Μπορεί η πανδημία να αλλάξει το γυναικείο επιχειρείν προς το καλύτερο;

Η πρωτοφανής υγειονομική κρίση που βιώσαμε όλοι μας- και εξακολουθούμε να βιώνουμε-, άλλαξε πολλά πράγματα και κυρίως εκείνα που θεωρούσαμε μέχρι σήμερα δεδομένα. Και ίσως να βρισκόμαστε όλοι μας ακόμη, στην… αρχή των εξελίξεων.

Η υγειονομική κρίση κατέδειξε με τον πιο ισχυρό τρόπο, πόσο συνδεδεμένοι είμαστε όλοι μας κυρίως η υγεία με την οικονομία και σίγουρα οι επιχειρήσεις (εκτός από τον τουρισμό) είναι οι μεγάλοι πρωταγωνιστές το κρίσιμο αυτό διάστημα. Είναι αυτές που πρέπει να υποστηριχθούν αγόγγυστα προκειμένου να στηρίξουν ταυτόχρονα και τους ανθρώπους τους.

Και όταν μιλάμε για επιχειρήσεις, δεν πρέπει να ξεχνάμε την γυναικεία επιχειρηματικότητα, ή τις γυναίκες στο επιχειρείν, η οποία αποτελούσε πάντα τον αδύναμο κρίκο της χώρας μας.

Η Ελλάδα ειδικότερα, με 51,2 μονάδες στον Δείκτη Ισότητας Φύλου (ΔΙΦ) 2019 βρίσκεται ξανά στην τελευταία θέση στην Ε.Ε., στην ισότητα φύλου ανάμεσα στα 28 κράτη- μέλη σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα Φύλου.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ, το 2019 (2ο τρίμηνο), οι γυναίκες αντιπροσώπευαν το 31% των μελών του κοινοβουλίου στις χώρες της ΕΕ ενώ τα ποσοστά των γυναικών στην επιχειρηματική ηγεσία είναι επίσης χαμηλά:

Τον Απρίλιο του 2019, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόνο το 27,8% των μελών του διοικητικού συμβουλίου των μεγαλύτερων εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών που είναι εγγεγραμμένες σε χώρες της ΕΕ!

Μπορούν άραγε αυτά τα αριθμητικά χαρακτηριστικά να αλλάξουν και να μπορέσουμε να μιλήσουμε και για ποιοτικά χαρακτηριστικά; Μπορεί η γυναικεία επιχειρηματικότητα να καταφέρει να σταθεί ισάξια στον επιχειρηματικό στίβο και να διαδραματίσει ένα κρίσιμο ρόλο όπως της αξίζει, τονώνοντας παράλληλα την οικονομία και την αγορά εργασίας; Μπορεί να συνυπάρξει με την τοπική αυτοδιοίκηση σε μία συμμαχία και συνέργεια win win;

Το CNN GR μίλησε με την επικεφαλής του WOMANITEE, πρόεδρο επίσης της APSON CSR Δρ. Αναστασία Ψωμιάδου για την νέα αυτή πρωτοβουλία στοχευμένη στην γυναικεία επιχειρηματικότητα, για την συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά και για τα διδάγματα της πανδημίας, και φυσικά πώς αποτυπώνεται ο παλμός των γυναικών επιχειρηματιών.

To Womanitee ξεκίνησε ως πρωτοβουλία της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος σε συνεργασία με την APSON KOINΣΕΠ για τη δημιουργία Δικτύου από Ιδιοκτήτες και στελέχη Ιδιωτικών Επιχειρήσεων Δημόσιων Φορέων και οργανισμών της κοινωνίας Πολιτών, που αναγνώρισαν την ανάγκη ενίσχυσης των γυναικών στο επιχειρείν.

Σε συνεργασία με την AMKE IASIS, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Τοπικά Επιμελητήρια και τους φορείς της γυναικείας επιχειρηματικότητας, υπό την αιγίδα του υπ. Ανάπτυξης, στοχεύει να ενδυναμώσει και να υποστηρίξει το γυναικείο επιχειρείν σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Ουσιαστικά το Womanitee, σύμφωνα με την κυρία Ψωμιάδου, αποτελεί μία συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ένα ευέλικτο ΣΔΙΤ, θα μπορούσαμε να πούμε. Ένα Δίκτυο πρωτοβουλιών, το οποίο ενσωματώνει τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών.

Οι γυναίκες θέλουν σε κάθε δήμο να έχουν ένα σημείο αναφοράς και εδώ έγκειται η σύμπραξη και η αγαστή συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, επισημαίνει η κυρία Ψωμιάδου.

Η συνομιλήτριά μας, μας θυμίζει ωστόσο, ότι οι γυναίκες επιχειρηματίες σε πολλές περιπτώσεις ήταν αυτές που επλήγησαν περισσότερο από τις επιπτώσεις της επιδημίας COVID-19.

Μέσω του WOMANITEE φιλοδοξούμε να αλλάξουμε τη θέση της Ελλάδας σχετικά με τη ισότητα του Φύλου στην Ευρώπη. Είναι ένας τολμηρός στόχος, αλλά θέλουμε να το πετύχουμε, υπογραμμίζει η κυρία Ψωμιάδου.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

- Κυρία Ψωμιάδη, βγαίνοντας σταδιακά από μία πρωτόγνωρη εμπειρία όπως αυτή που βιώσαμε με την πανδημία του COVID-19 θα ήθελα να σας ρωτήσω, τι είναι αυτό που διδαχθήκατε προσωπικά και επαγγελματικά;

Είναι ακόμη μία πρόκληση που χρειάστηκε και χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε σε προσωπικό, κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο. Παραμένουμε ακόμη σε «καραντίνα» παρόλο που βγήκαμε σε αυτή τη χρονική περίοδο από τη μεγάλη έκταση και έντασή της αναμένοντας να δούμε τη νέα πραγματικότητα που θα διαμορφωθεί.

Οι θετικές της πλευρές ήταν τεράστιες παρά τις δυσάρεστες συνέπειες.

Προσωπικά θα εστιάσω στα εξής:

Ξαναείδα τις προτεραιότητες στη ζωής μου και ό,τι οικοδόμησα επαγγελματικά και κοινωνικά το τοποθετώ σε άλλη τροχιά.

Επίσης συνειδητοποίησα ότι επειδή εργαζόμαστε 24/7 και καλπάζουμε, λειτουργούμε από κεκτημένη ταχύτητα. Η καραντίνα μου έδωσε την ευκαιρία να εκτιμήσω πόσο σημαντικό είναι να «ξαποσταίνουμε» στην ιλιγγιώδη αυτή διαδρομή κάνοντας παράλληλα μια «βουτιά» μέσα μας. Για πρώτη φορά στη ζωή μου, παρόλο που εργαζόμουν και δημιουργούσα, αισθάνθηκα ότι έκανα διακοπές! Άρα κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής μας ζωής, ακόμη και αν αυτό δεν προέρχεται από εξωτερικό καταναγκασμό, όπως μία πανδημική κρίση, επιβάλλεται για ένα διάστημα μικρό έστω, να επιλέξουμε ένα pause και έπειτα ένα restart.

Επίσης με χαροποίησε ιδιαίτερα, στο πλαίσιο της εταιρικής υπευθυνότητάς τους οι επιχειρήσεις, πόσο υψηλά είχαν στην ατζέντα τους την αλληλεγγύη και τις συμπράξεις και συνεργασίες με φορείς του δημοσίου.

Αυτό βέβαια που με εντυπωσίασε τόσο θετικά ήταν ότι οι άνθρωποι μέσω των digital διαδρομών, χωρίς δεύτερες σκέψεις και απρόσκοπτα, ήρθαμε ακόμη πιο κοντά μεταξύ μας ή γνωρίσαμε σε βάθος κάποιους ανθρώπους με τους οποίους είχαμε απλά μία κοινωνική και επιφανειακή σύνδεση.

- Καθώς βρίσκεστε στην καρδιά του επιχειρηματικού και συμβουλευτικού γίγνεσθαι, αποτυπώστε μας τον παλμό των γυναικών επιχειρηματιών;

Οι γυναίκες αυτό το διάστημα έχουν παράλληλα να διαχειριστούν πολλές προκλήσεις για κάθε διαφορετικό ρόλο τους. Οι γυναίκες επιχειρηματίες ή εργαζόμενες, βασικά, έπρεπε να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της κατ’ οίκον εκπαίδευσης των παιδιών (η μητέρα συνήθως είναι εκείνη που μένει στο σπίτι με άδεια ειδικού σκοπού), αλλά και πολλές δυσκολίες που ήρθαν να προστεθούν στις ήδη υπάρχουσες.

Επιπροσθέτως, οι γυναίκες επιχειρηματίες σε πολλές περιπτώσεις έχουν πληγεί περισσότερο από τις επιπτώσεις της επιδημίας COVID-19. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι μικρές επιχειρήσεις αποτελούν τον κινητήρα για την αύξηση των γυναικών επιχειρηματιών, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών CEO & founder διοικούν επιχειρήσεις που απασχολούν από 1 έως 500 εργαζομένους. Η πρώτη αντίδραση της αγοράς δείχνει πως αυτές ακριβώς οι επιχειρήσεις είναι πιο ευάλωτες στο αιφνίδιο «κλείδωμα» της αγοράς λόγω του κορωνοϊού.

-Τι είναι αυτό που φοβούνται περισσότερο οι γυναίκες επιχειρηματίες, για ποιο λόγο ανησυχούν και τι προσδοκούν το διάστημα αυτό;

Οι γυναίκες επιχειρηματίες κατά τη διάρκεια της καραντίνας, κάθε μέρα, κάθε στιγμή, προετοιμάζονταν για την επαναλειτουργία των επιχειρήσεών τους και την επιστροφή στην ομαλή λειτουργία της οικονομίας και του επιχειρείν, όποτε κι αν καταστεί αυτό δυνατό. Οι φόβοι τους και οι ανησυχίες ευθυγραμμίζονται με όλα όσα απασχολούν γενικότερα τους ανθρώπους του επιχειρείν σήμερα. Αγωνιούν για τις επιπτώσεις που θα έχει η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε στην επιχείρησή τους, για την αντίδραση των καταναλωτών και πελατών κυρίως για το φόβο της αγοράς απέναντι στο ενδεχόμενο μιας νέας πανδημικής κρίσης τους επόμενους μήνες. Προσδοκούν παράλληλα μεγαλύτερη υποστήριξη από κρατικούς ή ιδιωτικούς φορείς.

- Πώς βλέπετε την επόμενη ημέρα στην οικονομία και την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα;

Η αλήθεια είναι ότι έχω σκεπτικισμό, καθώς δεν ξέρω εάν βρισκόμαστε στην επόμενη μέρα ή σε κάποιο μεταβατικό στάδιο. Είναι απολύτως βέβαιο πως θα χρειαστεί πολύς χρόνος και ενδεχομένως πολλές διορθωτικές κινήσεις για να επιστρέψουμε σε μια κατάσταση πιο κοντά σε αυτό που έχουμε στο μυαλό μας ως «κανονικότητα». Και κανονικότητα εννοώ όχι επαναφορά στην ίδια κατάσταση με την προηγούμενη αλλά σε δεδομένα τα οποία δε θυμίζουν κινούμενη άμμο όπως τώρα. Αναμένουμε πως κάποιες επιχειρήσεις θα δεχτούν ακόμη πιο σοβαρό πλήγμα, ειδικά στον τομέα του τουρισμού, των μεταφορών, της εστίασης, ενώ βέβαια όπως συμβαίνει σε κάθε ανάλογη περίοδο κρίσης, θα υπάρξουν εταιρείες και επιχειρηματίες που θα αξιοποιήσουν ευκαιρίες και θα προσαρμόσουν άμεσα την στρατηγική τους στα νέα δεδομένα. Επίσης το digital και οι δυνατότητες τις τεχνολογίας θα αξιοποιηθούν στο έπακρο καταργώντας σε πολλές περιπτώσεις τη φυσική παρουσία.

-Εκτιμάτε ότι ήρθε η ώρα η τοπική Αυτοδιοίκηση να βγει δυναμικά μπροστά και να πρωτοστατήσει στο επιχειρηματικό και οικονομικό πεδίο, αλλά και στην γυναικεία επιχειρηματικότητα;

Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ο ισχυρότερος συνδετικός κρίκος μεταξύ των τοπικών κοινωνιών και των επιχειρηματικών μονάδων, αλλά και μεταξύ του πολίτη και του κράτους. H κατάσταση που βιώνει η Ελλάδα είτε εθνικά ως συνέπεια των επιλογών της είτε ως μέρος μιας παγκόσμιας κρίσης, και εν προκειμένω πανδημικής, απαιτεί αλλά και επιτάσσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Έχοντας επίγνωση του ρόλου της η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει καταφέρει έως σήμερα να αλλάξει κατά πολύ την κατάσταση στην Ελλάδα.

Είναι ευκαιρία, δεδομένου ότι οι Ο.Τ.Α. έχουν την υποστήριξη του κράτους, να υποστηρίξουν με στρατηγικό σχεδιασμό την επιχειρηματικότητα με στόχο την τοπική ανάπτυξη, η οποία μπορεί να αποτελεί και μοχλό ανάπτυξης της Εθνικής Οικονομίας. Εφαρμόζοντας ακόμη και το 17ο στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ περί συμπράξεων, έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει ευνοϊκό πλαίσιο για καρποφόρες συμπράξεις είτε με μορφή ΣΔΙΤ είτε πιο ευέλικτες όπως συμπράξεις με εκπαιδευτικά ιδρύματα, φορείς επιχειρηματικότητας, επιμελητήρια, εμπορικούς συλλόγους, εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς κ.α.

Επιπροσθέτως, πρακτικά μπορούν με βάση το όραμα ή και τη στρατηγική στόχευση κάθε τοπικής οικονομίας -πχ τουρισμός, πρωτογενής τομέας κλπ- είτε να διενεργήσουν δομές υποστήριξης επιχειρηματικότητας, καινοτομίας και να πραγματοποιούν δράσεις -όπως διαγωνισμούς καινοτομίας, επιταχυντές επιχειρηματικότητας κλπ- είτε να υποστηρίζουν θεσμικά και οικονομικά τις υφιστάμενες επιχειρηματικές μονάδες.

Χρειάζεται. Λοιπόν, η Τοπική Αυτοδιοίκηση να ανταποκριθεί στη νέα πρόκληση και να αξιοποιήσει κάθε μέσο που προσφέρει το διεθνές και το εγχώριο επιχειρηματικό, πολιτικό και ακαδημαϊκό περιβάλλον προκειμένου να επιτευχθεί η Βιώσιμη Ανάπτυξη, γεγονός ου με κάνει να αισιοδοξώ, διότι πολύ απλά η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν έχει πλέον κανένα περιθώριο να μην το κάνει.

-Τι σας ανησυχεί, τι σας προβληματίζει, για τι αισιοδοξείτε;

Έχω επιλέξει να « αποδέχομαι» τα δεδομένα, να μην ανησυχώ, να παρακολουθώ τις εξελίξεις και να αξιοποιώ κάθε εμπόδιο για προσωπική ενδυνάμωση ή αλλαγή στρατηγικής στο επιχειρηματικό ή κοινωνικό μονοπάτι που χαράζω και βαδίζω.

Άλλωστε κάθε νέα κατάσταση που προκύπτει, όσο δυσάρεστες συναισθηματικές ή πρακτικές συνέπειες κι αν έχει, αποτελεί μία πρόκληση, η οποία μας φέρνει αντιμέτωπους με τη μεγαλύτερη των προκλήσεων που είναι ο ίδιος μας ο Εαυτός. Η μοναδική Ευθύνη που έχουμε είναι να αποτελούμε την Καλύτερη εκδοχή του Εαυτού μας, ως κομμάτι του κοινωνικού συνόλου ώστε να γίνει Φάρος Αξιών, Ήθους, Υγειών Προτύπων.

Αισιοδοξώ πάντα γιατί εστιάζω στη Δύναμη του Καλού. Ειδικά οι Έλληνες έχουμε μάθει -και αυτό φάνηκε ξεκάθαρα την περίοδο της κρίσης- στην προσαρμογή στην αλλαγή καθώς και στην αλληλεγγύη και τα καταφέρνουμε! Είμαι λοιπόν αισιόδοξη, όπως πάντα, ότι και θα βελτιωθούμε και θα λειτουργούμε ακόμη περισσότερο με ενσυναίσθηση αλλά και θα βελτιωθούν οι διαδικασίες σε πρακτικό επίπεδο όπως στην (επαγγελματική ζωή – εργασία εξ αποστάσεως) και θα διαπρέψουμε με τη δημιουργικότητά μας! Πέραν τούτου οι επιχειρήσεις, οι φορείς και γενικότερα κάθε επιχειρηματική μονάδα ιδιωτικού ή δημοσίου τομέα θα είναι πιο ανοικτή σε συμπράξεις!