Μπέρνι Σάντερς: Ένας σοσιαλιστής στην τελευταία του... ζαριά για τον Λευκό Οίκο

"Υστερα από ένα χρόνο ταξιδιών, συζητήσεων και διαλόγου, αποφάσισα να είμαι υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών", είπε ο Σάντερς στους υποστηρικτές του.

Γέννημα θρέμμα Νεοϋορκέζος, μεγαλωμένος στο Μπρούκλιν από Πολωνοεβραίο πατέρα, αναμείχθηκε με το φοιτητικό αντιπολεμικό κίνημα ενώ σπούδαζε πολιτικές επιστήμες στο Σικάγο και πριν καν ακόμη ξεκινήσει η αμερικανική εμπλοκή στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Το 1968 εγκαταστάθηκε στο Βερμόντ, από όπου ξεκινά την πολιτική του διαδρομή το 1981 όταν εκλέγεται δήμαρχος στην πόλη Μπέρλιγκτον. Το 1990 γίνεται βουλευτής και επανεκλέγεται τέσσερις φορές προτού "μετακομίσει" στη Γερουσία το 2006.

Έγινε γνωστός ωστόσο στο ευρύ παναμερικανικό κοινό εκτινάσσοντας τη δημοτικότητά του χάρη στη δημόσια πολιτική του σύγκρουση με την πλουτοκρατία και την υποστήριξή του στο κίνημα Occupy Wall Street.

"Εάν μια τράπεζα είναι πολύ ισχυρή για να καταρρεύσει τότε είναι πολύ ισχυρή για να υπάρχει", είναι ένα από τα μότο της εκστρατείας του.

Ως προτεραιότητα στο οικονομικό του πρόγραμμα φιγουράρει η κοινωνικά δίκαιη ανακατανομή του πλούτου, η αύξηση της φορολογίας στα υψηλά εισοδήματα και στις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και ο κρατικός έλεγχος των οικονομικών δραστηριοτήτων της Wall Street και η θέσπιση κατώτατου μισθού στα 15 δολάρια την ώρα.

"Λάβρος" κατά των πάσης φύσεως ανισοτήτων, υποστηρίζει με συνέπεια εδώ και δεκαετίες την καθολική ασφάλιση, τα δικαιώματα των μειονοτήτων και την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος.

Υιοθέτησε μάλιστα προοδευτικές απόψεις σε θέματα όπως είναι η απελευθέρωση της χρήσης της μαριχουάνας και η νομική θέσπιση του γάμου μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών, δίνοντας ιδιαίτερη βάση στα δικαιώματα των γυναικών.

"Η έκτρωση πρέπει να αποτελεί απόφαση της γυναίκας και όχι της εκάστοτε κυβέρνησης", λέει χαρακτηρίστικα.

Σε ευρωπαϊκή αναλογία θα μπορούσε να είναι ένας σοσιαλδημοκράτης, έχοντας πολλές αναφορές στο σκανδιναβικό μοντέλο κράτους πρόνοιας, ωστόσο θεωρείται ήδη μοναδικό κατόρθωμα στη νεότερη πολιτική αμερικανική ιστορία το γεγονός ότι μπόρεσε να συγκεντρώσει υψηλότατη δημοτικότητα ξεσηκώντας ένα δυναμικό κοινό εκατομμυριών ανθρώπων σε όλη την Αμερική δεχόμενος τον όρο "σοσιαλιστής" που επί δεκαετίες δαιμονοποιήθηκε συστηματικά.

Οι υποστηρικτικές αναφορές Σάντερς σε Ελλάδα

Λίγους μήνες αφότου ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, η Ελλάδα έμπαινε για τα καλά στο επίκεντρο του παγκόσμιου οικονομικού ενδιαφέροντος καθώς η διαπραγμάτευσή της με τους πιστωτές της έβαινε προς ολοκλήρωση και ο χρηματοπιστωτικός κίνδυνος δεν είχε εξαλειφθεί.

Ο Μπέρνι Σάντερς τοποθετεί την σχέση Αθήνας - τρόικας στην κορυφή της ατζέντας του αναλαμβάνοντας ενεργό ρόλο υπέρ της Ελλάδας και πιέζοντας το ΔΝΤ αλλά και την ηγεσία της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας να σταθούν δίπλα στα ελληνικά συμφέροντα.

"Είναι απαράδεκτο το ΔΝΤ και οι Ευρωπαίοι ηγέτες να αρνούνται να συνεργαστούν με την ελληνική κυβέρνηση σε ένα λογικό σχέδιο που θα βελτιώσει την οικονομία της χώρας και θα διασφαλίσει αποπληρωμή του χρέους", είχε δηλώσει στις 2 Ιουλίου στη Huffington Post, λίγες μέρες πριν το δημοψήφισμα.

Και πρόσθετε: "Σε μια εποχή τρομακτικής ανισότητας πλούτου, οι συντάξεις των Ελλήνων πολιτών δεν πρέπει να περικοπούν ακόμα περισσότερο, προκειμένου να αποπληρωθούν μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες και ορισμένοι από τους πλουσιότερους χρηματιστές του κόσμου".

Αλλά και από τις πρώτες μέρες εκλογής του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, ο Μπέρνι Σάντερς δείχνει έμπρακτα την στήριξή του στη νέα τότε ελληνική κυβέρνηση. Σε επιστολή με παραλήπτρια την Κριστίν Λαγκάρντ υπογραμμίζει πως "μετά την ανάληψη της εξουσίας από τη νέα ελληνική κυβέρνηση, έχουμε την ευκαιρία να σταματήσουμε την κατρακύλα της Ελλάδας, της Ευρωζώνης και του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος στο χάος".

"Πιστεύω πως με τη σωστή ηγεσία και τις κατάλληλες επιλογές, το ΔΝΤ μπορεί να βοηθήσει να επιλυθεί αυτή η οδυνηρή κατάσταση, με έναν τρόπο που θα αποδέχεται λογικές απώλειες για τους δανειστές, ενώ θα βοηθά την ελληνική κυβέρνηση να μειώσει τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά", τόνιζε ζητώντας παράλληλα συνάντηση με την επικεφαλής του ΔΝΤ.

Στις 8 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους στέλνει μια ακόμη αντίστοιχη επιστολή, αυτή τη φορά στην πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζάνετ Γιέλεν στην οποία κάνει αναφορά στην ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα και ζητά από την Fed να υποβάλλει ενστάσεις στην ΕΚΤ σχετικά με την απόφασή της να μην αποδέχεται πλέον το ελληνικό χρέος ως εγγύηση για δάνεια προς τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς της χώρας.

Χαρακτηρίζει μάλιστα στην επιστολή του "ολέθριο σφάλμα" να ξεχαστεί τί συμβαίνει όταν μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση δεν κατορθώνει να ανακουφίσει τα οικονομικά δεινά του λαού της.

"Πρέπει να θυμόμαστε ότι (στην Ελλάδα) περιμένει με το όπλο παρά πόδα η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να έρθει στην εξουσία ο φασισμός σε μια ευρωπαϊκή χώρα, εξαιτίας της απροθυμίας μας να ανατρέψουμε τις επιβλαβείς πολιτικές της λιτότητας", είχε συμπληρώσει.

Μπορεί να κερδίσει την Χίλαρι;

Έχοντας επικρατήσει στις 7 από τις 8 τελευταίες προκριματικές εκλογές στις ΗΠΑ επί της Χίλαρι Κλίντον, ο Μπέρνι Σάντερς φιλοδοξεί να κάνει την ύστατη προσπάθεια να μπει σφήνα στην πορεία της πρώην υπουργού των Εξωτερικών και να την ανακόψει.

Για να το πετύχει όμως θα πρέπει να κάνει τη μεγαλύτερη υπέρβαση όλων: να κερδίσει την πολιτεία της Νέας Υόρκης, από την οποία όμως προέρχεται η ίδια η Κλίντον και όπου απολαμβάνει σαφές -έστω και συρρικνούμενο- δημοσκοπικό προβάδισμα.

Μέχρι στιγμής η Χίλαρι Κλίντον έχει εξασφαλίσει 1.778 εκλέκτορες έναντι 1.097 του γερουσιαστή Σάντερς. Απαιτούνται 2.383 εκλέκτορες για το χρίσμα των Δημοκρατικών.

Σαν έτοιμη από καιρό για αυτή τη συγκυρία και έχοντας μάθει από τα οργανωτικά της λάθη που της στοίχισαν το 2008, η Χίλαρι Κλίντον έχει στήσει μια εξαιρετική προεκλογική εκστρατεία σε όλη την επικράτεια μην αφήνοντας τίποτα στην τύχη.

Πηγή: REUTERS/Carlo Allegri

Γνωρίζοντας μάλιστα πολύ καλά τους κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού, τους οποίους ο Σάντερς δηλώνει ότι ήρθε για να αλλάξει φαίνεται ότι θα κερδίσει τη Νέα Υόρκη και θα φθάσει ένα βήμα πριν την τελεσίδικη κατάληψη του χρίσματος.

Από την εποχή όμως της ανακοίνωσης της υποψηφιότητας Σάντερς, αυτή ήταν μια εξέλιξη περίπου προδιαγεγραμμένη. Ο Μπέρνι Σάντερς όμως με την πορεία του και την πολιτική του ρητορεία τους τελευταίους 12 μήνες, άλλαξε την ατζέντα, ριζοσπαστικοποίωντας τον πήχη των προσδοκιών για την αντίπαλό του.

Ο Economist είχε μάλιστα γράψει από τον περασμένο Απρίλη ότι πραγματικός στόχος του 73χρονου από το Βερμόντ είναι να στρέψει τη Χίλαρι Κλίντον προς τα αριστερά σε θέματα όπως το εμπόριο, η κλιματική αλλαγή και η υγεία.

Μάλιστα αν θέλει κάποιος να αναζητήσει τον αληθινό νικητή όλης αυτή της εκστρατείας οφείλει να αναγνωρίσει στον γερουσιαστή Σάντερς ότι κατά κάποιο τρόπο το προνόμιο.

Έχοντας θίξει ζητήματα από καιρό ξεχασμένα από την πολιτική σκηνή, προσέγγισε τους ακομματίκ νέους ψηφοφόρους και τους επανάφερε στο προσκήνιο.

Επί της ουσίας και μόνο με την παρουσία του στην κούρσα για το χρίσμα συσπείρωσε το Δημοκρατικό Κόμμα φέρνοντάς το πλησιέστερα στην εκλογική του βάση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το κεντρικό του σύνθημα "Feel the Bern" (από το burn που σημαίνει κάψιμο στα αγγλικά) με το οποίο θέλει να δείξει ότι αλλάζει εδώ και μήνες την πολιτική σκέψη στην Αμερική.

Μπορεί λοιπόν οι κοινωνικές αλλαγές που ευαγγελίζεται το πρόγραμμά του να μην καταστεί εφικτό να υλοποιηθούν στο σύνολό τους, όμως, η σπίθα που άναψε σε αυτό τον προεκλογικό αγώνα θα σιγοκαίει σε κάθε μεγάλη αντιπαράθεση δίνοντας στη Χίλαρι Κλίντον την ευκαιρία να αξιοποίησει αυτή τη δυναμική προς όφελος της πλειοψηφίας των Αμερικανών και αποστερώντας πιθανότατα τη δυνατότητα στον Ντόναλντ Τραμπ να αναλάβει τις τύχες της χώρας.