Όταν ο Κερτ Κομπέιν έγινε μύθος

22 χρόνια μετά ο μύθος του στοιχειώνει

Άπειρες μυθοπλαστικές και μη βιογραφίες έχουν εκδοθεί επιβεβαιώνοντας ότι ο Κομπέιν δεν ήταν ακόμη ένας καλλιτέχνης της ροκ. Ήταν ένα ίνδαλμα καταραμένο και ως τέτοιο θα γιορτάζεται από εκείνους που αγαπάνε τη μουσική που κρύβει πίσω από την επιθετικότητα, λυρισμό. Άλλωστε ο Κερτ Κομπέιν ήταν ένας άντρας που ζούσε στα όρια.

Αυτό επιβεβαιώθηκε με τον καλύτερο τρόπο κάποιους μήνες πριν, όταν το HBO πρόβαλε το ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Montage Of Heck, ένα υπέροχα βαθύ στη διεισδυτικότητα του δίωρο γεμάτο από αποκαλύψεις που επιμελήθηκε ο σκηνοθέτης Μπρετ Μόργκεν για να αγγίξει πρώτα το συναίσθημα και μετά να πληροφορήσει για τη διαχρονική υπεροχή του αγοριού που μοιάζει τρυφερός στα οικογενειακά Super 8 video, προτού ο μύθος υφανθεί γύρω του.

Αποφεύγοντας να είναι μια ακόμη συνηθισμένη αγιογραφία για ένα ίνδαλμα της μουσικής σκηνής το ντοκιμαντέρ δείχνει έναν βαθιά ενδοσκοπικό καλλιτέχνη που παρά τα νιάτα του, μπορούσε να δει και να μελοποιήσει το συναίσθημα που αποδείχθηκε κοινό για πολλούς.

“Όταν μου ζήτησε να κάνω μια ταινία που θα της χάριζαν δύο ώρες με τον πατέρα που ποτέ δεν είχε, μου άλλαξε όλη την οπτική. Ο Κερτ πέθανε όταν η Φράνσις ήταν δύο ετών, δεν έχει αναμνήσεις από εκείνον. Σκέφτηκα ότι αν καταφέρω κάτι για εκείνη, θα τα έχω καταφέρει για πολλούς” είπε ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ Κurt Cobain: Montage of Heck στο The Daily Beast. Αναφερόταν στην κόρη του Φράνσις Μπιν, τη νόμιμη κληρονόμο του ονόματος αλλά και της περιουσίας του.

Συνδυάζοντας ώρες αρχειακού υλικού από ηχογραφήσεις, συνεντεύξεις, ερασιτεχνικές ταινίες, εικονογραφήσεις, σκίτσα, mixtapes, καταχωρήσεις σε ημερολόγια και μαρτυρίες από γνωστούς και αναμνήσεις από φίλους, το ντοκιμαντέρ είναι ένα multimedia κολάζ.

Κατα τη διάρκεια του ακούγονται περισσότερα από 40 λεπτά ορχηστρικών συνθέσεων του Κομπέιν, αποσπάσματα από πέντε ανέκδοτα τραγούδια και τον ίδιο να ερμηνεύει το “And I Love Her” των The Beatles. Το αρχειακό υλικό ήταν στη διάθεση του. Ολόκληρο, χωρίς να έχει αρχειοθετηθεί από κανέναν, ο Μόργκεν πήρε τα κλειδιά μιας αποθήκης που κανένας δεν είχε ξεκλειδώσει πριν και έφερε στο φως θραύσματα ζωής από τον άντρα που έδωσε ρυθμό στην οργή μιας γενιάς. “Κάνε ό,τι πρέπει” παρότρυνε η Φράνσις τον κινηματογραφιστή.

Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ, ίδιος με αυτόν που έφερε μια κασέτα όπου είχε μαγνητοφωνήσει ο Κομπέιν τα πάντα. Ήταν 1988, ήταν το ηχητικό του αποτύπωμα, ήταν κάποιες σκέψεις του, ένας Τζέιμς Μπράουν, ένας Ντάνιελ Τζονστον. Ο Μόργκεν θέλησε να αποτυπώσει σε φιλμ την αισθητική του Κερτ, “να είναι μια ταινία εκκωφαντική και μετά πολύ γλυκιά, ευγενική, μια μεταφορά της μουσικής των Νirvana σε σελιλόιντ”.

Υπάρχουν πλάνα όπου ο πιτσιρικάς, με πρόσωπο αγγέλου Κομπέιν περπατάει Άμπερντιν της Ουάσινγκτον. Στα 2 του τον βλέπουμε να παίζει με τα πλήκτρα ενός πιάνου, στα 4 να γρατζουνάει μια κιθάρα. Στα 7 του οι μουσικές του μοιάζουν περιττές. Οι γονείς του χωρίζουν, ο Κομπέιν τραυματίζεται. Αποτραβιέται. “Θυμάμαι ένιωθα ντροπή” λέει ο Κομπέιν στην ταινία. “Δεν μπορούσα να δω τους φίλους μου στα μάτια. Ήθελα να έχω μια κανονική οικογένεια”.

“Δεν είναι μια ταινία για έναν σταρ, για μια μπάντα από cool ανθρώπους. Είναι μια ταινία για ένα αγόρι που προσπαθεί να χτίσει επαφή, να βρει την αγάπη” λέει ο δημιουργός. Τα χρόνια που ακολούθησαν το διαζύγιο των γονιών του ήταν τραυματικά για τον Κομπέιν. Κλωτσοσκούφι ανάμεσα στα σπίτια γονιών, συγγενών και φίλων ο έφηβος ανακαλύπτει την εκτόνωση στη βία, γίνεται ένας από τους νταήδες της περιοχής και χάνει την αθωότητα και την παρθενιά του. Ο ίδιος διηγείται σε ηχητικό απόσπασμα την επίσκεψη του σε μια υπέρβαρη και νοητικά καθυστερημένη κοπέλα που την κορόιδευαν μια ημέρα πριν. Λέει για το πως έκαναν σεξ. Και μετά συνεχίζει για τη ντροπή που ένοιωσε “όταν οι φίλοι του έμαθαν την κατάντια του”, για την απόπειρα του να βάλει τέρμα στη ζωή του περιμένοντας το τραίνο στις γραμμές. Για το πως η αυτοκτονία του απέτυχε. Στο ντοκιμαντέρ ο Κομπέιν μιλάει για τις πιο σκοτεινές στιγμές στη ζωή ενός νεαρού χαμογελώντας σε στιγμές, σαρδόνια. “Είναι ενοχλητικό -και αποκαλυπτικό” λέει ο Μόργκεν.

Η Αγία Οικογένεια που δεν ήταν

Η ταινία θέλει να αποσαφηνίσει κάτι. Ο Κομπέιν σκεφτόταν συχνά να δώσει τέλος στη ζωή του και αυτή είναι μια ειλικρινής απάντηση σε όλους τους συνωμοσιολόγους που θέλουν τον Κομπέιν να μην αυτοκτόνησε και βαφτίζουν την Κόρτνει Λαβ “δολοφόνο” του. Το Montage Of Heck δείχνει την καθημερινότητα τους, στιγμές από τότε που ο Κομπέιν είχε επιστρέψει μετά από την παγκόσμια περιοδεία του Νevermind στην Ουάσιγκτον για να περάσει έξι μήνες ζωής και χασίματος στην παραμύθα των ουσιών μαζί με τη σύντροφο του.

Ο Κερτ και η Κορτνει πλένουν τα δόντια τους το πρωί, εκείνη του δείχνει το στήθος της, παίζουν υποδυόμενοι τον Σιντ και τη Νάνσι, κοροϊδεύουν τους Guns N’ Roses, κάνουν έρωτα. Κάποιες στιγμές είναι τρυφερές. Σε άλλες το σοκ είναι εκκωφαντικό. Στην ταινία η Κόρτνει εξομολογείται ότι έκανε χρήση ηρωίνης κατα τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της στη Φράνσις Μπιν. Ο Κομπέιν κοιμάται όρθιος από την κατάχρηση ενώ η μόλις λίγων μηνών κόρη του προσπαθεί να τον φέρει στην κανονικότητα που ποτέ του δεν ήθελε ιδιαίτερα.

Το ντοκιμαντέρ είναι η ιστορία ενός άντρα που έκανε απόπειρα αυτοκτονίας στη Ρώμη όταν πίστεψε ότι η Λαβ σκεφτόταν να τον προδώσει ερωτικά. Όταν και αυτός ο επίλογος δεν γράφτηκε μέχρι τέλους, ο Κομπέιν ήταν πλέον ένα ράκος. Επέστρεψε στην Αμερική για να δώσει τέλος στη ζωή του όταν αυτό που πάντοτε ήθελε να είναι καθαρό, είχε βρωμίσει πέρα από οποιαδήποτε πιθανότητα βελτίωσης, η οικογένεια του δεν ήταν αυτή που θα ήθελε και ο επίλογος του θα γραφόταν από τον ίδιο.