοκλήρωση της εικόνας.
Ένα ετοιμόρροπο σπίτι, ένα σκοινί με ρούχα που στεγνώνουν στην πίσω αυλή, ένα αδέσποτο σκυλί που γαβγίζει μανιωδώς – όλα αυτά υπογραμμίζουν την κανονικότητα της καθημερινότητας στις γειτονιές αυτές. Χωρίς αυτό να εμποδίζει τον κόσμο τους από το να ονειρεύεται ένα διαφορετικό, πιο υποσχόμενο μέλλον.
Ποτέ δεν ξέρεις, μπορεί από εκεί που δεν το περιμένεις, να βρεθείς να πρωταγωνιστείς στο βίντεο κλιπ μιας Αμερικανίδας ποπ σταρ.
Fashion tribes: Inside the world's sexiest subcultures by Els van der Plas