ΠΡΟΣΩΠΑ

Άνγκελα Μέρκελ: Στο πολιτικό «λυκόφως» έπειτα από 14 χρόνια εξουσίας

Άνγκελα Μέρκελ: Στο πολιτικό «λυκόφως» έπειτα από 14 χρόνια εξουσίας
AP / Michael Sohn

Το ενδεχόμενο της παραίτησης της Άνγκελα Μέρκελ από την καγκελαρία της Γερμανίας είναι κάτι που έχει ακουστεί πολλές φορές στο παρελθόν, ιδίως σε περιόδους, κατά τις οποίες ο «Μεγάλος Συνασπισμός» της χώρας δοκιμαζόταν από έντονες διαφωνίες, ακόμη και ρήξεις.

Ωστόσο, σύμφωνα με το δίκτυο της Deutsche Welle, η Γερμανίδα καγκελάριος έχει αποδειχθεί εξαιρετικά «ανθεκτική» απέναντι σε αυτά τα σενάρια: Μετρώντας ήδη 14 χρόνια στην ηγεσία της μεγαλύτερης οικονομικής δύναμης στην Ευρώπη, η Μέρκελ δηλώνει αποφασισμένη να ολοκληρώσει την κυβερνητική θητεία της μέχρι το 2021.

Κι αυτή η απόφαση έρχεται σε μια χρονική στιγμή, κατά την οποία η ίδια δέχεται σφοδρή κριτική ως προς το κυβερνητικό έργο.

Η μεγαλύτερη, ίσως, πρόκληση για την Άνγκελα Μέρκελ αποκρυσταλλώνεται σε δύο λέξεις: πολιτική πόλωση. Σύμφωνα με τα γερμανικά ΜΜΕ, εδώ και δεκαετίες στη Γερμανία η πολιτική πόλωση είναι οξυμένη περισσότερο από ποτέ.

Το «φάντασμα» της Ακροδεξιάς

Αναμφίβολα, η μεγαλύτερη απειλή έρχεται από την πλευρά της Ακροδεξιάς και δη από το κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), που είναι πλέον το πιο ισχυρό κόμμα της αντιπολίτευσης μέσα στο κοινοβούλιο της χώρας.

Ο προβληματισμός που επικρατεί στους κόλπους του «κυβερνητικού συνασπισμού» είναι εύλογος: Τόσα τα ποσοστά των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών / Χριστιανοκοινωνιστών (CDU/CSU) όσο και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) διαγράφουν μια φθίνουσα πορεία, τη στιγμή που οι φωνές του λαϊκισμού, της μισαλλοδοξίας και της ξενοφοβίας δείχνουν να δυναμώνουν στη χώρα ολοένα και περισσότερο.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η Γερμανία δεν είναι πλέον αυτό που ήταν κάποτε και ιδίως από το 2005, όταν η Μέρκελ βρέθηκε να ηγείται της χώρας.

Δυτικές δημοκρατίες σε κρίση

Ωστόσο, εκτός από την Ακροδεξιά, η Μέρκελ φαίνεται πως «βλέπει» και την αμφισβήτηση από πλευράς ΝΑΤΟ ως μια ιδιαίτερα σοβαρή κρίση. Από τη μια πλευρά, η Βρετανία που, μετά τη σαρωτική νίκη του Μπόρις Τζόνσον στις πρόσφατες εκλογές, ετοιμάζεται για το Brexit, γυρνώντας την πλάτη στην Ε.Ε. και από την άλλη οι ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος δείχνει να αμφισβητεί δημόσια το νόημα της Συμμαχίας.

Ο Ραλφ Μπόλμαν, ο βιογράφος της Μέρκελ, εκτιμά πως η καγκελάριος αντιμετωπίζει τις εξελίξεις αυτές ως μια «πολύ σοβαρή κρίση των δυτικών δημοκρατιών».

Όπως λέει ο ίδιος, «στόχος της Μέρκελ είναι να μην αφήσει την Γερμανία, την Ευρώπη, αλλά κα τον υπόλοιπο κόσμο στο χάος».

Την ίδια στιγμή, όμως, δεν είναι λίγοι εκείνοι, ακόμη και μέσα στο κόμμα της, τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) που θα επιθυμούσαν από την καγκελάριο να κινηθεί – σε ό,τι αφορά το ΝΑΤΟ – στο ίδιο «μήκος κύματος» με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος τον Οκτώβριο είχε χαρακτηρίσει το ΝΑΤΟ «εγκεφαλικά νεκρό».

Η πλέον αμφιλεγόμενη πολιτική απόφαση της Μέρκελ

Όπως αναφέρει το δίκτυο της Deutsche Welle, οι επικριτές της Μέρκελ γυρίζουν πάντοτε το καλαντάρι τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Ήταν τότε, το 2015, όταν η Γερμανίδα καγκελάριος είχε λάβει την πιο αμφιλεγόμενη απόφασή της, ανοίγοντας τα γερμανικά σύνορα σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες χωρίς καν να συμβουλευθεί το γερμανικό κοινοβούλιο.

Αυτή η απόφαση είχε διττό αποτέλεσμα: η Μέρκελ κατέστη για πολλούς στο εσωτερικό της χώρας ένα μισητό πρόσωπο, ενώ για άλλους χαρακτηρίστηκε ως «σωτήρας» του δυτικού κόσμου.

Τι μένει, λοιπόν; Ο βιογράφος της πιστεύει πως η παρακαταθήκη της έγκειται στο γεγονός ότι «κατάφερε να περάσει επιτυχώς τη Γερμανία μέσα από τις συμπληγάδες κρίσεων, όπως η ευρωκρίση και η προσφυγική κρίση».

Η Άνγκελα Μέρκελ, μέσα σε 14 χρόνια, κατόρθωσε να μετατρέψει το CDU σε ένα πιο ανεκτικό και ανοικτό κόμμα, έστω κι αν η ίδια πλήρωσε την άνοδο και είσοδο ενός ακροδεξιού, λαϊκίστικου κόμματος στο κοινοβούλιο.