Το «ελληνικό κλάσικο» και η ιστορία του

Είναι οι δύο σύλλογοι με τους περισσότερους τίτλους στην Ελλάδα και το μεγαλύτερο ποσοστό φιλάθλων. Οι αναμετρήσεις τους αποτελούν το σημείο αναφοράς στον Ελληνικό αθλητισμό εδώ και 85 χρόνια, δυστυχώς την τελευταία 30ετία και για αρνητικούς λόγους. Παραταύτα είναι ένα από τα παιχνίδια, που έχουν ξεφύγει από τα Ελληνικά σύνορα και συγκαταλέγονται σε όλες τις λίστες με τα κορυφαία ματς του κόσμου. Στο ποδόσφαιρο κυρίως για την ατμόσφαιρα που δημιουργείται και πλέον στο μπάσκετ, γιατί είναι κατά τεκμήριο δύο από τις υπερδυνάμεις της Ευρώπης (κάτι ανάλογο της Ρεάλ με την Μπαρτσελόνα στο ποδόσφαιρο).

(Πηγή: εφημερίδα 'Εθνος)

Πως άρχισαν όλα

Η πρώτη αναμέτρηση των δύο ήταν στις 28 Ιουνίου 1925 (έτος ίδρυσης του Ολυμπιακού), που έληξε και ισόπαλη 3-3. Το πρώτο ενιαίο πρωτάθλημα διοργανώθηκε ουσιαστικά το 1927 με τους πρωταθλητές Θεσσαλονίκης, Αθήνας και Πειραιά (οι τρεις ξεχωριστές διοργανώσεις που διεξάγονταν).
Ο πρώτος επίσημος αγώνας ανάμεσα στις δύο ομάδες διεξάγεται στην Λεωφόρο την 1η Ιουνίου 1930, στα πλαίσια της τελικής φάσης του Πανελλήνιου Πρωταθλήματος 1929–30. Ο Παναθηναϊκός κερδίζει με το εντυπωσιακό 8–2, την μεγαλύτερη ως τώρα σε έκταση νίκη που καταγράφηκε στην ιστορία των αναμετρήσεων των δύο ομάδων και σε ένα ματς με αγωνιστικό παρασκήνιο. Οι οπαδοί του Ολυμπιακού, σίγουροι για την ανωτερότητα της ομάδας των Ανδριανοπουλαίων, είχαν φθάσει εν πομπή στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, κρατώντας δύο φέρετρα.

(Πηγή: TWITTER / @OlympiacosMuseu (Museum of Olympiacos))

Προτίμησαν να διανύσουν την απόσταση με τα πόδια, γιατί σύμφωνα με το «Έθνος» δεν ήθελαν να μπουν στα τραμ της Αγγλικής εταιρείας «Πάσουερ», που είχαν πράσινο χρώμα! Οι περισσότεροι από αυτούς (λόγω οικονομικών προβλημάτων) κατέκλυσαν τον λόφο του Λυκαβηττού, ενώ οι «πράσινοι» είχαν 8000 φίλους τους στο γήπεδο (συνολικά το παρακολούθησαν 10 χιλιάδες θεατές, ρεκόρ προσέλευσης εκείνη την εποχή). Αμέσως μετά τη λήξη του αγώνα, το φέρετρο διαλύθηκε και τα κομμάτια του χρησίμευσαν για τα επεισόδια που ακολούθησαν, τα πρώτα καταγεγραμμένα στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Πρώτος MVP (με σημερινούς όρους) αναδεικνύεται ο Άγγελος Μεσσάρης με 2 γκολ και τους οπαδούς του Παναθηναϊκού να τραγουδούν: «βάλαμε οχτώ στον Ολυμπιακό και τέσσερα στον Άρη, γεια σου Άγγελε Μεσσάρη!». Ο Παναθηναϊκός θα κερδίσει και τον επαναληπτικό με 2-1, σε ένα ματς που θα γίνει λόγω των επεισοδίων στην Θεσσαλονίκη (ένα από τα τρία συνολικά ντέρμπυ αιωνίων, που διεξάγονται εκτός Αττικής, μαζί με την πρεμιέρα του πρωταθλήματος 1981-82 στην Πάτρα-τιμωρία Καραϊσκάκη) και το μπαράζ τίτλου την ίδια σεζόν στον Βόλο) και θα κατακτήσει το πρώτο πρωτάθλημα της ιστορίας του και μοναδικό για τα επόμενα 20 χρόνια.
Η απάντηση του Ολυμπιακού ήρθε την σεζόν 1935-36 όταν και συντρίβει με 6-1 τον Παναθηναϊκό στο Καραϊσκάκης.

(Πηγή: εφημερίδα Έθνος)

Η κόντρα αποκτά και ταξικά χαρακτηριστικά. Ο Ολυμπιακός θεωρείται «λαϊκή ομάδα», που εκπροσωπεί τα κατώτερα οικονομικά στρώματα του Πειραιά και της Αθήνας, ενώ αντίθετα ο Παναθηναϊκός την ανώτερη τάξη, κυρίως του κέντρου και των βορείων προαστίων. Μια διάκριση βέβαια που με την πάροδο του χρόνου εκλείπει. Την 5ετία 1925-30 και το περίφημο ματς της Λεωφόρου, υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός ανάμεσα στους δύο συλλόγους. Τα επεισόδια στην Λεωφόρο δεν ήταν όμως τα πιο σοβαρά. Πηγές της εποχής αναφέρουν ότι οκτώ ημέρες μετά το ντέρμπι, στο λιμάνι του Πειραιά, και ενώ η αποστολή του Παναθηναϊκού επέστρεφε από τη Θεσσαλονίκη έχοντας νικήσει και τον Άρη με 4-1, σημειώθηκαν ακόμη πιο σοβαρά επεισόδια. Είναι η εποχή, που οι ταξικές διαφορές ήταν πιο εμφανείς και οι χωρο-χρονική απόσταση Πειραιά και Αθήνας πιο μεγάλη. Για αυτό και ήταν πιο δύσκολο να αλληλεπιδράσουν και να ταυτιστούν τα 2 αστικά κέντρα λόγω της δυσκολότερη πρόσβασης.
Η Πολιτεία αυστηροποίησε τις ποινές και με την εξομάλυνση και του πολιτικού σκηνικού στην χώρα θα υπάρξει μια περίοδος ύφεση κατά την οποία η αντιπαλότητα των δύο ομάδων παρέμεινε σε πλαίσια εντός των αγωνιστικών γραμμών των γηπέδων. Μάλιστα η υγιής αυτή κόντρα εκφράστηκε στο τραγούδι και τον κινηματογράφο και οι εικόνες αντιπάλων φιλάθλων που παρακολουθούσαν μαζί τον αγώνα αποτελούσε σύνηθες θέμα στην «μεγάλη οθόνη.

(Πηγή: parliament.gr/Αθλητική Φωνή)

Όταν «συνεργάστηκαν» οι «αιώνιοι»

Δείγμα συνεργασίας και σεβασμού στα σύμβολα και τα χρώματα των δύο ομάδων αποτελεί το γεγονός, ότι τόσο ο Παναθηναϊκός δέχθηκε να παραχωρήσει τη φανέλα του όσο και ο Ολυμπιακός να τη φορέσει, στο φιλικό των ερυθρόλευκων και Νίκολσον Βιέννης στις 12 Ιουλίου του 1950. Ο αγώνας έγινε στη Λεωφόρο και η ομάδα της Βιέννης φορούσε ερυθρόλευκα με συνέπεια οι παίκτες του Ολυμπιακού να φορέσουν τις φανέλες του Παναθηναϊκού.

(Πηγή: Αθλητική Ηχώ)

(Πηγή: Αθλητική Ηχώ)

Το 1961 ο Ολυμπιακός αγωνίστηκε στο φιλικό αγώνα απέναντι στη Σάντος του Πελέ στο γήπεδο της Λεωφόρου ενώ ο Παναθηναϊκός το 1971 αγωνίστηκε στο γήπεδο Καραϊσκάκη ενάντια στη Νασιονάλ Μοντεβιδέο για τον τελικό του Διηπειρωτικού Κυπέλλου. Σε καμία από τις περιπτώσεις δεν καταγράφηκε ασέβεια ή βανδαλισμός στην έδρα των «αιωνίων αντιπάλων» από τους φιλοξενούμενους.

(Πηγή: parliament.gr/Αθλητική Φωνή)

Τα «στατιστικά» του ντέρμπυ

Ανεξάρτητα από έδρα και διοργάνωση, ο Ολυμπιακός προηγείται σε νίκες του Παναθηναϊκού και τα τέρματα είναι 250-198 υπέρ των ερυθρόλευκων στην στατιστική καταγραφή των παιχνιδιών από το 1930.

Ο Δημήτρης Σαραβάκος με 16 γκολ είναι ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία των αναμετρήσεων των «αιωνίων», ενώ πρώτος σκόρερ από την πλευρά του Ολυμπιακού είναι ο Γιώργος Σιδέρης με 13 τέρματα.

(Πηγή: parliament.gr/Αθλητική Φωνή)